Gerek eski 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, gerek 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu, gerekse yeni 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre 4A (SSK) ve 4B (Bağ-Kur) sigortalılarının yetim çocukları sigortalı bir işte çalışmaya başladıkları anda yetim maaşları kesilmektedir.
Ancak 4C (Emekli Sandığı) emekli veya iştirakçilerinin yetimleri ise Emekli Sandığı’na tabi bir çalışması olmadığı sürece SSK’lı veya Bağ- Kur’lu olarak sigortalı olsa bile yetim aylığı kesilmez.
SSK VE BAĞ- KUR’DAN YETİM AYLIĞI ŞARTLARI
5510 sayılı kanunun 34. maddesinin b bendi uyarınca; “... bu kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında ‘çalışmayan’ veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan;
1) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların veya,
2) Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malul olduğu anlaşılanların veya,
3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlarının her birine % 25’i oranında aylık bağlanır.”
ÇALIŞSA DA AYLIKLAR KESİLMEZ
Memurun yetim kızı: TC Emekli Sandığı iştirakçisinin (memurun, memur emeklisinin) kız çocuğu, evli değilse, TC Emekli Sandığı iştirakçisi veya TC Emekli Sandığı’ndan emekli değilse ana-babasından yetim aylığı alabiliyor. TC Emekli Sandığı yetiminin memuriyet dışındaki SSK’lı veya Bağ-Kur’lu çalışmaları, yetim aylığı almasına engel olmuyor. Memurun yetim oğlu:
Memurun yetim erkek çocuğu okumuyorlarsa 18 yaşını, ortaöğrenim yapıyorsa 20 yaşını, yükseköğrenim görüyorsa 25 yaşını dolduruncaya kadar yetim aylığı alabiliyor.
Memurun malulmuhtaç yetimi:
Memurun ölümü tarihinde, iyileştirilmesi olanaksız hastalıklarının veya sakatlıklarının çalışmalarına engel olduğu sağlık kurulunca onaylanacak raporla tespit edilen çocuklarına, muhtaç olmaları şartıyla, ölüm tarihindeki yaşları ne olursa olsun ölüm tarihini izleyen aybaşından, sonradan bu şekilde malul ve muhtaç duruma düştükleri anlaşılanlara kendileri veya veli veyahut vasileri tarafından sandığa müracaat tarihlerini takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanıyor.
ÜVEY EVLAT MUAMELESİ YAPILIYOR
Görüldüğü üzere yasalar, 4A (SSK) ve 4B (Bağ-Kur) sigortalı ve emeklilerinin yetimlerini üvey evlat gibi dışlamakta ve işe girdiği an yetim aylığını kesmektedir. Böylelikle hem Anayasa’nın eşitlik ilkesi ihlal edilmekte, hem de sosyal güvenliğin özüne ters düşen bir durum ortaya çıkmaktadır.
