Kripto piyasalarında çözüm ve regülasyon bekleniyor

Kripto para sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n en b&uuml;y&uuml;k ikinci borsası olarak bilinen kripto para işlem platformu FTX hakkında hafta başında usuls&uuml;z işlem yapıldığına dair &ccedil;ıkan haberler ile kripto piyasalarında başlayan d&uuml;ş&uuml;ş, şirketin iflas başvurusunda bulunması sonucu ivme kazandı. Binance Kurucusu ve İcra Kurulu Başkanı Changpeng Zhao nun ellerinde bulunan FTX in kripto para birimi olan FTT leri satacaklarına dair attığı tivitler ve FTX &Uuml;st Y&ouml;neticisi (CEO) Sam Bankman-Fried ın karşı karşıya kaldığı likidite krizini aşmak i&ccedil;in nakit para enjeksiyonu talebinde bulunduğuna dair haber akışı kripto piyasasındaki d&uuml;ş&uuml;ş&uuml;n fitilini ateşleyen gelişmeler oldu. Şirketin likidite sorununun &ccedil;&ouml;z&uuml;mlenmesi i&ccedil;in Bankman-Fried ile Zhao arasında g&ouml;r&uuml;şmeler başladı. Taraflar, aralarında Binance nin FTX i satın almasına y&ouml;nelik niyet mektubu imzalamış olsa da kısa bir s&uuml;re i&ccedil;erisinde Binance, FTX i satın almaktan vazge&ccedil;tiğini duyurdu. Binance den yapılan duyuruda, Başlangı&ccedil;ta umudumuz, FTX m&uuml;şterilerine likidite sağlama konusunda destek olabilmekti ancak sorunlar, bizim kontrol&uuml;m&uuml;z&uuml;n veya yardım etme kabiliyetimizin &ouml;tesinde ifadelerine yer verildi. ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu (CFTC) ve ABD Adalet Bakanlığı nın FTX hakkında soruşturma başlattığı belirtilirken, cuma g&uuml;n&uuml; FTX tarafından yapılan a&ccedil;ıklamada, şirketin ABD de iflas s&uuml;recini başlattığı ve FTX CEO su Bankman-Fried in istifa ettiği bildirildi. Binance Kurucusu ve İcra Kurulu Başkanı Zhao, FTX teki erimenin tam etkisinin hen&uuml;z hissedilmediğini ifade ederek, kademeli kripto krizi konusunda uyarıda bulundu. FTT, bir haftada 24 bin dolardan 1 dolara indi FTT, hafta başından itibaren kaydettiği sert d&uuml;ş&uuml;şler ile y&uuml;zde 95 in &uuml;zerinde değer kaybederek 1 dolar seviyesine indi. Bitcoin, hafta i&ccedil;erisinde y&uuml;zde 25 in &uuml;zerindeki gerileme ile 15 bin 588 dolara inerek 12 Kasım 2020 den bu yana g&ouml;rd&uuml;ğ&uuml; en d&uuml;ş&uuml;k seviyeyi test etti. Bitcoin, perşembe g&uuml;n&uuml; ABD de a&ccedil;ıklanan enflasyonun y&uuml;zde 7,7 artışla beklentilerin altında kalmasının ardından kayıplarının bir kısmını telafi etse de FTX in iflas başvurusu ile tekrar gerileyerek haftayı y&uuml;zde 19 azalışla 16 bin 900 dolar seviyesinden tamamladı. Bu hafta y&uuml;zde 30 u aşan kayıplar yaşayan Ethereum, 1.074 dolar ile 13 Temmuz dan bu yana en d&uuml;ş&uuml;k seviyesini g&ouml;rd&uuml;. Ethereum, haftayı y&uuml;zde 18 azalışla 1.280 dolardan tamamladı. D&ouml;rt aydır ciddi g&uuml;ven krizi vardı İş Yatırım Uluslararası Sermaye Piyasaları M&uuml;d&uuml;r&uuml; Şant Manukyan, yaptığı a&ccedil;ıklamada, kripto piyasalarında yaklaşık 4 aydır ciddi bir g&uuml;ven krizi olduğunu vurguladı. S&ouml;z konusu krizin ikiye ayırılması gerektiğini, birinin LUNA, diğerinin ise merkeziyet&ccedil;i finans kaynaklı olduğunu belirten Manukyan, bu krizin g&ouml;rece hafiflemesini sağlayan isimlerden biri olan Sam Bankman-Fried in CEO su olduğu FTX şirketinin usuls&uuml;z işlemler nedeniyle likidite sorunu yaşamasının ardından kripto piyasalarında sert satışların tetiklendiğini s&ouml;yledi. Manukyan, &ouml;nceki krizlerde bazı kurumlara kredi sağlayan Bankman-Fried a kurtarıcı g&ouml;z&uuml;yle bakıldığını ifade ederek, şunları kaydetti: FTX ikinci b&uuml;y&uuml;k borsa olduğu i&ccedil;in yatırımcılara orası sağlamdır inancı hakimdi. Sepetteki elmaların bazıları &ccedil;&uuml;r&uuml;k olsa da hepsi değil d&uuml;ş&uuml;ncesi vardı. Ama g&ouml;rd&uuml;k ki hepsi de &ccedil;&uuml;r&uuml;k olabilir. Sonu&ccedil;ta iki numara &ccedil;&uuml;r&uuml;kse bir numarada da problem olabilir mi acaba? korkusu piyasaya yansımaya başladı ve bunun hen&uuml;z &ccedil;&ouml;z&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;n&uuml; g&ouml;rm&uuml;yoruz. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; yatırımcılar paralarını tam alabilmiş değiller. Kriptolarını &ccedil;ıkartamıyorlar. Nasıl bir zarar oluşacak? Buraya kamu otoriteleri muhakkak ki m&uuml;dahale edecek. Nasıl bir m&uuml;dahale gelecek? Bunların belirsizliği elbette baskı yaratıyor. Ciddi bir reg&uuml;lasyon oluşacak Şant Manukyan, perşembe g&uuml;n&uuml; a&ccedil;ıklanan ABD enflasyon verisinin ardından piyasa beklentileri paralelinde Fed in, aralık toplantısında 50 baz puanlık faiz artışına gitmesi durumunda kripto piyasasının teorik olarak olumlu etkilenebileceğini, bu hafta gelen satışların Fed den değil, g&uuml;ven krizinden kaynaklanması nedeniyle bu olumlu etkinin kalıcı olacağını d&uuml;ş&uuml;nmediğini s&ouml;yledi. Bu krizin nasıl &ccedil;&ouml;z&uuml;leceğini g&ouml;rd&uuml;kten sonra kalıcı bir pozitif etkilenme olacağını belirten Manukyan, yaşanan g&uuml;ven krizinin &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml; i&ccedil;in reg&uuml;lat&ouml;rlerin olması gerektiğini savunanların sayısının artacağını ve ciddi bir reg&uuml;lasyonun oluşacağını kaydetti. Bu d&uuml;zenlemelerin hemen olamayacağını aktaran Manukyan, şu değerlendirmelerde bulundu: İleride bu reg&uuml;lasyonlardan kazan&ccedil;lı &ccedil;ıkacak olan aslında merkeziyetsiz finans modelidir. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; bir kez daha şunu g&ouml;rd&uuml;k ki paranızı emanet ettiğiniz kurumun y&ouml;neticileri d&uuml;r&uuml;st değilse b&uuml;y&uuml;k zararlara maruz kalabiliyorsunuz ve bu durum sadece kripto paralar i&ccedil;in değil, hisse senetleri i&ccedil;in de ge&ccedil;erli. Dolayısıyla merkeziyetsiz finans aslında aracısız bir model ve biraz daha pop&uuml;lerleşebilir. Ama bu reg&uuml;lasyona gerek olmayacağı anlamına gelmez. Reg&uuml;lat&ouml;rler mutlaka oraya da belli &ouml;l&ccedil;&uuml;de reg&uuml;lasyonlar getirecektir. B&uuml;y&uuml;k bir ihtimalle bu iş kripto bazlı kurumlarda sorun yaratacak ve k&uuml;&ccedil;&uuml;lmelerine neden olacak. Ama bu, ilk 10 da yer alan ve kendisini ispat etmiş kriptolara uzun vadede g&uuml;&ccedil;lenme olarak geri d&ouml;necek. Bu s&uuml;re&ccedil; olmasıyda Bitcoin de de Nasdaq ile paralel y&uuml;kselişler beklenirdi Kripto Para Uzmanı G&ouml;k&ccedil;e &Ccedil;alışan da yılbaşında 32 milyar dolar değerleme &uuml;zerinden 400 milyon dolarlık yatırım toplayan FTX in, m&uuml;şterilerine ait 4 milyar doların &uuml;zerindeki fonu, kardeş şirketi olan Alameda Research e usuls&uuml;zce aktarması sonucu m&uuml;şteri varlıklarının karşılığının olmadığının anlaşılması sonucu ekosistemde panik ve &ccedil;ıkışlar yaşandığını anlattı. LUNA nın başlattığı g&uuml;ven krizinin domino etkisi yaratarak bir&ccedil;ok kurumsal oyuncunun sistemden silinmesine neden olduğunu belirten &Ccedil;alışan, Alameda Research de muhtemelen &ouml;nceki krizlerde ciddi zarar yazan firmalardan biri olarak onlar gibi batması gerekirken, FTX fonları ile kurtarılmak istendi ancak b&uuml;y&uuml;k başarısızlıkla sonu&ccedil;landı dedi. &Ccedil;alışan, enflasyon verilerinin ardından Fed in ultra şahin politikasından geri adım atacağı beklentileri oluştuğunu ifade ederek, Nasdaq ile Bitcoin in korelasyonunun son 2 yılda zirve seviyelerde olduğu g&ouml;z &ouml;n&uuml;ne alınırsa FTX ile ilgili s&uuml;reci yaşamamış olsaydık Bitcoin de de Nasdaq ile paralel y&uuml;kselişler g&ouml;rmeyi beklerdik diye konuştu. T&uuml;rk borsalarını kullanan yatırımcılar i&ccedil;in şu an bir iflas riski yok Stratejist T&uuml;rker Balkar ise 2008 global krizine benzer bir durum yaşayan kripto ekosisteminde FTX borsasının iflas başvurusunda bulunmasıyla diğer borsalarda da aynı durumun yaşanabileceği endişesinin arttığını ve ciddi bir g&uuml;ven sorunu oluştuğunu aktardı. Bu s&uuml;re&ccedil;te bir&ccedil;ok borsa tarafından şeffaflık ilkelerini işletecekleri ve kullanıcı varlıklarının izlenebileceği sistemleri devreye alacakları a&ccedil;ıklansa da spek&uuml;latif s&ouml;ylemlerin hen&uuml;z durulmadığını ifade eden Balkar, T&uuml;rkiye de kripto para borsalarında kullanıcı varlıklarının teminat olarak kullanılması s&ouml;z konusu olmadığından T&uuml;rk borsalarını kullanan yatırımcılar i&ccedil;in şu anda bu tarz bir iflas riski bulunmadığını s&ouml;yledi. Balkar, Fed in aralık ayında 50 baz puanlık faiz artışına gitmesi halinde bu durumun kripto paralara da olumlu yansıyacağını ancak şu anda oluşan g&uuml;ven probleminin bu beklentinin istenilen boyutta fiyatlara yansımasına engel oluşturduğunu kaydetti. S&ouml;z konusu FTX iflasının başka borsalara sirayet etmeden kontroll&uuml; bir tasfiyeye d&ouml;n&uuml;şmesi durumunda kripto paraların da global piyasaların risk iştahına eşlik edeceğini belirten Balkar, Ancak sisli bir havada yatırımcıların merkezi borsaları sorgulaması ve sekt&ouml;rde reg&uuml;lasyon eksiklerinin hissedilmesi sebebiyle buraya girmeyi planlayan yatırımcıların &uuml;rkt&uuml;ğ&uuml; g&ouml;z ardı edilmemeli dedi.

Kripto piyasalarında çözüm ve regülasyon bekleniyor

Öne Çıkanlar