Kırım'da tarihi bir gün; 16 Mart 2014
ABD-Rusya arasındaki son görüşmelerden de sonuç çıkmadı, Kırım halkı yarın tarihi bir referanduma giderek Rusya'ya katılıp katılmamayı oylayacak
Kırım halkı, 16 Mart 2014'te tarihi bir referanduma gidiyor. Batı ve Ukrayna yönetimleri "Referandumu tanımayacağız" derken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un "Kırım halkı kendi kaderini belirleyecek, referanduma saygı duyacağız" şeklindeki sözleri ve kararlı duruşu sonrasında, yarın yapılacak olan oylamanın sonuçları merakla bekleniyor.
Rusya ve ABD arasında Soğuk Savaş döneminden bu yana belki de en büyük gerginliği yaratan Kırım'da tansiyon, Avrupa Birliği ve ABD'nin Rusya'ya yönelik yaptırım tehditlerine rağmen giderek tırmanıyor. Özellikle yarın yapılacak olan referandum, bu gerginliğin en önemli gündemi olarak, sonuçları ve arkasından yaşanacak olan gelişmeleriyle dikkatle izleniyor olacak.
Ekonomik açıdan, yatırımcıların jeopolitik sebepleri göz önünde bulundurarak geri adım atması ya da beklemeye geçmesi ile piyasalarda durgunluk gözlemleniyor. Özellikle gelişen ülke piyasaları gelişmeleri yakından takip ederken, Avrupa ve ABD piyasalarında da bu hafta önemli kayıplar yaşandı. Siyasi huzursuzluk yatırımcıları "güvenli liman" olarak tabir ettiğimiz altın, Japon yeni ve İsviçre frankı gibi yatırım araçlarına yönlendiriyor.
Referandum öncesinde ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Cuma günü Londra'da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir araya geldi. Altı saat süren görüşme sonrasında iki bakan basın toplantısı düzenlerken, görüşmeden krizi sonlandıracak ya da en azından hafifletecek bir sonuç çıkmadı. Lavrov, ülkesinin referandum sonucuna saygı duyacağını yinelerken, Kerry ise Rus askerinin bölgedeki varlığından duydukları endişelerini dile getirdi ve hem ABD'nin hem de Batı ülkelerinin referandumu tanımayacağını söyledi.
John Kerry, Rusya'nın izlediği yolu değiştirmemesi halinde bunun bazı bedelleri olacağını hatırlatırken, bunu tehdit olarak söylemediklerini vurguladı. Bölgede şu anda kontrolün Rus askerinin elinde olması nedeniyle, referandumun güvenilirliği de tartışılabilecek bir diğer konu. Oy verilen yerlerde güvenliği Rus askerinin sağlayacak olması, oylamanın adil olmayabileceği düşüncesini akıllara getiriyor.
Bu gelişmeler ışığında, yarın yapılacak olan referandum sadece Kırım, Ukrayna ve Rusya için değil, gerek politik gerek ekonomik açıdan yaratacağı etkiler ile tüm dünya tarafından büyük önem teşkil eden bir durum haline gelmiş durumda. Referandumun ardından Batı tarafından Rusya'ya uygulanması planlanan yaptırımların etkilerini zaman gösterecek. Rusya'nın en çok ihracatı Avrupa'ya yaptığı ve Avrupa'nın özellikle enerji ithalatının önemli bir bölümünü Rusya'dan sağladığı da düşünüldüğünde, bazı taşların yerinden oynayacağı kesin.
BloombergHT.com Editörü
Fırat Taşvur
ftasvur@bloomberght.com