İndi mi? Sabit mi kaldı?

Merkez Bankası daha &ouml;nce politika faizi olarak nitelendirdiği bir hafta vadeli repo faizini değiştirmedi. Buna karşılık marjinal fonlama oranı olarak nitelendirdiği gecelik faiz oranının &uuml;st limitini 0.75 puan d&uuml;ş&uuml;rd&uuml;. Bunu yaparken &ldquo;kısa vadeli faizlerdeki mevcut duruşun daha simetrik bir faiz koridoru i&ccedil;inde s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lmesi&rdquo; ama&ccedil;lanıyor. Kararın arkasında &ldquo;Ge&ccedil;tiğimiz yılın ortalarından itibaren ger&ccedil;ekleşen birikimli d&ouml;viz kuru gelişmelerinin yıllık enflasyon &uuml;zerindeki olumsuz yansımalarının kademeli olarak azaldığı&rdquo; vurgulanıyor. Buna karşılık, &ldquo;gıda fiyatlarındaki y&uuml;ksek seyrin, enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;ndeki iyileşmeyi geciktirdiği&rdquo; s&ouml;yleniyor. Kuraklık ve jeopolitik risklerin enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml; &uuml;zerindeki etkilerinin de tartışıldığı belirtiliyor. B&uuml;t&uuml;n bunlardan ne anlıyoruz? İNDİRİM, ELİNİ ZAYIFLATMAK OLUYOR Merkez Bankası enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;n&uuml;n k&ouml;t&uuml; olduğunu s&ouml;yl&uuml;yor. G&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;n k&ouml;t&uuml; devam etmesi nedeniyle de, politika faizi olarak nitelendirdiği bir haftalık repo faizini değiştirmiyor. Halbuki, mayıs ayı ile birlikte her ay bu faizi indiriyordu. Bu anlamda, faiz indirimine ara vermiş oluyor. Bu yolla faiz indirimleriyle bozulan enflasyon beklentilerini d&uuml;zeltmeye &ccedil;alışıyor. Faiz koridorunun &uuml;st limitinin d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmesi hem &ouml;nemli hem de değil. &Ouml;nemli değil, &ccedil;&uuml;nk&uuml; piyasaları her g&uuml;n etkileyen bir parametre değil. &Ouml;nemli, &ouml;zellikle d&ouml;viz piyasasının &ccedil;alkantıya girdiği d&ouml;nemlerde Merkez Bankası gecelik faizi politika faizinin &uuml;zerine &ccedil;ıkararak (teorik olarak faiz koridorunun &uuml;st limitine kadar) d&ouml;viz kuru &uuml;zerindeki baskıları hafifletebiliyor. Buna &ldquo;g&uuml;nl&uuml;k ek sıkılaştırma&rdquo; deniyor. Faiz koridorunun &uuml;st limitini d&uuml;ş&uuml;rerek g&uuml;nl&uuml;k ek sıkılaştırmanın boyutu bir anlamda azaltılmış oluyor. Faiz koridorunun simetrik olup olmamasının aslında makro ekonomik dengelerle pek bir alakası yok. D&uuml;nya diken &uuml;zerinde. Bir yanda, Amerika&rsquo;da parasal sıkılaştırmaya ne zaman gidileceği tartışılıyor. Diğer yanda, Avrupa Merkez Bankası&rsquo;nın parasal genişlemeye gitmesinin işe yarayıp yaramayacağı konuşuluyor. B&ouml;lgemizdeki jeopolitik riskler belli. İ&ccedil; ve dış risklerin etkisiyle dolar kuru bir hafta 2.10 d&uuml;zeyine gerileme &ccedil;abasındayken, bir başka hafta 2.20 d&uuml;zeyinin zorlandığı bir d&ouml;nemdeyiz. B&ouml;yle bir ortamda g&uuml;nl&uuml;k faizler yoluyla d&ouml;viz piyasasına gerekli m&uuml;dahaleler i&ccedil;in elini sınırlamanın ne anlamı olabilir ki? BASKI &Ccedil;OK ARTTI Merkez Bankası &uuml;zerinde faizlerin indirilmesi y&ouml;n&uuml;nde bir baskı olduğu &ccedil;ok a&ccedil;ık. Bu baskıya karşı koyulamadığı d&ouml;nemlerde politika faizi indiriliyor. Baskının g&ouml;reli olarak hafiflediği d&ouml;nemlerde politika faizi &uuml;zerinde daha teknik d&uuml;zeyde bir karar alınırken, &ldquo;İndirdik&rdquo; diyebilmek i&ccedil;in faiz koridorunun &uuml;st ve alt limitleriyle oynanıyor. Buradan şu sonucu &ccedil;ıkarmak m&uuml;mk&uuml;n: Merkez Bankası&rsquo;nın ne yapacağı, enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml; veri alındığında, siyasi baskının yoğunluğuyla yakından ilgili. İşin i&ccedil;ine siyaset girince kafa karıştırıcı bir ortam yaratılmış oluyor. Dikkat edilirse, para politikası &uuml;zerindeki siyasi baskı son yıllarda arttı. Artışın &ouml;nemli bir nedeni maliye politikası ile yapılabileceklerin azalmış olması. 2002 yılından bu yana faizlerin d&uuml;ş&uuml;ş&uuml; ile birlikte devletin faiz harcamalarındaki d&uuml;ş&uuml;ş sosyal i&ccedil;erikli harcamalarda kullanıldı. H&uuml;k&uuml;metin ekonomi alanındaki en b&uuml;y&uuml;k başarılarından biri buydu. Şimdi bu kaynak tıkandı. Faiz maliyetindeki d&uuml;ş&uuml;ş yoluyla b&uuml;t&ccedil;e dengesini sarsmadan ek harcama yapılabilmesi olanağı yok oldu. Dolayısıyla, gelirleri artırmadan yeni harcama yapılabilmesi i&ccedil;in faizlerin daha da d&uuml;şmesi arzu ediliyor. Gerisi bahane. Enflasyon ve enflasyon beklentileri d&uuml;şmeden bunu yapabilmek olanaksız. Siyasi baskı olanaksızı ger&ccedil;ekleştirmeye &ccedil;alışıyor. Makro ekonomik dengeler a&ccedil;ısından &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki en b&uuml;y&uuml;k risk bu.