Evdeki hesap çarşıda tutmadı

Ge&ccedil;en yılın ikinci yarısında T&uuml;rkiye nin kredi notunun y&uuml;kseleceğine y&ouml;nelik beklentiler artmıştı. Hatta, kredi notunun kredi verilebilir d&uuml;zeye artabileceği dahi konuşuluyordu. Beklentiler &ccedil;ok da temelsiz değildi.Gelişmekte olan &uuml;lkeler enflasyon tehdidi ile m&uuml;cadele ederken, T&uuml;rkiye de yılın başlarında enflasyonun d&uuml;şeceği biliniyordu. Gelişmekte olan &uuml;lkeler i&ccedil;inde T&uuml;rkiye en hızlı b&uuml;y&uuml;yen &uuml;lkelerden biriydi. Tek sorun artan cari işlemler a&ccedil;ığıydı. Bu konuda bir şeyler yapılabilirse, kredi notu artabilirdi. Piyasalar o d&ouml;nemde bu beklentiyi satın aldılar. UYUM SERT OLABİLİRCari işlemler a&ccedil;ığının artması finansal istikrara tehdit olarak tanımlandı. Finansal istikrar olmadan fiyat istikrarının olamayacağı vurgulandı. Dolaylı yoldan &ouml;demeler dengesi gelişmeleri de para politikasının radarı i&ccedil;ine alındı. Sonu&ccedil;ta, cari işlemler a&ccedil;ığındaki artışı dizginlemeye y&ouml;nelik birtakım parasal &ouml;nlemler alındı. Piyasalar &ouml;nce bu adımları olumlu buldular. Kredi notunun artmasına y&ouml;nelik beklentiler daha da arttı.Mayıs ayının son g&uuml;n&uuml;ne geldik. Ge&ccedil;en yılın sonlarında abartılan beklentilerin şimdi &ccedil;ok ger&ccedil;ek&ccedil;i olmadığı anlaşıldı. Evdeki hesap &ccedil;arşıda tutmadı. Cari işlemler a&ccedil;ığı dizginlenemedi, aksine artış hızlandı. Yalnızca mart ayında cari işlemler a&ccedil;ığının 10 milyar dolara yakın &ccedil;ıkması moralleri bozdu. B&uuml;y&uuml;k bir olasılıkla nisan ayında da cari işlemler a&ccedil;ığı buna yakın, hatta daha y&uuml;ksek &ccedil;ıkabilecek. Artan cari işlemler a&ccedil;ığının bir sorun olduğu zaten biliniyordu, ama bilinen sorun şimdi daha fazla konuşulmaya başlandı. Sorun g&ouml;ze batar hale geldi. Sorun g&ouml;ze batmasın diye alınan &ouml;nlemler sorunu g&ouml;ze batırmaya başladı.Beklentiler ger&ccedil;ekleşmedi. Olumlu beklentilerle yapılan yatırımlardan &ccedil;ıkılmaya başlandı. Şimdi, T&uuml;rkiye ekonomisinin diğer gelişmekte olan &uuml;lkelerden olumsuz anlamda ayrışması s&ouml;z konusu. Bu iyi bir gelişme değil.Amerika daki ekonomik verilerin beklenenden k&ouml;t&uuml; gelmesi ve Avrupa nın bor&ccedil; sorunu gibi gelişmeler zaten uluslararası yatırımcıların risk iştahını k&ouml;reltiyor. Gelişmekte olan &uuml;lkelere giden yabancı sermaye hacmi d&uuml;ş&uuml;yor. B&ouml;yle bir ortamda T&uuml;rkiye den yabancı sermaye &ccedil;ıkışları yaşanıyor.Kendi politikalarımızla dizginleyemediğimiz cari işlemler a&ccedil;ığı dış finansmandaki zorluklar nedeniyle dizginlenebilir. Ama, bu s&uuml;re&ccedil;te d&ouml;viz kurlarındaki oynaklıklar arzulanmayan boyutlarda artabilir. Faizler istemesek de y&uuml;kselebilir. Ekonomik b&uuml;y&uuml;me hızla d&uuml;şebilir. Kısacası, dış piyasaların dayatmasıyla oluşacak yeni dengeye uyum sert olabilir. İŞE YARAYAN &Ouml;NLEMLER GEREKECEKMerkez Bankası nın g&uuml;nl&uuml;k d&ouml;viz alım programında sembolik bir kısıntıya gitmesi bu &ccedil;er&ccedil;evede değerlendirildiğinde, olumsuz dış şartların devamı halinde, Merkez Bankası nın yeni dengeye uyumu elden geldiğince yumuşatmaya &ccedil;alışacağı anlaşılıyor. D&ouml;viz alım programı durdurulabilir, hatta d&ouml;viz satım programı başlatılabilir. D&ouml;viz rezervlerini artırmaya y&ouml;nelik eski olumlu ortam giderek bozulmaya başladı.Bozulan ortam kredi genişlemesini azaltabilir. Ekonomik b&uuml;y&uuml;me arzulamadığımız d&uuml;zeylere d&uuml;şebilir. Dolayısıyla, ithalat talebi azalıp dış ticaret ve cari işlemler a&ccedil;ığı dizginlenmiş g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml; verebilir. Ama, ger&ccedil;ekleşirse, bunların hi&ccedil;biri ge&ccedil;en yılın kasım ayından bu yana uygulamaya konan parasal &ouml;nlemlerin sonucu değil. Aksine, T&uuml;rkiye ekonomisine y&ouml;nelik ortamın bozulmasının &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k bir nedeni işe yaramayan parasal &ouml;nlemlerin devreye sokulmuş olmasıdır. Bozulan ortamda yeni dengenin m&uuml;mk&uuml;n olduğunca daha az sancılı olabilmesi i&ccedil;in işe yarayan &ouml;nlemlerin devreye girmesi ka&ccedil;ınılmaz olacaktır.