Bankalara likidite sağlama zamanı

Merkez Bankası yetkililerinin yabancı yatırımcılarla ve ekonomistlerle yaptığı toplantıda &ouml;ne &ccedil;ıkan konu, T&uuml;rk Lirası zorunlu karşılıkların belli bir kısmının d&ouml;viz cinsinden de tutulabilmesine olanak sağlanması oldu.Aralık ayından bu yana Merkez Bankası nın uygulamaya başladığı &ccedil;ok ama&ccedil;lı ve gelenek dışı para politikasının bir başka yansıması da bu kararda kendisini g&ouml;steriyor.Detaylarını bilmiyoruz ama alınması d&uuml;ş&uuml;n&uuml;len bu &ouml;nlemin kanımca d&ouml;rt amacı var.■ Birincisi, bankaların likidite gereksiniminin karşılanması. Bug&uuml;ne kadar zorunlu karşılıklarla geri &ccedil;ekilen TL likiditeyi A&ccedil;ık Piyasa İşlemler (APİ) ile geri veren Merkez Bankası nın hareket alanı artık &ccedil;ok daraldı.Banka 2010 yılı sonunda APİ kanalıyla sisteme 10.9 milyar TL likidite sağlarken, bu tutar ağustos ayı sonunda 75.8 milyar TL ye ulaştı. Bu işin sonunun olmadığını g&ouml;ren yetkililer zorunlu karşılıkların bir kısmının d&ouml;vizle yatırılması yoluyla bankalara TL likidite bırakmak istiyorlar.■ İkincisi, T&uuml;rk bankaları ellerindeki d&ouml;vizleri kullanarak yurtdışından swap tabir edilen işlemlerle TL likidite sağlama operasyonlarını artırdılar. Bilan&ccedil;o dışında bir t&uuml;rev aracı olan bu işlemlerle kredilerindeki artışlarını s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;ler.Bu konuda &ouml;nlem alınmadı ya da alınamadı. Şimdi TL likiditesine sıkışan bankaları Merkez Bankası bir anlamda kendisiyle swap yapmayı teşvik ediyor. Maliyeti daha d&uuml;ş&uuml;k olan yurti&ccedil;i zorunlu karşılık swaplarının bankalara cazip geleceği kuşkusuz.■ &Uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; bir neden, bankaları yurtdışından d&ouml;vizle bor&ccedil;lanmaya teşvik etmek. Merkez Bankası TL ye kıyasla daha ucuz olan d&ouml;vizle bor&ccedil;lan, TL zorunlu karşılık y&uuml;k&uuml;ml&uuml;l&uuml;klerini bununla yerine getir, hem benim rezervlerim artsın, hem de sen zarardan kurtul diyor.■ D&ouml;rd&uuml;nc&uuml;s&uuml; ise, bankaların y&uuml;k&uuml;ml&uuml;klerini yerine getirirken d&ouml;viz bozdurarak TL nin değerlenmesine neden olacak işlemleri kısmen de olsa engellemek istiyor.Son a&ccedil;ıklanan dış yatırımcı raporları ve İsvi&ccedil;re Merkez Bankası nın parasının değerlenmesini durdurmak i&ccedil;in aldığı kararlar &ccedil;er&ccedil;evesinde yurtdışı fonların T&uuml;rkiye ye y&ouml;nelecekleri a&ccedil;ık.Bunun anlamı, TL değerlenecek.Merkez Bankası ve ihracat&ccedil;ılar bunu arzu etmiyorlar. Bankada zorunlu karşılıkları d&ouml;viz olarak alıp TL &uuml;zerindeki baskıyı hafifletmeye &ccedil;alışıyor.Ama&ccedil;ları ve ara&ccedil;ları uygun bir politika olduğu kuşkusuz.Faiz gibi g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir silahı kullanmaktan yoksun olunca Merkez Bankası dolaylı yollarla &ccedil;oklu ama&ccedil;larını ger&ccedil;ekleştirmeye &ccedil;aba g&ouml;steriyor. &Ouml;zetle işi zor. *** Top direkten d&ouml;nd&uuml;Alman Federal Anayasa Mahkemesi d&uuml;n &ouml;nemli bir karara imza attı. Almanya nın &uuml;lke kurtarma operasyonlarının Anayasa ya aykırı olmadığına karar verdi.Bundan sonra Euro nun istikrarı i&ccedil;in gerekli olan Avrupa Finansal İstikrar Sistemi ne Almanya katkı yapabilecek, garanti verebilecek ve Yunanistan benzeri kurtarmalarda eli rahat olacak.Aksi ger&ccedil;ekleşseydi, bug&uuml;n piyasalar kaotik bir ortam i&ccedil;ine d&uuml;şecek ve t&uuml;m d&uuml;nya finans sistemini kara bulutlar kapayacaktı. Serbest d&uuml;ş&uuml;ş&uuml;n adeta pimi &ccedil;ekilecekti.Merkel in k&uuml;resel krizin &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml;nde bug&uuml;ne kadar yaptığı en yararlı iş, kararın bu şekilde &ccedil;ıkması i&ccedil;in g&ouml;sterdiği yoğun &ccedil;aba oldu.Yeterli mi? Kuşkusuz hayır.