Merkez bankaları konutta balon istemiyor
-
Fed sıkılaştırma politikasında yavaş ilerleme kararı alıp Avrupa Merkez Bankası (AMB) ve diğer para politikası otoriteleri de genişlemeye devam ederken, konut fiyatları hakkında bir çok endişenin dile getirildiğini duymaya hazır olmalıyız
Konut piyasası neredeyse tüm merkez bankalarının korktuğu ve neredeyse hiç kimsenin kontrol edemediği bir konu. Fed sıkılaştırma politikasında yavaş ilerleme kararı alıp Avrupa Merkez Bankası (AMB) ve diğer para politikası otoriteleri de genişlemeye devam ederken, konut fiyatları hakkında bir çok endişenin dile getirildiğini duymaya hazır olmalıyız. Bu noktada bu ikilemi şu soruyla özetleyebiliriz: Çok düşük seviyedeki enflasyonu yükseltip büyümeyi desteklerken konut piyasasını aşırı ısındırmadan nasıl faiz indirimi yapılır?
ABD halen Büyük Buhranı da tetiklediği düşünülen konut piyasası çöküşünün sonuçlarını hissediyor. Dünyanın en büyük ekonomisi 2009'un ikinci çeyreğinde daralmaya başladı. Ancak, sonrasındaki 3 yılda konut fiyatları düşmeye devam etti. Konut maliyetleri o dönemden bu yana yıllık bazda Dallas Fed'in takip ettiği 23 ülkenin konut fiyat endeksine göre daha yüksek bir hızda artmış olsa da fiyatlar hala zirve seviyesinin yüzde 3.8 gerisinde bulunuyor.
Küresel konut piyasası 2012 başlarında dibi gördüğünden bu yana, konut fiyatları en çok Yeni Zelanda, Avustralya ve Güney Afrika'da yükseldi.Bu üç ülkedeki yüzde 30'un üzerinde gerçekleşen artışlar gözlem havuzundaki ülkelerin ortalaması olan yüzde 11'in oldukça üzerinde bulunuyor. Fiyatlar Avrupa'nın bir çok büyük ekonomisinde halen düşüyor. Tek istisna olan Almanya'da konut maliyetleri 1990'ların ortalarından sonra yaklaşık 15 yıl düştükten sonra yüzde 17'nin üzerinde yükseldi. Merkez bankaları düşük faiz oranlarının ekonomik aktiviteye etkisini görmek istiyor. Gayrimenkul piyasalarındaki fiyatlar ve alış verişler ekonomideki tüketicilerin güveni, işgücü piyasasının gücü ve harcamalarına dair iyi bir gösterge olabilir. Konut piyasalarındaki aşırı köpürme faiz indiriminin önünde bir engel de olabilir.
Yeni Zelanda Merkez Bankası Başkanı Graeme Wheeler, bir yıldan uzun süredir hedefin altında gelen enflasyonu desteklerken konut piyasasında balona nede olmak istemiyor. Politika yapıcılar bu ay gösterge faiz oranını yüzde 2.25 ile rekor seviyeye indirmişti.