Rusya, AB'yi enerji ile vuruyor

D&uuml;nyanın ispatlanmış en b&uuml;y&uuml;k doğalgaz rezervlerine sahip olan, petrol &uuml;retiminde ise Suudi Arabistan ın ardından ilk sıralarda yer alan Rusya Federasyonu bu g&uuml;c&uuml;n&uuml; Avrupa Birliği ve diğer &uuml;lkelere karşı dış politika aracı olarak kullanıyor. Avrupa Birliği enerji alanında dışa, &ouml;zellikle de Rusya ya olan bağımlılığını azaltmaya &ccedil;alışırken, Rusya bu bağımlılığın devam etmesi i&ccedil;in yeni politikalar uygulamaya koyuyor.AB, doğalgaz ithalatının y&uuml;zde 40 ını Rusya dan yapıyor. Kuzey Amerika nın ardından d&uuml;nyanın ikinci b&uuml;y&uuml;k b&ouml;lgesel doğalgaz pazarı olan AB, mevcut gaz ihtiyacının y&uuml;zde 35-40 ını ise &ouml;z kaynaklarından karşılıyor. Ancak azalan gaz rezervleri ve hızla y&uuml;kselen ithalat bağımlılığı, AB yi enerji alanında farklı politikalar izlemeye itiyor. Bu &ccedil;er&ccedil;evede ilk olarak AB nin uygulamaya koyduğu proje, 2008 yılında Enerji G&uuml;venliği ve Dayanışma Eylem Planı olarak a&ccedil;ıklandı. Bu proje ile ama&ccedil;lanan, AB nin 2020 yılına kadar enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını y&uuml;zde 20 oranlarında artırırken, sera gazı emisyonlarının kullanımını ise y&uuml;zde 20 oranında azaltmaktı. Fakat ge&ccedil;en &uuml;&ccedil; yıllık s&uuml;rede bu konuda belirgin ilerleme sağlanamadığı gibi, imzalanan projelerle Rusya ya olan enerji bağımlılığı artmaya devam etti. Bazı Avrupa lı yetkililer bu bağımlılığı tek taraflı değil, karşılıklı bağımlılık olarak nitelendiriyor. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; Avrupa i&ccedil;in Rusya en b&uuml;y&uuml;k gaz tedarik&ccedil;isi konumundayken, Rusya i&ccedil;in de Avrupa en b&uuml;y&uuml;k pazar konumunda. Ancak bu teze karşı &ccedil;ıkanlar da var. Rus gazına alternatif oluşturabilecek Ortadoğu ve Afrika coğrafyasındaki siyasi durum ve Orta Asya &uuml;lkeleri &uuml;st&uuml;ndeki Rus n&uuml;fuzu g&ouml;z &ouml;n&uuml;ne alındığında, Avrupa nın doğalgazı en kolay ve g&uuml;venli yolla alabileceği &uuml;lke, Rusya. Ayrıca Rusya i&ccedil;in &Ccedil;in gibi devasa bir pazar da mevcut. Bu bakımdan, Rusya nın doğalgazı her hal&uuml;karda satacağı bir pazar bulabileceğini d&uuml;ş&uuml;nenlerin sayısı &ccedil;oğunlukta. Ancak b&ouml;yle bir durumda, Rusya nın AB &uuml;zerinde siyasi baskı unsuru olarak kullandığı enerji kozunun ortadan kalkacağını unutmamak gerekir.Diğer bir nokta ise, Rus gazına bağımlılık konusunda tek bir AB den s&ouml;z edilemeyeceği. Bulgaristan, Polonya, Finlandiya y&uuml;zde y&uuml;z oranında Rus gazına bağımlıyken, İspanya Rusya dan gaz ithal etmiyor. Almanya, İngiltere, Fransa gibi &uuml;lkelerin bağımlılık oranı, Doğu Avrupa ve Baltık &uuml;lkeleriyle kıyaslandığında &uuml;&ccedil; de iki oranında daha az. Bu bakımdan AB, Rusya ya karşı tek bir enerji politikası uygulayamıyor ve bu durum Rusya nın enerji kartıyla bir bakıma AB yi b&ouml;lmesini sağlıyor. AB nin Rus gazına alternatif oluşturmak i&ccedil;in uygulamaya &ccedil;alıştığı her projeye, Rusya karşı bir hamleyle cevap veriyor. Bu durumun en son &ouml;rneği Nabucco-G&uuml;ney Akım rekabetinde yaşandı. Uzun s&uuml;redir masa &uuml;st&uuml;nde duran, Orta Asya, Hazar ve Orta Doğu gazını T&uuml;rkiye &uuml;zerinden ge&ccedil;ecek boru hattı ile Avrupa ya taşıması planlanan Nabucco projesinde ilerleme kaydedilemiyor. Nabucco projesinde ilerleme olmamasının iki temel nedeni var: Birincisi bu boru hattına gaz verecek olan Azerbaycan ve T&uuml;rkmenistan gibi &uuml;lkelerin ihtiyacı karşılayıp karşılayamayacağının hala belirsizliğini koruması. Gazın alıcısının da tam olarak belli olmaması ise bu alandaki ikinci temel sorunu oluşturuyor.AB &uuml;lkeleri i&ccedil;inde Rus gazına olan bağımlılık oranları b&uuml;y&uuml;k farklılıklar g&ouml;sterdiği i&ccedil;in, Almanya gibi projenin en b&uuml;y&uuml;k finans&ouml;r&uuml; olması beklenen &uuml;lke, farklı a&ccedil;ıklamalarda bulunuyor. Nedeni ise, Rus doğalgazını Baltık Denizi altından ge&ccedil;en hatla Almanya ya taşıyan Kuzey Akım projesinin hayata ge&ccedil;miş olması. Almanya dışındaki AB &uuml;lkeleri Rusya dan alınan gazın y&uuml;zde 70 inin Ukrayna &uuml;zerinden ge&ccedil;en boru hattı aracılığıyla alırken, Almanya Kuzey Akım projesi ile Ukrayna-Rusya arasında yaşanacak herhangi bir sorundan dolayı gazın kesilme riskini ortadan kaldırdı. Bu gelişmelerin yanı sıra Rusya, hem T&uuml;rkmen hem de Azeri gazını uzun s&uuml;reli ve &ccedil;ok alımlı kontratlarla kendisine bağlayarak, Nabucco ya gaz vermelerinin &ouml;n&uuml;n&uuml; kesmeye &ccedil;alışıyor. Gelinen noktada Rusya nın şimdilik başarılı olduğu s&ouml;ylenebilir.Nabucco projesinde b&ouml;yle bir s&uuml;re&ccedil; yaşanırken Rusya, neredeyse her yıl Ukrayna ile yaşadığı sorunlar nedeniyle Avrupa ya sattığı gazın kesintiye uğrama riskini ortadan kaldırmaya &ccedil;alışıyor. Bu konuda attığı en b&uuml;y&uuml;k adım ise G&uuml;ney Akım Projesi oldu. Karadeniz altından ge&ccedil;ecek boru hattı projesi ile Rus gazını Bulgaristan a oradan da Orta Avrupa ve İtalya ya ulaştıracak olan proje, Ukrayna nın transit &uuml;lke olma konumunu elinden alıyor. Rusya nın bu hamlesi, AB karşısındaki pozisyonunu kuvvetlendirirken, AB nin Rusya ya olan bağımlılığını da ka&ccedil;ınılmaz olarak artıracak.T&uuml;m bu gelişmeler, kısa ve orta vadede AB nin Rus gazına olan bağımlılığını ortadan kaldıramayacağını ve Rusya nın enerji kartını daha uzun s&uuml;re elinde bulundurabileceğini g&ouml;steriyor.

Rusya, AB'yi enerji ile vuruyor

Petrol ve doğalgaz zengini Rusya'nın, Avrupa üzerindeki enerji hakimiyetinin yakın gelecekte sona ermesi beklenmiyor

Öne Çıkanlar