MB: Temel enflasyon göstergeleri aşağı

Rapora göre, maliyet ve talep yönlü gelişmelerin etkisiyle temel enflasyon göstergeleri aşağı yönlü eğilimini sürdürürken,hizmet fiyatları ılımlı seyrini korudu.

Bu dönemde enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı yüzde 6,41'e, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı ise yüzde 5,73'e düştü.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, tüm alt gruplarda katkılar bir önceki aya kıyasla geriledi. En belirgin düşüş (0,92 puan) 1,14 puana gerileyen gıda fiyatlarında kaydedildi. Bu dönemde temel mal fiyatlarının katkısı (0,14 puan azalışla) 1,20 puana gerilerken, hizmet grubunun katkısı sınırlı bir düşüş ile 1,88 puan oldu. Mevcut durumda alt gruplar arasında enflasyona en yüksek katkıyı 2,11 puan ile enerji grubu sundu.

Hizmet fiyatları kasım ayında yüzde 0,27 oranında artarken yıllık hizmet enflasyonu sınırlı bir azalışla yüzde 7'ye geriledi. Haberleşme hizmetleri fiyatlarındaki artış düşük bir oranda olmakla birlikte kasım ayında da sürerken, son üç ayda fiyatlar yüzde 3,3 oranında arttı.

-''Mevsimsellikten arındırılmış hizmet fiyatlarının artış eğilimi ılımlı seyrini korudu''-

Bu dönemde yıllık enflasyonun haberleşme hizmetleri ve kirada yükseldiği, ulaştırma hizmetleri ile diğer hizmetlerde gerilediği hatırlatılan raporda, şunlar kaydedildi:

''Mevsimsellikten arındırılmış hizmet fiyatlarının artış eğilimi ılımlı seyrini korurken yayılım endeksi yatay bir seyir izlemiştir. Temel mal grubu enflasyonundaki yavaşlama eğilimi sürmektedir. Kasım ayında yıllık enflasyon 0,64 puan azalışla yüzde 4,45 olmuştur. Bu yavaşlamada giyim dışındaki alt gruplar etkili olurken giyim grubunda sezon fiyat artışı önceki yılların üzerinde bir oranda gerçekleşmiştir. Dayanıklı tüketim malları fiyatları aylık bazda 0,51 oranında azalırken alt grupların genelinde fiyatlar ılımlı seyrini korumuştur. Böylelikle kasım ayı ile birlikte dayanıklı tüketim mallarında fiyatlar bir önceki yıl düzeyine gerilemiştir. Giyim ve dayanıklı dışı temel mal fiyatları aylık artış oranı da bu dönemde yavaşlamıştır. Sonuç olarak, temel mal grubunda mevsimsel etkilerden arındırılmış fiyatlar son üç aylık dönemde düşük oranlı bir artış eğilimine işaret etmektedir.''

Rapora göre, kasım ayında enerji fiyatları yüzde 0,28 oranında azaldı. Bu gelişmede temelde uluslararası petrol fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle azalan yurt içi akaryakıt fiyatları etkili oldu. Öte yandan bu dönemde tüp gaz ve katı yakıt fiyatları ile belediyelerce belirlenen su tarifelerinde artış gözlendi. Sonuç olarak, kasım ayında yıllık enerji enflasyonu 0,16 puan azalarak yüzde 14,48 oldu.

-''İşlenmemiş gıda enflasyonu geçmiş yıllara kıyasla oldukça olumlu bir seyir izliyor''-

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 3,55 puanlık azalışla yüzde 4,32'e geriledi. Bu gelişmede meyve ve sebze fiyatlarındaki düşüş ile yüzde 1,76 oranında gerileyen işlenmemiş gıda fiyatlarının belirleyici olduğu belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:

''Meyve sebze fiyatlarındaki bu görünüme karşın, taze süt fiyatlarında son dört aylık dönemde kaydedilen yüzde 17,5 oranındaki artış dikkati çekmektedir. Mevsimsellikten arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları yılın üçüncü çeyreğindeki yükselişin ardından ekim ve kasım aylarında belirgin ölçüde azalmıştır. Kasım ayı itibarıyla yüzde 1,87'ye gerileyen yıllık işlenmemiş gıda enflasyonu geçmiş yıllara kıyasla oldukça olumlu bir seyir izlemektedir.

İşlenmiş gıda fiyatlarında yüksek oranlı aylık artış eğilimi korunmuş ve grup fiyatları kasım ayında yüzde 1,10 oranında artmıştır. Yurt içi buğday fiyatlarındaki seyre paralel olarak ekmek ve tahıllar grubundaki fiyat artışları sürmektedir. Bunun yanında, ekmek ve tahıllar dışı işlenmiş gıda fiyatlarındaki artış eğilimi son iki aydır belirgin bir şekilde hızlanmıştır. Başta peynir ve diğer süt ürünleri, katı sıvı yağlar ve işlenmiş et ürünleri olmak üzere tüm alt kalemlerde fiyat artışları kaydedilmiştir. Buna karşın, yıllık işlenmiş gıda enflasyonu baz etkisi ile yüzde 9,13'e gerilemiştir.''

-İmalat sanayi fiyatları tüketici fiyatları üzerinde imalat sanayi kaynaklı baskıları ılımlı seyretti''

Raporda, kasım ayında üretici fiyatlarının enerji fiyatlarındaki artışın etkisiyle yüzde 1,66 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun 1 puan yükselerek yüzde 3,60 olduğu hatırlatıldı.

Bu dönemde mevsimsellikten arındırılmış tarım fiyatlarındaki gerileme, meyve ve sebze fiyatlarındaki azalmaya bağlı olarak devam etti. Raporda, bitkisel ürünlerden mısır ve ayçiçeği fiyatlarında düşüş gözlendiği eylül-ekim döneminde yüzde 11 oranında artan pamuk fiyatlarında kasım ayında önemli bir değişim gözlenmediği belirtildi. Öte yandan, ivmesi kırılmakla beraber yükselişini sürdüren buğday fiyatlarında son altı aydaki birikimli artış yüzde 14 seviyesine ulaştı.

Kasım ayında canlı hayvan fiyatlarında azalış kaydedildiği ve süt fiyatlarının belirgin bir oranda (yüzde 5,3) arttığı ifade edilen raporda, şunlar kaydedildi:

''Kasım ayında sanayi fiyatları elektrik ve doğal gaz fiyatlarındaki artışlara (sırasıyla yüzde 34,72 ve 26,38) bağlı olarak yüzde 2,60 oranında yükselmiştir. Öte yandan imalat sanayi fiyatları Türk Lirası'ndaki ılımlı seyir ve emtia fiyatlarındaki azalışın etkisiyle yüzde 0,55 oranında gerilemiştir.

Kasım ayında petrol ürünleri fiyatları belirgin oranda gerilerken ana metal fiyatları düşüş eğilimini korumuş, ancak bu ürünler dışlandığında da imalat sanayi fiyatları aylık bazda gerilemiştir. Ana sanayi grupları (MIGS) sınıflamasına göre incelendiğinde, imalat sanayi fiyatlarının ara mal ve dayanıklı tüketim malları fiyatlarına bağlı olarak azaldığı gözlenmiştir.''

Bu dönemde ara mal fiyatlarının plastik ürünler, tekstil kumaşları ve değerli metaller gibi kalemlerin etkisiyle gerilediği, dayanıklı tüketim mallarındaki azalışta altın ve mobilya fiyatlarındaki gerilemenin etkili olduğu belirtildi.

Kasım ayında sermaye ve dayanıksız tüketim malları fiyatlarında ise belirgin bir değişim gözlenmediği dile getirilen raporda, ''Sonuç olarak, yıl başından bu yana yüzde 1,26 ile tarihi düşük bir oranda artan imalat sanayi fiyatları, tüketici fiyatları üzerinde imalat sanayi kaynaklı baskıların ılımlı seyrettiğine işaret etmiştir'' denildi.

AA