Menkul kıymet ve zorunlu karşılık uygulamalarında değişiklik
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) makroihtiyati tedbirlere ilişkin basın duyurusu yaptı.
TCMB tarafından yapılan basın duyurusunun ayrıntları şöyle:
2023 yılı Para Politikası ve Liralaşma Stratejisinde, bankacılık sisteminin hem varlık hem de yükümlülük tarafında Türk lirasının ağırlığının kalıcı olarak artırılması amacıyla uygulanan politikaların güçlendirilerek kullanılmaya devam edileceği, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyici politikaların sürdürüleceği, kalıcı fiyat istikrarı açısından destekleyici bir unsur olan finansal istikrarının da gözetilmeye devam edileceği ve yabancı para mevduatın azami ölçüde yabancı para kredi fonlaması amacıyla kullanılmasına yönelik politikaların devreye alınacağı kamuoyu ile paylaşılmıştır.
Bankaların ve diğer mali kuruluşların bilanço içi veya bilanço dışı uygun görülen kalemlerini esas alan zorunlu karşılık ve umumi disponibilite uygulamaları, 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 4’üncü maddesinde belirtilen Merkez Bankasının temel görevleri arasındadır ve bu çerçevede 2022 yılında başlatılan uygulamalar güncellenen liralaşma stratejisine göre güçlendirilerek devam ettirilmektedir.
Bu kapsamda, menkul kıymet ve zorunlu karşılık uygulamalarında aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.
1. Bankaların yanı sıra diğer mali kuruluşlar da menkul kıymet düzenlemesi kapsamına alınmış olup, ilk aşamada faktoring şirketlerine Türk lirası cinsinden faktoring alacaklarına uyguladıkları faiz oranına göre menkul kıymet tesisi yükümlülüğü getirilmiştir.
2. Bankaların kredi faiz oranına ve kredi büyüme oranına göre menkul kıymet tesisi uygulamalarının süresi 29 Aralık 2023 tarihine kadar uzatılmıştır.
3. Bankaların menkul kıymet tesisine tabi varlık ve yükümlülüklerinin kapsamı genişletilmiştir.
a. Yükümlülükler tarafında yurt içi yerleşik gerçek kişiler ve reel kesim ile yapılan yabancı para cinsinden repo işlemlerinden sağlanan fonlar,
b. Yabancı para fon sağlayan müşteriler ile finansal türev işlemler yapılarak menkul kıymet tesisine tabi yabancı para yükümlülüklerin bilanço dışına çıkarılması amacıyla yapılan işlemler,
c. Varlıklar tarafında yer alan reel kesimce ihraç edilen ve nitelikleri Bankamızca belirlenen menkul değerler
menkul kıymet tesisine tabi olacaktır.
4. Yabancı para kredilerin yabancı para fonlama kalemlerindeki gerileme gözetilerek dengeli bir şekilde gelişimini destekleyici nitelikte menkul kıymet tesisi uygulaması getirilmiştir.
5. Türk lirası zorunlu karşılıkların altın cinsinden tesis edilmesi imkânları 23 Haziran 2023 tarihinden itibaren sonlandırılmıştır.
Söz konusu düzenlemeler Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, detayları uygulama talimatlarıyla bankalar ve faktoring şirketleri ile paylaşılacaktır.