KKM 10 haftada 400 milyar TL eridi

Kur korumalı mevduatlarda düşüş ivmesi devam ediyor.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre kur korumalı mevduatlar 27 Ekim haftasında 62,3 milyar TL düşüş kaydetti. Bu dönemde kur korumalı mevduatlarda toplam büyüklük 3 trilyona geriledi. Dolar cinsinden bakıldığında ise KKM'de toplam tutar 107 milyar dolar oldu.

Veriler son 10 haftada KKM'de 400 milyar TL'yi varan düşüş kaydedildiğini gösterdi.

KKM'de düşüş ivmesi devam ederken ekonomi yönetiminden KKM'den caydıran önlemler gelmeye de devam ediyor. Son olarak KKM'de zorunlu karşılıkların artırılması kararı alındı.

Buna göre KKM hesaplarında zorunlu karşılık oranını yükseltirken, Döviz mevduat için TL cinsi ilave zorunlu karşılık oranı getirildi. Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğe göre 6 aya kadar vadeli KKM’de zorunlu karşılık oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltildi. 1 yıla kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkarıldı.

Yabancı para cinsinden mevduat/katılım fonu için zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 1’er yüzde puan artırıldı. Türk lirası cinsinden tesis edilmek üzere tüm vadelerde döviz mevduata yüzde 4 ilave zorunlu karşılık uygulanmasına karar verildi. Yurt dışından sağlanan yatırımların teşvik edilmesi amacıyla söz konusu kaynaklara zorunlu karşılık istisnasının süresi de 31 Aralık 2023’ten 2024 yılı sonuna kadar uzatıldı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan, bu adımlarla sistemden 350 milyar TL çekileceğini öngördüklerini belirtti.

TCMB Başkanı Erkan: KKM'den çıkış konusunda aceleci değiliz

TCMB Başkanı Erkan, yılın son enflasyon raporu sunumunda KKM'ye de değindi.

Erkan, kur Korumalı mevduata ilişkin olarak da “Rezervler artarken KKM bakiyesinde düşüş olması TL mevduata geçiş stratejisinin doğru yolda olduğunu gösteriyor” dedi ve KKM’den çıkış konusunda acele içinde olmadıklarını sözlerine ekledi.

Döviz mevduatlarında tüzel kişiler öne çıkıyor

TCMB'nin verilerine göre 27 Ekim haftasında yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 101 milyon dolar artışla 175,5 milyar dolar olarak kaydedildi.

Pariteden arındırılmış veri setine göre döviz mevduatları aynı haftada 141 milyon dolar arttı. Döviz mevduatları pariteden arındırılmış olarak gerçek kişilerde 731 milyon dolar azalırken, tüzel kişilerde 872 milyon dolar arttı.

TCMB'nin Zorunlu Karşılıkları Hakkında Tebliğ'de değişiklik yapılmasına izin verildi Dair Tebliğ'i Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, Kur Korumalı Mevduat'ta (KKM) zorunlu karşılık oranı yükseltildi ve döviz deposu için TL türüne ilave zorunlu karşılık oranı getirildi. Böylece biriken TL likidite fazlası, zorunlu karşılık oranı artışıyla sistemden çekilmeye devam edilecek. Aynı zamanda KKM'den TL mevduata geçiş teşviki verilecek.

6 ay kadar vadeli KKM'de zorunlu karşılık oranı yüzde 25'ten yüzde 30'a yükseltildi

Tebliğe göre, KKM'nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranı 5 puan artırılarak yüzde 30'a yükseltildi. 1 yıla kadar vadeli ile 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 5'ten yüzde 10'a çıkarıldı.

TCMB, Eylül ayında KKM'nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadenin zorunlu olarak değişme oranı yüzde 15'ten yüzde 25'e yükseltilmiş, 1 yıl kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için karşılama oranları yüzde 5 olarak belirtilmişti.

Döviz mevduatına 4 puanlık TL'nin zorunlu karşılığı geldi

Yabancı para mevduat/katılım fonu için zorunlu karşılık tutarları tüm vadelerde 1'er puan artırıldı.

Piyasada oluşan TL likidite miktarının sistemden eklenmesi ve TL mevduata geçişin sağlanması amacıyla TL cinsi tesis edilmek üzere tüm vadelerde döviz mevduatına yüzde 4 ilave zorunlu karşılığa karar verildi.

Yurt dışından gönderilen yatırımlara zorunlu karşılık istisnası uzatıldı

Yurt dışından sağlanan yatırımların teşvik edilmesi amacıyla sözlü kaynaklara zorunlu karşılık istisnasının süresi 31 Aralık 2023'ten 2024 yılı sonuna kadar uzatıldı.

Sadeleşme aşamalarında maddi kıymet düzenlemesinde yapılan değişiklikle uyumlu olarak finansal analizce kullanılan ticari krediler için yüzde 20 oranında zorunlu karşılık oluşum uygulaması sona erdi.

TCMB, Para Politikası Kurulunun 26 Ekim 2023 tarihli raporuyla TL mevduat payının seçeneklerine yönelik ilave adımlarla parasal bölümlerin aralıklarının genişletilmeye devamı, faiz artırımının yanı sıra parasal sıkılaştırma patolojisi aralıkları seçici kredi miktarları sıkılaştırma kararları almayı sürdüreceğini genel olarak paylaşmıştı.

TCMB, bunun ardından bankacılık işlemi TL ödemesini artırmaya yönelik adımlarla birlikte sadeleşme kapsamında ihracat kredileri ve sürekli krediye erişime yönelik uygulama kolaylıkları getirmişti.

Firma kredilerinin erişimini kolaylaştırmak amacıyla kullanılan krediler için yüzde 30 oranında menkul kıymet tahsisi uygulaması ile fatura bedeli kredi uygulaması sona erdirilmişti.

Bankaların TL ticari kredilerine referans oranlarının 1,8 katının üzerinde uyguladıkları faiz özelliklerine göre menkul kıymet sıcaklığı uygulaması kaldırılmıştı. TL'ye geçişlerin hızlandığını gösteren veriler gerçek kişiler için daha önce aylık yüzde 2'den yüzde 2,5'e yükselen TL payı artış hedefi, aylık yüzde 3,5'e çıkarılmıştı.

Standart TL mevduatın toplam mevduatın ödemesini artırmayı amaçlayan TL payı artış hedefi, menkul değer değerinden çıkarılarak bankaların yabancı para yatırma işlemleri için zorunlu karşılıklar üzerinden komisyon başlatılması uygulamasına eklenmişti.