Japonya depremi ve ekonomik etkileri

Japonya da meydana gelen deprem tek kelime ile korkun&ccedil;. İnsan resimlerine bakamıyor, &ccedil;ekilen flimleri korkarak izliyor.B&uuml;y&uuml;k bir afet, b&uuml;y&uuml;k bir felaket. Halen can kayıplarını ve hasarın ne &ouml;l&ccedil;&uuml;de b&uuml;y&uuml;k olduğunu bilemiyoruz. Bildiğimiz depremin merkezi konumundaki kuzeydoğu b&ouml;lgesinin Japon ekonomisine katkısının y&uuml;zde 8 civarlarında bulunduğu.Can kayıplarının ise 10 bini ge&ccedil;eceği sanılıyor.JAPONYA D&Uuml;NYANIN 3. B&Uuml;Y&Uuml;K &Uuml;LKESİJaponya d&uuml;nyanın &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; b&uuml;y&uuml;k ekonomisi. 60 trilyon dolarlık d&uuml;nya &uuml;retim hacmine 4 trilyon doları aşan bir katkı yapıyor.Ne var ki bu &uuml;lke 20 yıldır ekonomik darboğaz yaşıyor. 1990 lı yıllarda yaşadığı finansal krizi aşamıyor. Bir t&uuml;rl&uuml; beklenildiği gibi b&uuml;y&uuml;yemiyor.2010 yılında ilk kez eriştiği y&uuml;zde 4.3 oranındaki b&uuml;y&uuml;me hızı aslında bir yıl &ouml;nceki y&uuml;zde 6.3 oranındaki k&uuml;&ccedil;&uuml;lmenin baz etkisinden ortaya &ccedil;ıkmış bir rakam.Deprem &ouml;ncesi IMF nin tahmini 2011 yılında Japonya ekonomisinin y&uuml;zde 1.6 oranında bir performans g&ouml;stereceği şeklindeydi.Bu durum kuşkusuz Japonya nın d&uuml;nya ekonomisi i&ccedil;indeki ağırlığının da azalması sonucunu beraberinde getirdi. Asya da liderliği &Ccedil;in e kaptırdı. Son 20 yıldır d&uuml;nya ekonomisine yaptığı katkı giderek d&uuml;şt&uuml;.&Uuml;&Ccedil; OLASI ETKİDepremin olası ekonomik etkilerine tekrar d&ouml;nersek kanımca &uuml;&ccedil; nokta &ouml;nemli.1- Japonya daki depremin ilk şokları atlatıldıktan sonra d&uuml;nya ekonomisine y&uuml;ksek oranda olumsuz bir yansımanın olacağını beklemiyorum.Genelde depremlerin ekonomik hasarları başlangı&ccedil;ta beklenenden y&uuml;ksek algılanıyor. Yaşanan şokla beraber bu algılama gayet doğal.Deprem sonrası toparlanma ise s&uuml;ratle ger&ccedil;ekleşiyor. T&uuml;rkiye de 1999 yılındaki depremde de aynı durumu yaşadık. 2000 yılında b&uuml;y&uuml;me y&uuml;zde 6.8 şeklinde ger&ccedil;ekleşti.Kaldı ki gerek depremin yaşandığı b&ouml;lgenin ekonomik ağırlığının k&uuml;&ccedil;&uuml;kl&uuml;ğ&uuml;, gerekse bu y&ouml;renin yeniden inşası i&ccedil;in yapılacak harcamaların b&uuml;y&uuml;meye olumlu katkısı dikkate alındığında toplam etkinin fazla olmayacağı ortaya &ccedil;ıkıyor.2- Başlangı&ccedil;ta bu t&uuml;r b&uuml;y&uuml;k depremlerin kişiler &uuml;zerinde yarattığı şok onların bekleyişlerini etkiliyor. Harcamaları duruyor. Yatırım d&uuml;ş&uuml;nceleri değişiyor.Piyasa oyuncuları depremin zararlarını giderecek kamu harcamalarının mali dengeyi bozup bozmayacağını sorguluyorlar.Bu d&ouml;nemde ekonomik aktivite ge&ccedil;ici olarak da olsa duraksıyor.Ne var ki bu durum belirli bir s&uuml;re sonra normale d&ouml;n&uuml;yor. Davranışlarındaki şok etkisi de azalıyor.3- N&uuml;kleer sızıntının yaptığı hasarlar ise orta vadede ortaya &ccedil;ıkıyor. &Ccedil;ernobil olayının maliyetinin h&acirc;l&acirc; belirlenmemiş olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;rsek Japonya daki sızıntının etkilerini belirli bir s&uuml;re beklememiz ve yaptığı hasarları ona g&ouml;re hesaplamamız gerekiyor.Bu d&uuml;ş&uuml;ncelerimi Marmara da beklenen olası y&uuml;ksek şiddette bir depremin T&uuml;rk ekonomisine yapacağı hasara y&ouml;nlendirdim. N&uuml;kleer kısmı hari&ccedil; &ccedil;ok ağır bir tablonun bizi beklediğini bir kez daha fark ettim.Umarım bir deprem olmaz.