Obama için kader günü

Amerikalılar, &uuml;lkelerinin i&ccedil; ve dış siyasetteki y&ouml;n&uuml;n&uuml; belirlemek i&ccedil;in bug&uuml;n sandık başına gidiyor ama &ouml;zellikle yarışın kıran kırana s&uuml;receği 9 eyalet, ABD Kongresi nin siyasi duruşunda kaderi belirleyecek. ABD de se&ccedil;menler 435 &uuml;yeli Temsilciler Meclisi nin tamamı, Senato nun 36 sandalyesi ve 38 eyaletin valisi ile eyalet meclisleri &uuml;yelerini belirlemek i&ccedil;in oy kullanacak. Kongre nin Temsilciler Meclisi kanadında &ccedil;oğunluğu elinde bulunduran Cumhuriyet&ccedil;iler i&ccedil;in se&ccedil;imlerde Kongre nin bu kanadı i&ccedil;in bu tablonun değişmesi beklenmiyor. Se&ccedil;imlerin esas ilgi odağı olması beklenen Senato kanadında ise durum farklı. 100 &uuml;yeli Senato da şu anda, 53 Demokrat senat&ouml;r ve Demokratlarla hareket eden 2 &uuml;yeye karşın Cumhuriyet&ccedil;ilerin 45 sandalyesi bulunuyor. Bu noktada Cumhuriyet&ccedil;ilerin se&ccedil;imlerde Senato daki 45 e karşı 55 lik dengeyi lehlerinde bozarak &uuml;st&uuml;nl&uuml;ğ&uuml; ele ge&ccedil;irebilmek i&ccedil;in 6 sandalyeyi Demokratların elinden alması, Demokratların ise &uuml;st&uuml;nl&uuml;ğ&uuml; korumak i&ccedil;in buraları kaybetmemesi gerekiyor. Anketlere bakıldığında genel beklenti, Cumhuriyet&ccedil;ilerin bunu muhtemelen başaracağı y&ouml;n&uuml;nde. Kongre de &uuml;st&uuml;nl&uuml;k tek partide toplanabilir Cumhuriyet&ccedil;iler, beklendiği gibi eğer Senato da da &ccedil;oğunluk parti olmayı başarırsa Kongre nin her iki kanadında da &uuml;st&uuml;nl&uuml;ğ&uuml; eline almış olacak. Bu da ABD Başkanı Barack Obama nın başkanlığının son 2 yılında karşısında muhalif bir Kongre yi bulması ve ajandasını hayata ge&ccedil;irmede daha da zorlanması anlamına gelecek. Se&ccedil;imlerin bir anlamda Obama y&ouml;netimine y&ouml;nelik bir referandum niteliği taşıyacağı g&ouml;r&uuml;ş&uuml; de &ouml;zellikle Cumhuriyet&ccedil;i &ccedil;evrelerce sık&ccedil;a dile getiriliyor. Senato se&ccedil;imlerine sahne olacak sandalyelerin dağılımına bakıldığında, belirlenecek sandalyelerin şu anda 15 i Cumhuriyet&ccedil;ilerin, 21 i ise Demokratların elinde. Demokratların daha fazla sandalye korumak durumunda olmalarının yarattığı zorluk, partinin elindeki bu 21 sandalyenin &ouml;nemli bir kısmının geleneksel olarak Cumhuriyet&ccedil;i eğilimli eyaletlerde olması ve bunun yanında se&ccedil;imlerin Obama nın &uuml;lkedeki pop&uuml;laritesinin y&uuml;zde 40 lara kadar indiği bir d&ouml;neme rastlaması gibi fakt&ouml;rler, Cumhuriyet&ccedil;ileri daha avantajlı konumda g&ouml;steriyor. Bunlara ilaveten, Cumhuriyet&ccedil;iler, &Ccedil;ay Partisi hareketinin etkili olduğu 2010 ve 2012 deki se&ccedil;imlerin aksine, se&ccedil;imlere ilk kez aday olanlar yerine daha tecr&uuml;beli adaylarla sahneye &ccedil;ıkıyor. Ancak Demokratlar iki yıl &ouml;nceki başkanlık se&ccedil;imlerine dikkati &ccedil;ekerek ve son dakikaya kadar Obama ile Cumhuriyet&ccedil;i rakibi Mitt Romney arasındaki farkın da az olduğunu ama sonrasında vatandaşın sandık başına gittiği g&uuml;n ibrenin tamamen Obama ya d&ouml;nd&uuml;ğ&uuml;n&uuml; hatırlatarak, Kongre se&ccedil;imlerinde umutlu kalmayı s&uuml;rd&uuml;r&uuml;yor. 9 eyalette kıran kırana yarış Se&ccedil;imlerde yarışacak eyaletlerin &ccedil;okluğuna rağmen, sadece birka&ccedil;ından alınacak sonu&ccedil; Senato daki parti dağılımının kaderini belirleyecek. Şu anki duruma g&ouml;re, Cumhuriyet&ccedil;ilerin West Virginia, South Dakota ve Montana yı almasına kesin g&ouml;z&uuml;yle bakılıyor. 9 eyaletin ise Senato da hangi partinin &ccedil;oğunluğu eline ge&ccedil;ireceğinde kilit &ouml;neme sahip olacağı belirtiliyor. Bu 9 eyalet, Colorado, Kansas, Iowa, New Hampshire, Alaska, Arkansas, Louisiana, Georgia ve North Carolina. Bu eyaletlerden sadece New Hampshire (NH) ve North Carolina da (NC) şu anda zaten Senato da sandalyeyi elinde bulunduran Demokrat Jeanne Shaheen (NH) ve Demokrat Kay Hagan (NC) anketlere g&ouml;re yarışta &ouml;nde g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Kalan eyaletlerden Colorado ve Iowa kritik &ccedil;&uuml;nk&uuml; bu iki eyalette anketler birbirine &ccedil;ok yakın sonu&ccedil; veriyor ve dolayısıyla se&ccedil;imlerin kıran kırana ge&ccedil;mesi bekleniyor. Colorado da koltuğunu korumaya &ccedil;alışan Demokrat Senat&ouml;r Mark Udall in işi kolay değil, eyalette Obama nın pop&uuml;laritesi olduk&ccedil;a d&uuml;ş&uuml;k ve Udall ın se&ccedil;menlerini motive etmede zorlandığı ifade ediliyor. Cumhuriyet&ccedil;i rakibi Cory Gardner daha avantajlı durumda. Iowa da da Demokrat senat&ouml;r Tom Harkin in emekli olması, Cumhuriyet&ccedil;ilerin burayı hedef almasına neden oldu. Eyalette şu anda anketlere g&ouml;re Cumhuriyet&ccedil;i aday Joni Ernst, Temsilciler Meclisi &uuml;yesi rakibi Bruce Braley nin az farkla &ouml;n&uuml;nde. Senato da şu anda Cumhuriyet&ccedil;iler tarafından temsil edilen Georgia ve Kansas eyaletlerinden alınacak sonu&ccedil;lar da &ouml;nemli olacak. Georgia da ibre eski senat&ouml;r Sam Nunn un kızı Michelle Nunn a karşı eski Reebok CEO su David Perdue dan yana g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor ancak son anketlere g&ouml;re aradaki fark azaldı ve dolayısıyla yarışın yakın ge&ccedil;mesi &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Kansas ta ise Demokrat aday Chad Taylor ın &ouml;nceki ay yarıştan &ccedil;ekilmesinden sonra se&ccedil;imler Cumhuriyet&ccedil;i senat&ouml;r Pat Roberts ile bağımsız aday Greg Orman arasında ge&ccedil;ecek. Anketlere g&ouml;re burada da b&uuml;y&uuml;k bir &ccedil;ekişme yaşanacak gibi. Orman ın ipi g&ouml;ğ&uuml;slemesi halinde, bağımsız senat&ouml;r olarak hangi partiyle hareket edeceği tercihi Senato da partilerin dağılımında kilit &ouml;nem taşıyacak. Alaska, Arkansas ve Louisiana da da Demokrat senat&ouml;rler sandalyelerini korumaya &ccedil;alışacak ancak bu 3 eyalette de Cumhuriyet&ccedil;i adaylar anketlere g&ouml;re &ouml;nde g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Valilik se&ccedil;imlerinde de &ouml;zellikle Florida eyaletindeki yarış medyada geniş yer buluyor. B&uuml;y&uuml;k &ccedil;ekişmeye sahne olması beklenen yarış, şu anki vali Cumhuriyet&ccedil;i Rick Scott ile 2007-2011 yılları arasında eyalette Cumhuriyet&ccedil;i Parti den valilik yapan ancak şimdi Demokrat Parti ye ge&ccedil;en Charlie Crist arasında ge&ccedil;ecek. Yakından izlenen bir diğer valilik se&ccedil;imi de Wisconsin de olacak. Eyaletin, şu anki Cumhuriyet&ccedil;i Vali Scott Walker ile Demokrat Mary Burke arasında kıran kırana bir yarışa sahne olması bekleniyor. Walker ın se&ccedil;imi kazanması halinde başkanlık se&ccedil;imlerine aday olabileceği, hatta başkan yardımcılığı i&ccedil;in de adının ge&ccedil;ebileceği yorumları yapılıyor. Temsilciler Meclisi nde de şu anda 233 Cumhuriyet&ccedil;i, 199 Demokrat &uuml;ye bulunurken, 3 sandalye de boş. Se&ccedil;imlerde Cumhuriyet&ccedil;ilerin 8 ila 15 sandalye daha kazanması &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Kongre &uuml;yeleri nasıl se&ccedil;iliyor? Temsilciler Meclisi ve Senato, neredeyse eşit yetkilere sahip olmakla beraber &uuml;yelerin se&ccedil;ilme y&ouml;ntemi biraz farklı. Temsilciler Meclisindeki her sandalye eyaletlerde bir b&ouml;lgeyi temsil ediyor ve her &uuml;ye &ccedil;oğunluk kuralı &ccedil;er&ccedil;evesinde kendi b&ouml;lgesinden tek temsilci olarak se&ccedil;iliyor. Mecliste sandalyeler eyaletlerin n&uuml;fuslarına g&ouml;re dağıtılıyor ancak 50 eyalet i&ccedil;in mutlaka en az bir sandalye bulunuyor. &Ouml;rneğin Alaska nın n&uuml;fusu &ccedil;ok az olduğu i&ccedil;in Mecliste yalnızca bir sandalyeye sahipken, California nın n&uuml;fusu en kalabalık eyaletlerden biri olarak 53 sandalyesi bulunuyor. Her 10 yılda bir yapılan n&uuml;fus sayımlarından sonra, eyaletlerin n&uuml;fus sayımlarındaki değişikliklere g&ouml;re bir eyaletin sandalye sayısı yeniden belirleniyor. &Uuml;yelerin daha fazla se&ccedil;meni yani b&uuml;t&uuml;n eyaleti temsil etmek ve n&uuml;fusa bakılmaksızın her eyaletin eşit şekilde temsil edilmesini sağlamak &uuml;zere kurulan Senato da ise k&uuml;&ccedil;&uuml;k eyaletler de b&uuml;y&uuml;kleri kadar etkili &ccedil;&uuml;nk&uuml; onlar da iki senat&ouml;rle temsil ediliyor. Senat&ouml;rler doğrudan eyaletlerindeki se&ccedil;menler tarafından se&ccedil;iliyor. Her eyaletin farklı zamanlarda 6 yıl i&ccedil;in se&ccedil;ilen 2 senat&ouml;r&uuml; bulunuyor. Senatonun &uuml;&ccedil;te biri her iki yılda bir yeniden se&ccedil;iliyor. Bir eyaletten en &ccedil;ok oyu alan aday senat&ouml;r se&ccedil;iliyor.

Obama için kader günü

Amerikalılar, kongre seçimleri için bugün sandık başına gidiyor. Anketlere göre Cumhuriyetçilerin ABD kongresi'nin her iki kanadında da gücünü artırması bekleniyor

Öne Çıkanlar