Enflasyona şaşıralım mı? Şaşırmayalım mı?

2001 yılından bu yana ilk kez mayıs ayında t&uuml;ketici fiyatlarındaki aylık enflasyon bu yıl y&uuml;zde 2 nin &uuml;zerinde ger&ccedil;ekleşti. &Ccedil;ok şaşırtıcı oldu. Ge&ccedil;en yılın aynı ayında aylık t&uuml;ketici fiyatlarındaki enflasyonun eksi olması nedeniyle, yıllık enflasyon y&uuml;zde 4 &uuml;n biraz &uuml;zerindeyken, mayıs ayında birdenbire y&uuml;zde 7.2 ye fırladı.Enflasyon rakamlarındaki bu denli oynaklık bazı soruları da beraberinde getiriyor. Merkez Bankası ve uyguladığı para politikası ortalama t&uuml;ketici fiyatlarındaki gelişmeleri etkilemekte ne derece etkili? Etkiliyse, Merkez Bankası para politikasının g&uuml;c&uuml;n&uuml; enflasyon hedeflemesi ile tutarlı bir bi&ccedil;imde kullanıyor mu? Etkisizse, enflasyon hedeflemesi odaklı para politikası uyguluyorum diye Merkez Bankası kendisini ve ekonomik birimleri aldatmıyor mu? Enflasyondaki bu denli oynaklık Merkez Bankası nın ekonomik birimler g&ouml;z&uuml;ndeki itibarını ne derece etkiliyor?Bu sorulara yanıt vermek şimdilik kolay değil. Ama, &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki ay ve yıllarda bu sorulara doyurucu cevaplar bulmak zorundayız. Aksi takdirde, kendimizi aldatmış oluruz. HEDEF TEHLİKEDEMayıs ayı enflasyonu belli ki aslında Merkez Bankası nı da şaşırttı. Merkez Bankası mayıs ayında yıllık enflasyonun biraz y&uuml;kseleceğini herkes gibi tahmin ediyordu. Ama, bu denli değil. Belki, T&uuml;rkiye İstatistik Kurumu ndan ay i&ccedil;inde &ouml;nceden bilgi alıyorlar, belki de, kendi olanakları ile ay i&ccedil;inde oluşan ortalama enflasyonu tahmin eden veri seti oluşturdular, mayıs ayında ortalama enflasyonun y&uuml;ksek &ccedil;ıkacağını ve yıllık enflasyonun yıl sonu enflasyon hedefinin &uuml;zerine geleceğini alelacele kamuoyuna duyurdular. S&uuml;rpriz değil izlenimi vermeye &ccedil;alıştılar. Biz zaten biliyorduk demek istediler. Ben biliyordum demek ne denli itibarı kurtarır, o başka bir konu.Merkez Bankası ne derse desin, mayıs ayı enflasyonu &ccedil;ok tatsız oldu. Mayıs ayında mevsimselliğin dışında fiyat hareketleri yaşandı. Nisan ayına kadar gıda ve alkols&uuml;z i&ccedil;ecekler grubunda yıllık enflasyon y&uuml;zde 2.8 iken, mayıs ayında y&uuml;zde 12.6 ya fırladı. Ge&ccedil;en yılın aynı ayında bu gruptaki yıllık ortalama enflasyon y&uuml;zde 6.7 idi.Yılın ilk beş ayında t&uuml;ketici fiyatları y&uuml;zde 4.9 arttı. &Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki yedi ayda enflasyon hedefinin tutabilmesi i&ccedil;in yaz aylarında eksi enflasyon yaşanması gerekiyor. Belki birka&ccedil; ay enflasyon yaz d&ouml;neminde eksi &ccedil;ıkabilir. Ama, ge&ccedil;en yıla g&ouml;re şaşırtıcı eksi rakamları g&ouml;rmek &ccedil;ok m&uuml;mk&uuml;n olmayabilir. Hedef tehlikede!B&uuml;y&uuml;me d&ouml;nemlerinde yıl sonu enflasyonu ilk beş aylık enflasyonun daima 4-6 puan &uuml;zerinde ger&ccedil;ekleşmiş. Bu yılı farklı kılacak bir gelişme bekliyor muyuz? PARA POLİTİKASININ DURUŞUMerkez Bankası ekonomide enflasyonu tehdit eden bir ısınma yaşanmadığını iddia ediyor. Acaba bu yargı doğru mu? Yoksa, mayıs ayı enflasyonu i&ccedil; talep b&uuml;y&uuml;mesinin fiyatlar &uuml;zerindeki gecikmiş bir s&uuml;rprizi mi?Mayıs ayı enflasyonunu &ouml;ğrendikten sonra başka sorular da akla geliyor. Ge&ccedil;en yılın kasım ayından bu yana uygulamada olan para politikası sıkıştırıcı mı yoksa gevşetici mi ya da en iyi olasılıkla n&ouml;tr m&uuml; oldu?Sıkıştırıcı olduğu fazla iddia edilemez. Ekonomik faaliyetler hızla b&uuml;y&uuml;meye devam ediyor. Bazı makro b&uuml;y&uuml;kl&uuml;klerin y&uuml;zde 40 yerine y&uuml;zde 35 artması para politikasının sıkıştırıcı olduğunu kanıtlamaz.Gevşetici olması uzak ihtimal. Ama, n&ouml;tr ise, ki şimdiye kadar b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de b&ouml;yle olduğu y&ouml;nde işaretler var, artan i&ccedil; talep karşısında enflasyonun da artmaya başlamasına şaşmamak gerekiyor.