TCMB ekonomistlerinden reeskontta ihracatçı skoru analizi

TCMB nin reeskont kredilerinde ihracat&ccedil;ı skoru uygulaması 13 Ocak 2025 tarihinde y&uuml;r&uuml;rl&uuml;ğe girecek. Uygulama ile birlikte, net ihracat&ccedil;ı firmalar desteklenmeye devam edilirken, y&uuml;ksek teknoloji firmalarına &ouml;nc&uuml;l&uuml;k verilecek. T&uuml;rkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) blog sayfası Merkezin G&uuml;ncesi nde yer alan Reeskont Kredilerinde Katma Değer Odaklı İhracat&ccedil;ı Skoru Uygulaması başlıklı analizde, piyasa koşullarına g&ouml;re avantajlı bir finansman kaynağı olan reeskont kredilerinin verimli kullandırılmasının finansman kaynaklarının etkin ve etkili dağılımı a&ccedil;ısından azami &ouml;nem arz ettiği belirtilerek, Yeni uygulama ile &ccedil;oğunlukla net ihracat&ccedil;ı firmalar desteklemeye devam edilirken, y&uuml;ksek teknolojili firmalara da &ouml;ncelik veriliyor. denildi. Y&uuml;ksek teknoloji firmalarına &ouml;ncelikli destek Merkez Bankası Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel M&uuml;d&uuml;rl&uuml;ğ&uuml; Uzman Yardımcıları Muhammed Furkan Erdoğan ve Kadir G&uuml;rci ile Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel M&uuml;d&uuml;rl&uuml;ğ&uuml; Uzmanı Fırat &Ouml;zata tarafından hazırlanan analiz yayımlandı. İhracat&ccedil;ılara kullandırılan reeskont kredilerinin verimli bir şekilde kullanımı amacıyla TCMB b&uuml;nyesinde d&uuml;zenli olarak analiz &ccedil;alışmaları y&uuml;r&uuml;t&uuml;l&uuml;rken, s&ouml;z konusu analizde, son yıllarda reeskont kredilerinin kullandırılmasına y&ouml;nelik yapılan uygulama değişiklikleri ve 13 Ocak 2025 te y&uuml;r&uuml;rl&uuml;ğe girecek olan ihracat&ccedil;ı skoru uygulamasına ilişkin bilgilere verildi. Reeskont kredisinden faydalanan firma sayısı 4 yılda yaklaşık 4 kat arttı Reeskont kredilerinin etkinliğinin artırılması, cari dengeye daha g&uuml;&ccedil;l&uuml; katkı sağlanması ve daha fazla sayıda KOBİ ye uygun finansman koşulları ile kredi kullandırılması amacıyla reeskont kredilerinin genel &ccedil;er&ccedil;evesinde son yıllarda &ouml;nemli uygulama değişiklikleri ger&ccedil;ekleştirildiği belirtilen analizde, 2021 de yapılan değişikliklerle de net ihracat&ccedil;ılık şartının firma se&ccedil;iminde temel belirleyici olduğu, ayrıca, g&uuml;nl&uuml;k reeskont kredi kullandırım limitlerinin kademeli olarak artırılarak finansman imkanının daha erişilebilir hale getirildiği kaydedildi. Analizde, Aralık 2018 de yaklaşık 2 bin 100 olan reeskont kredisinden faydalanan firma sayısının Ekim 2024 te yaklaşık 8 bine ulaştığı, KOBİ lerin reeskont bakiyesi bulunan firmalar i&ccedil;erisindeki payının ise bu d&ouml;nemde y&uuml;zde 38 den y&uuml;zde 84 e y&uuml;kseldiği bildirildi. Kısıtlı kaynağın daha etkin dağıtımı ama&ccedil;lanıyor Son &ccedil;alışmalar kapsamında ise TCMB nin, sunulan kısıtlı kaynağın daha etkin dağıtımını ama&ccedil;layan ihracat&ccedil;ı skorunu devreye aldığı belirtilen analizde, ihracat&ccedil;ı skorunun, net ihracat&ccedil;ılık koşulu yerine firmaların &uuml;rettikleri &uuml;r&uuml;nlerin niteliğini, yarattıkları katma değeri, ihracat performanslarını ve bağlı oldukları ana grup ilişkilerini dikkate aldığı kaydedildi. S&ouml;z konusu skorun hesaplamasında kullanılacak kriterler ve ağırlıklara yer verilen analizde, Hesaplamalar, reeskont kredisi talebinde bulunan her bir firma i&ccedil;in firmanın beyan ettiği veriler &uuml;zerinden bankalarca yapılıyor. &Ouml;ncelikle her bir değişken i&ccedil;in TCMB tarafından belirlenen eşik değerlere g&ouml;re puanlama yapılıyor. Daha sonra, ilgili değişkenden alınan puan o değişkenin ağırlık katsayısı ile &ccedil;arpılarak performans ve potansiyel puanları hesaplanıyor. Herhangi bir puan t&uuml;r&uuml;nden 40 puan ve &uuml;zeri alan firmalar, ihracat&ccedil;ı skoru y&uuml;ksek olarak tanımlanıyor. Her iki puan t&uuml;r&uuml;nden de 40 puan altında alan firmalar ise ihracat&ccedil;ı skoru d&uuml;ş&uuml;k olarak tanımlanıyor. denildi. Analizde, TCMB b&uuml;nyesinde yer alan firma verileri ve ilgili y&ouml;ntem kullanılarak mal ihracat&ccedil;ısı firmaların performans ve potansiyel puanları hesaplandığında ulaşılan bulgulara ilişkin şu değerlendirmelere yer verildi: Nette ihracat&ccedil;ı firmalar, nette ithalat&ccedil;ı firmalara kıyasla sadece performans değil, aynı zamanda daha y&uuml;ksek potansiyel puanına sahipler. Dolayısıyla ihracat&ccedil;ı skoru uygulaması ile d&uuml;ş&uuml;k potansiyelli nette ithalat&ccedil;ı firmaların yerine y&uuml;ksek potansiyelli ihracat&ccedil;ıların reeskont kredilerinden daha fazla faydalanabilmesi ama&ccedil;lanıyor. Bununla birlikte nette ithalat&ccedil;ı olup y&uuml;ksek katma değerli ihracat potansiyeli olan firmalar da reeskont kredilerinden yararlanabiliyor. Ayrıca, reeskont kredi bakiyesi bulunan firmaları puanlarına g&ouml;re iki gruba ayırıyoruz; ihracat&ccedil;ı skoru y&uuml;ksek ve ihracat&ccedil;ı skoru d&uuml;ş&uuml;k firmalar. Yaptığımız analiz, reeskont kredisi kullanan ve ihracat&ccedil;ı skoru y&uuml;ksek olan firmaların toplam ihracatın y&uuml;zde 23 &uuml;n&uuml;, d&uuml;ş&uuml;k skorlu firmaların ise y&uuml;zde 2 sinden daha azını oluşturduğunu g&ouml;steriyor. Y&uuml;ksek skorlu firmaların ihracatının y&uuml;zde 41,5 i orta-y&uuml;ksek teknolojili &uuml;r&uuml;nlerden oluşurken, bu oran d&uuml;ş&uuml;k skorlu firmalar i&ccedil;in yalnızca y&uuml;zde 2,7 dir. Ayrıca, d&uuml;ş&uuml;k skora sahip firmalar genellikle net ithalat&ccedil;ı iken, y&uuml;ksek skorlu firmalar genelde net ihracat&ccedil;ı oluyor. &Ouml;zetle, piyasa koşullarına g&ouml;re avantajlı bir finansman kaynağı olan reeskont kredilerinin verimli kullandırılması finansman kaynaklarının etkin ve etkili dağılımı a&ccedil;ısından azami &ouml;nem arz ediyor. Yeni uygulama ile &ccedil;oğunlukla net ihracat&ccedil;ı firmalar desteklemeye devam edilirken, y&uuml;ksek teknolojili firmalara da &ouml;ncelik veriliyor.

TCMB ekonomistlerinden reeskontta ihracatçı skoru analizi

Öne Çıkanlar