Hisselerde eski-yeni ayrımı kalktı

Yeni Sermaye Piyasası Kanunu, halka a&ccedil;ık şirketler i&ccedil;in temett&uuml; dağıtım ilkelerini değiştirdi. Hen&uuml;z SPK tebliğleri yayınlanmadı ama bundan b&ouml;yle halka a&ccedil;ık şirketler, genel kurullarında belirlenecek politikalar &ccedil;er&ccedil;evesinde temett&uuml; dağıtacaklar. Eski kanunda, halka a&ccedil;ık şirketlerin ana s&ouml;zleşmelerinde birinci temett&uuml; oranının g&ouml;sterileceği ve bu oranın SPK tarafından belirlenecek miktardan az olamayacağı h&uuml;km&uuml; yer alıyordu. Yeni kural, eski kuraldan tamamen bir kopuş gibi g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Daha &ouml;nce de yazdık, sermaye piyasası artık belli bir olgunluğa ulaştı. Bu nedenle şirketlere temett&uuml; dağıtımı zorunluluğu getirilmesi anlamlı değil. Şirketler finansman yapıları &ccedil;er&ccedil;evesinde kendi organlarının kararları doğrultusunda temett&uuml; dağıtmalıdırlar. Her ne kadar kanun şirketlere kendi kararınızı kendiniz verin yaklaşımını benimsemiş g&ouml;r&uuml;nse de, benzer nitelikteki şirketler bazında SPK&rsquo;nın farklı esaslar belirleyebileceği de d&uuml;zenlenmiş durumda. Yani SPK şirketlere temett&uuml; dağıtımı konusunda kurallar getirebilecek. Genel piyasa koşulları ve borsada işlem g&ouml;r&uuml;p g&ouml;rmemeye bağlı olarak farklı ilkeler uygulamaya sokulabilecek gibi g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Yeni Sermaye Piyasası Kanunu&rsquo;nda temett&uuml; dağıtımına ilişkin bir başka &ouml;nemli yenilik, temett&uuml; dağıtımından kimlerin yararlanacağına ilişkin h&uuml;k&uuml;m. Eski mevzuata g&ouml;re şirketler yılbaşı ile genel kurul tarihi arasında sermaye artırımı yaptıkları zaman ihra&ccedil; edilen hisseler borsada &ldquo;yeni&rdquo; olarak işlem g&ouml;r&uuml;yordu. Yani sermaye artırımında ihra&ccedil; edilen hisseler ge&ccedil;miş yılın k&acirc;rından yararlanmasın, temett&uuml; almasınlar diye d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;rd&uuml; ki haklı bir gerek&ccedil;eydi. Genel kurul toplantısında temett&uuml; konusunda bir karar alınır ve eski-yeni hisseler ancak o g&uuml;n birleşir ve fark ortadan kalkardı. Ancak borsada aynı şirketin aynı &ouml;zelliklere sahip hisselerinin farklı işlem sıralarında alınıp satılması, her t&uuml;rl&uuml; spek&uuml;lasyona a&ccedil;ık bir yapı yaratıyordu. Eski ile yeni arasında akıl almaz farklılıklar oluyor, aralarında hi&ccedil;bir iktisadi temeli ve a&ccedil;ıklaması olmayan u&ccedil;urumlar meydana geliyordu. Hatta bazen yeni hisselerin fiyatı eskinin &uuml;zerine &ccedil;ıkabiliyordu. B&ouml;yle bir şey m&uuml;mk&uuml;n olamazdı; &ccedil;&uuml;nk&uuml; eski hisseler &uuml;zerinde temett&uuml; hakkı varken yenilerde olmadığı i&ccedil;in her zaman eskinin daha pahalı olması gerekiyordu. Bu anlamsız olayların nedeni eski kanunda temett&uuml;n&uuml;n hesap d&ouml;nemi sonu itibarıyla mevcut hisselere dağıtılacağı h&uuml;km&uuml;yd&uuml;. Yeni kanun bu h&uuml;km&uuml; değiştirdi ve temett&uuml;n&uuml;n dağıtım tarihi itibarıyla mevcut hisselere dağıtılacağını &ouml;ng&ouml;ren yeni kuralı getirdi. Halka a&ccedil;ık şirketlerin temett&uuml;leri en ge&ccedil; mayıs ayı sonuna kadar yapılabiliyor. Bu nedenle aralık ayından mayıs ayına kadar şirketler sermaye artırımı yaptıkları zaman yeni ihra&ccedil; edilen hisselerin tamamı ge&ccedil;miş yılın temett&uuml;s&uuml;nden yararlanacaklar. Bu uygulama borsada yaşanan bir anlamsızlığı ortadan kaldıracaktır. Ancak bu kuralın k&ouml;t&uuml;ye kullanımları da s&ouml;z konusu olabilir. &Ouml;rneğin, r&uuml;&ccedil;han haklarını sınırlandırmak suretiyle veya tahsisli sermaye artırımları yoluyla bu kuralı dolanmak isteyen şirketler olabilir. Fakat SPK&rsquo;nın yayınlayacağı tebliğde bu t&uuml;r k&ouml;t&uuml; niyetli girişimlere izin verilmeyeceği de d&uuml;ş&uuml;n&uuml;lmelidir. Şirketler ve yatırımcılar bu yeni kurala g&ouml;re planlama yapmalıdır.