"Orta gelir tuzağından kurtulmak için yapısal sanayi politikaları şart"

T&uuml;rkiye nin sınai kalkınma planını hazırlayan akademisyenlerden Prof. Dr. Murat Y&uuml;lek, Orta ve d&uuml;ş&uuml;k gelir tuzağından kurtulmak i&ccedil;in gereken en &ouml;nemli yapısal reform, sanayi politikalarına ağırlık vermektir. dedi. Ulusların Y&uuml;kselişi (How Nations Succeed) kitabı ge&ccedil;tiğimiz g&uuml;nlerde piyasaya &ccedil;ıkan İstanbul Ticaret &Uuml;niversitesi &Ouml;ğretim &Uuml;yesi Prof. Dr. Murat Y&uuml;lek, sanayi politikalarının &ouml;nemini AA muhabirine değerlendirdi. Sanayileşme politikalarına değinen Prof. Dr. Y&uuml;lek, T&uuml;rkiye&rsquo;de en &ouml;nemli sanayi politikası alanının şu anda savunma sanayi ve 4.5G yerlilik politikası olduğunu s&ouml;yleyebiliriz. Yerlileşme &uuml;zerinden teknolojik ve &uuml;retim kabiliyetlerinin geliştirilmesini ama&ccedil;layan bu politikalar, Cumhurbaşkanlığı tarafından geliştirildi ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından icra ediliyor. Eğer bu politikalar iyi uygulanmaya devam ederse T&uuml;rkiye, haberleşme alanında d&uuml;nyanın en &ouml;nemli teknoloji geliştirici ve &uuml;retici &uuml;lkeleri arasında yer alabilir. 21. y&uuml;zyılda &ouml;nemli bir tren yakalanmış olur. diye konuştu. -Orta gelir tuzağından kurtulma ve sanayileşme ilişkisi Orta Gelir Tuzağı (OGT) konusunda a&ccedil;ıklamalar yapan Prof. Y&uuml;lek, Orta Gelir Tuzağı, bir &uuml;lkenin yaptığı bazı reform ve d&uuml;zenlemelerle fakirlik sınıfından &ccedil;ıkıp orta gelirli &uuml;lkeler arasına katılmasını ancak yeni hamleler yapamadığından bu d&uuml;zeyde patinaj yaparak yeniden geri kaymaya başlamasını ifade diyor. Nitekim 1970&prime;lerden g&uuml;n&uuml;m&uuml;ze kadar OGT&rsquo;den kurtulan &uuml;lkelerin sayısı bir elin parmaklarını ge&ccedil;miyor. Kore ve Japonya bunların başında geliyor. Ancak &ccedil;ok sayıda &uuml;lke bu seviyede kalmış durumda. Ge&ccedil;tiğimiz Ağustos ayında Amerika da piyasaya &ccedil;ıkan &lsquo;Ulusların Y&uuml;kselişi&rsquo; kitabı da temelde orta gelir tuzağı veya d&uuml;ş&uuml;k gelir tuzaklarının nasıl aşılabileceği ile ilgili. Nasıl başarılı olur denmesi ile ilgili. değerlendirmesinde bulundu. Prof. Dr. Y&uuml;lek, bazı &uuml;lkelerin, &ouml;zellikle Afrika &uuml;lkelerinin d&uuml;ş&uuml;k gelir seviyesinde olduğunu, kaynakları olmasına rağmen bataklıkta kıvranıp durduklarını ifade ederek, Bazı diğer &uuml;lkeler d&uuml;ş&uuml;k gelirden orta gelir seviyesine &ccedil;ıkıyor fakat orta gelir seviyesinden &uuml;st gelir seviyesine doğru &ccedil;ıkamıyor. O tuzakta takılıp kalıyor. Bunların sebebine baktığınızda &uuml;lke &ouml;rneklerine, istatistiklerine...Bunların sebebi b&uuml;y&uuml;me hızının yeterince y&uuml;kselememesi. a&ccedil;ıklamasında bulundu. Prof. Y&uuml;lek, s&ouml;zlerini ş&ouml;yle s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;: Bazen de d&uuml;ş&uuml;k gelirli &uuml;lkeler hızlı b&uuml;y&uuml;yorlar orta gelire geliyorlar, orta gelir seviyesine geldikten sonra b&uuml;y&uuml;me hızları d&uuml;ş&uuml;yor. Bu sefer de orta gelir tuzağında kalıyorlar. Her ikisinde de b&uuml;y&uuml;me hızlarının yeterince olmaması. Uzun vadeli b&uuml;y&uuml;me hızından bahsediyorum. Yani, bir yıllık değil, beş yılın on yılın yirmi yılın ortalama b&uuml;y&uuml;me hızından bahsediyoruz. B&uuml;y&uuml;me hızının sağlanması i&ccedil;in yapılması gereken yapısal reformların uygulanmasıdır. Orta ve d&uuml;ş&uuml;k gelir tuzağından kurtulmak i&ccedil;in gereken en &ouml;nemli yapısal reform, sanayi politikalarına ağırlık vermektir. - Sanayileşebilen &uuml;lkeler zenginleşebilir Venezuela gibi kaynak zengini &uuml;lkelerin, uyguladıkları yanlış politikalardan dolayı şu anda ekonomilerinin erimiş olduğunu s&ouml;yleyen Prof. Dr. Y&uuml;lek, ş&ouml;yle konuştu: Orta ve &uuml;st gelir seviyesine &ccedil;ıkmak istiyorsan, halkı m&uuml;reffeh seviyesine getirmek istiyorsan, kişi başına d&uuml;şen geliri arttırmak istiyorsan, sanayi politikalarına ihtiyacın var. &Ccedil;&uuml;nk&uuml;, ancak sanayileşebilen &uuml;lkeler bu seviyede zenginleşebilir, sanayileşemeyen &uuml;lkeler zenginleşemez. Tabii b&uuml;t&uuml;n bu s&ouml;ylenen şeyler, kaynak zengini olmayan &uuml;lkeler i&ccedil;in. Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar, Venezuela gibi kaynak zengini olan &uuml;lkeler i&ccedil;in ge&ccedil;erli değil. Siz sahip olduğunuz yer altı kaynaklarını kullanarak, halkınıza belli bir s&uuml;reliğine refah sağlayabilirsiniz. Kaldı ki kaynak zengini olan &uuml;lkelerde de bu sonsuza dek olabilecek bir şey değil. - Latin Amerika nın s&ouml;m&uuml;r&uuml;len kaynakları ve İspanya Prof. Dr. Y&uuml;lek, &uuml;lkelerin kaynaklarını doğru kullanmasının &ouml;nemine işaret ederek, Bunu tarihten bir &ouml;rnekle a&ccedil;ıklayayım. Latin Amerika yı ilk koloni haline getiren İspanya ydı. Milyonlarca insanı katlettikten sonra İspanyollar o b&ouml;lgeye yerleşti. Bir asır boyunca, Venezuela&rsquo;nın altın ve g&uuml;m&uuml;ş madenlerini s&ouml;m&uuml;r&uuml;p ticaret gemileri ile İspanya&rsquo;ya g&ouml;t&uuml;rd&uuml;ler. Ancak, daha sonra on yedinci y&uuml;zyılda İspanya iflas etti. Neden, bu kadar kaynak girmesine rağmen iflas ettiler? &Ccedil;&uuml;nk&uuml; gelen o kaynakları doğru kullanamadılar. İspanya bir&ccedil;ok değerli kaynağı getirdi ama aynı zamanda bir&ccedil;ok savaşa da girdi. Ekonomisi savaşları kaldıramadı. Bu nedenle cari a&ccedil;ık problemi yaşadı. Halbuki İspanya, b&uuml;t&uuml;n d&uuml;nyaya yayılmış bir imparatorluktu. değerlendirmesinde bulundu. Prof. Dr. Y&uuml;lek, ş&ouml;yle devam etti: Sizin kaynaklarınız var diye yanlış politika uygulayacağınız anlamına gelmez. Bizim gibi kaynağı daha da az limitli olan &uuml;lkelerde sanayi daha da &ouml;nemli. Milletler nasıl y&uuml;kselir?&rsquo; sorusunun cevabını sanayi karşılıyor. Y&uuml;kselen ulusların nasıl y&uuml;kselebildiklerine değinen Prof. Dr. Y&uuml;lek, y&uuml;kselmeyi d&uuml;nya &ouml;l&ccedil;eğinde y&uuml;zde y&uuml;z sağlayan &uuml;lkelerin Almanya, Japonya, İsvi&ccedil;re, &Ccedil;in, Tayvan gibi &uuml;lkeler olduğunu belirtti. D&uuml;nyada Vatikan dahil 193 &uuml;lke olduğunu ancak bu denli gelişmiş &uuml;lkelerin sayısının yirmiyi ge&ccedil;meyeceğini savunan Prof. Y&uuml;lek, şunları s&ouml;yledi: &Ouml;rneğin, Tayvan, Asya Kaplanı diye adlandırılan d&ouml;rt &uuml;lkeden biri. Hong Kong, Singapur, Kore ve Tayvan. Singapur ve Hong Kong k&uuml;&ccedil;&uuml;k şehir devletleri ve daha &ccedil;ok hizmet ekonomisine kaymış halde. Geri kalan iki b&uuml;y&uuml;k kaplan Kore ve Tayvan. Tayvan, şu anda elektronik sanayisinde d&uuml;nyada en ileri &uuml;lkelerden biri. &Ccedil;ok d&uuml;ş&uuml;k gelir seviyesinden sanayileşerek ve gelişerek &ccedil;ıktı. Bu tip &uuml;lkeler &lsquo;yeni sanayileşen &uuml;lkeler&rsquo; diye ge&ccedil;er. Tabii bunların i&ccedil;ine &Ccedil;in&rsquo;i de katmak lazım. Tayvan zaten &Ccedil;in&rsquo;deki kom&uuml;nist rejimden ka&ccedil;an anti-kom&uuml;nistlerin ka&ccedil;ıp kurduğu bir &uuml;lkedir. Prof. Dr. Y&uuml;lek, bir &uuml;lkenin imalat teknolojisinin hizmet sekt&ouml;r&uuml;nden fazla olmasının, o &uuml;lke i&ccedil;in &ccedil;ok &ouml;nemli olduğunu da belirterek konuşmasını ş&ouml;yle s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;: Sanayi her şeyin &ccedil;ekirdeği. Zaten sanayileştikten sonra hizmet sekt&ouml;r&uuml; gelişiyor. Sanayi &uuml;retmeden de hizmet sekt&ouml;r&uuml; olur ama istihdam &uuml;retir, teknoloji &uuml;retemez. Bu durum premat&uuml;re sanayi kavramı oluyor. Sanayinin gelişemeden yapılması anlamına geliyor. Sanayinin gelişmeden hizmet sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n gelişmesi, sanayinin b&uuml;y&uuml;mesini de engelliyor. Tabii ki g&uuml;zel bir ekonomide tarım, sanayi ve hizmet gibi &uuml;&ccedil; b&uuml;y&uuml;k sekt&ouml;r olacak. Sanayi sekt&ouml;r&uuml; &ccedil;ok riskli, zor, destek gerektiren bir sekt&ouml;r olduğu i&ccedil;in onun &ouml;zel olarak desteklenmesi lazım. Hizmet sekt&ouml;r&uuml;n&uuml; sizin desteklemenize gerek yok ama buna rağmen daha da destekleniyor. - End&uuml;stri tesad&uuml;fi ortaya &ccedil;ıkmaz Sanayileşmenin &uuml;vey değil en g&ouml;zde evlat olmasını ve T&uuml;rkiye&rsquo;nin de bunu daha &ccedil;ok benimsemesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Y&uuml;lek, Aslında Ulusların Y&uuml;kselişi kitabı T&uuml;rkiye hakkında değil. Ancak hem T&uuml;rkiye&rsquo;yi hem t&uuml;m d&uuml;nyayı kapsıyor. &Ccedil;&uuml;nk&uuml;, sanayileşme tesad&uuml;fen olmuyor. Kitabın da bir mottosu bu zaten: End&uuml;stri tesad&uuml;fi ortaya &ccedil;ıkmaz . Yani biz sanayileştik, diğer &uuml;lkeler de sanayileşir diye bir şey yok. Mutlaka bir politika uygulamanız gerekiyor. Dolayısı ile buralara kaynak harcanmalı. Nasıl kaynak harcanır derseniz de belli alanlar se&ccedil;ilir ve o alanlara y&ouml;nelir. g&ouml;r&uuml;ş&uuml;n&uuml; dile getirdi. -Devlet kapasitesi ve &ouml;zel sekt&ouml;r Prof. Dr. Murat Y&uuml;lek, d&uuml;nyada devletin uyguladığı politikaları destekleyebilen &ouml;zel sekt&ouml;r &ouml;rneği olarak, İsve&ccedil; teki SAAB (İsve&ccedil; U&ccedil;ak Anonim Şirketi) dan bahsederek, şunları ifade etti: İsve&ccedil;, Almanlara İkinci D&uuml;nya Savaşı &ouml;ncesi ordularını g&uuml;&ccedil;lendirmek i&ccedil;in u&ccedil;ak sanayisinin kapılarını a&ccedil;ıyor. Yani, SAAB k&uuml;&ccedil;&uuml;k bir fabrika iken bir anda Almanya ya savaş u&ccedil;ağı yapan lokomotif bir fabrika halini alıyor. Bu &ouml;rnekte g&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; gibi İsve&ccedil; de iyi bir devlet kapasitesi var ki bunu ben yapayım diyor. &Uuml;lkelerinde bir sanayi kapasitesi oluşturuyorlar. Bu seneler de bizim u&ccedil;ak kapasitesini kapattığımız yıllar maalesef. Kırklı yıllarda ise biz tamamen u&ccedil;ak yapımını durduruyoruz. Onların yaptıkları şey, u&ccedil;ak &uuml;reten tek bir fabrika kurmak değildi. Onların yaptıkları şey, u&ccedil;ak &uuml;retebilen m&uuml;teahhitler yetiştirmek, fabrikalar kurmaktı. Bunu da başardılar. Ben kitapta buna &lsquo;End&uuml;stri Katmanı&rsquo; adını verdim. &Ccedil;&uuml;nk&uuml;, İsve&ccedil;ler t&uuml;m sekt&ouml;rlerin destek verdiği bir u&ccedil;ak katmanı kurdular. İş&ccedil;iler, firmalar, m&uuml;teşebbisler ve finansman. Bu d&ouml;rt ayak birleştiği zaman sanayiyi oluşturur. İsve&ccedil; u&ccedil;ak almıyor u&ccedil;ak yapacak fabrikalar kuruyor, m&uuml;teahhitler yetiştiriyor. Şu anda İsve&ccedil; kendi u&ccedil;ak platformu olan nadir devletlerden biri. G&uuml;ney Kore nin n&uuml;kleer reakt&ouml;r &uuml;retimini ger&ccedil;ekleştiren Atom Enerji Reakt&ouml;r&uuml; n&uuml;n de 1960 lı yıllarda kurulduğunu hatırlatan Prof. Dr. Y&uuml;lek, G&uuml;ney Kore nin enerjisinin y&uuml;zde 30 unu n&uuml;kleer enerji reakt&ouml;rlerinden sağladığını, n&uuml;kleer enerji &uuml;retimi yapacak fabrikalar sayesinde kendi &uuml;lkesine ve diğer &uuml;lkelere elektrik &uuml;rettiğini s&ouml;zlerine ekledi. AA

"Orta gelir tuzağından kurtulmak için yapısal sanayi politikaları şart"

Türkiye'nin sınai kalkınma planını hazırlayan akademisyenlerden Prof. Dr. Yülek, "Orta ve düşük gelir tuzağından kurtulmak için gereken en önemli yapısal reform, sanayi politikalarına ağırlık vermektir" dedi

Öne Çıkanlar