TCMB: İhracattaki zayıf seyir cari dengedeki iyileşmeyi sınırlıyor

T&uuml;rkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın (TCMB) 23 Haziran 2015 tarihili Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı &ouml;zetinde, ihracattaki zayıf seyrin cari dengedeki iyileşmeyi sınırladığı ifade edildi. T&uuml;rkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı &ouml;zetinde, Temel mal enflasyonunun mevsimsellikten arındırılmış ana eğiliminde b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de d&ouml;viz kuru baskıları kaynaklı belirgin bir artış g&ouml;zlenmiştir denildi. Kurulun, 23 Haziran 2015 tarihli toplantısına ilişkin yayımladığı toplantı &ouml;zetinde, mayıs ayında t&uuml;ketici fiyatlarının y&uuml;zde 0,56 oranında arttığı ve yıllık t&uuml;ketici enflasyonunun yaklaşık 0,2 puanlık artışla y&uuml;zde 8,09 a y&uuml;kseldiği anımsatıldı. Bu d&ouml;nemde gıda grubu yıllık enflasyonunun işlenmemiş gıda fiyatlarında g&ouml;zlenen d&uuml;zeltme ile gerilediği ifade edilen &ouml;zette, diğer taraftan ham petrol fiyatlarındaki gelişmelerin etkisiyle enerji fiyatlarındaki artış eğiliminin s&uuml;rd&uuml;ğ&uuml; bildirildi. Temel mal grubu enflasyonunun d&ouml;viz kuru etkilerine bağlı olarak yukarı y&ouml;nl&uuml; bir seyir izlerken, hizmet enflasyonunun y&uuml;ksek seviyesini koruduğu kaydedilen &ouml;zette, bu doğrultuda &ccedil;ekirdek enflasyon g&ouml;stergelerinin ana eğiliminin temel mal grubu kaynaklı olarak y&uuml;kseldiği belirtildi. &Ouml;zette, şu ifadelere yer verildi: Gıda ve alkols&uuml;z i&ccedil;ecekler grubunda yıllık enflasyon Mayıs ayında 1,55 puan azalarak y&uuml;zde 12,81 e gerilemiştir. Bu d&uuml;ş&uuml;şte, işlenmemiş gıda grubu fiyatları temel belirleyici olurken işlenmiş gıda yıllık enflasyonundaki yavaşlama eğilimi ekmek-tahıl &uuml;r&uuml;nleri &ouml;nc&uuml;l&uuml;ğ&uuml;nde s&uuml;rm&uuml;şt&uuml;r. Yılbaşından bu yana belirgin olarak y&uuml;kselen mevsimsellikten arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları mayıs ayında taze meyve-sebze kaynaklı olarak d&uuml;ş&uuml;ş kaydetmiştir. Haziran ayına ilişkin g&ouml;stergeler &uuml;r&uuml;n arzındaki artışla birlikte fiyatlardaki bu d&uuml;zeltme eğiliminin belirginleşerek s&uuml;rd&uuml;ğ&uuml;ne işaret etmektedir. Mayıs ayında enerji fiyatları y&uuml;zde 1,18 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu d&uuml;ş&uuml;k bazın da etkisiyle 1,8 puan y&uuml;kselerek y&uuml;zde 3,38 olmuştur. Yurt i&ccedil;i enerji fiyatları şubat ayından bu yana yukarı y&ouml;nl&uuml; bir seyir izlemektedir. Bu gelişmede gerek T&uuml;rk lirasındaki değer kaybının gerekse uluslararası petrol fiyatlarında ocak ayında ulaşılan dip sonrasındaki toparlanma eğiliminin etkisi hissedilmektedir. Hizmet fiyatlarının mayıs ayında y&uuml;zde 0,77 arttığı ve grup yıllık enflasyonunun sınırlı bir y&uuml;kselişle y&uuml;zde 8,85 e ulaştığı hatırlatılan &ouml;zette, bu gelişmede lokanta otel ile ulaştırma hizmetlerinin etkili olduğu, diğer alt gruplarda yıllık enflasyonun nispeten yatay seyrettiği dile getirildi. &Ouml;zette, gıda fiyatlarındaki birikimli artışların ve kırmızı et fiyatlarında devam eden yukarı y&ouml;nl&uuml; seyrin etkisi ile lokanta otel grubu enflasyonun y&uuml;kselişini s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;ğ&uuml; bildirildi. Mayıs ayında sanayi &uuml;retiminin aylık bazda d&uuml;şeceği &ouml;ng&ouml;r&uuml;lmektedir Uluslararası petrol fiyatlarındaki g&ouml;r&uuml;n&uuml;m ile yaklaşık altı aydır gerileyen ulaştırma hizmetleri yıllık enflasyonunun, akaryakıt fiyatlarındaki eğilimin tersine d&ouml;nmesi ile bu d&ouml;nemde y&uuml;kseliş kaydeden bir diğer hizmet kalemi olduğuna işaret edilen &ouml;zette, bu gelişmeler sonucunda, hizmet enflasyonu ana eğiliminin mayıs ayında bir &ouml;nceki aya kıyasla yatay seyretse de y&uuml;ksek seviyesini koruduğu vurgulandı. Mayıs ayında temel mal grubu yıllık enflasyonu 0,83 puan artarak y&uuml;zde 5,88 e y&uuml;kseldiği kaydedilen &ouml;zette, Bu d&ouml;nemde alt gruplardan dayanıklı t&uuml;ketim mallarında yıllık enflasyon yaklaşık 2 puanlık artışla y&uuml;zde 4,66 olmuştur. Dayanıklı mal grubunda aylık fiyat artışları, T&uuml;rk lirasının son d&ouml;nemde Euro karşısında da değer kaybetmesinin etkisiyle, beyaz eşya ve otomobil gruplarında belirgin olmak &uuml;zere alt kalemler geneline yayılmıştır. Bu d&ouml;nemde yıllık enflasyon giyim grubunda y&uuml;kselirken giyim ve dayanıklı dışı temel mallarda gerilemiştir. Sonu&ccedil; olarak, temel mal enflasyonunun mevsimsellikten arındırılmış ana eğiliminde b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de d&ouml;viz kuru baskıları kaynaklı belirgin bir artış g&ouml;zlenmiştir tespitinde bulunuldu. T&uuml;rkiye İstatistik Kurumu (T&Uuml;İK) tarafından a&ccedil;ıklanan milli gelir verilerine g&ouml;re, 2015 yılı ilk &ccedil;eyreğinde gayri safi yurti&ccedil;i hasılanın (GSYH) yıllık bazda y&uuml;zde 2,3 artış kaydettiği anımsatılan &ouml;zette, verilerin &uuml;retim tarafından değerlendirildiğinde, ilk &ccedil;eyrekte inşaat dışındaki sekt&ouml;rlerin katma değerlerinin yıllık bazda artış g&ouml;sterdiği belirtildi. Harcama y&ouml;n&uuml;nden incelendiğinde ise nihai yurt i&ccedil;i talebin &ouml;zel ve kamu t&uuml;ketim talebi kaynaklı olarak arttığı hatırlatılan &ouml;zette, bu d&ouml;nemde yurt i&ccedil;i talepteki artışın yavaşlayarak da olsa s&uuml;rmesi sonucu ithalat artışı kaydedildiği, dış talepteki zayıf seyre bağlı olarak ihracatta g&ouml;zlenen gerileme ile net ihracat yıllık b&uuml;y&uuml;meye negatif katkı yapmaya devam ettiği ifade edildi. Sanayi &uuml;retiminin şubat ve mart aylarındaki g&uuml;&ccedil;l&uuml; artışların ardından, nisan ayında aylık bazda değişim g&ouml;stermediği bildirilen &ouml;zette, şu değerlendiremeler yapıldı: &Ccedil;eyreklik olarak değerlendirildiğinde, nisan ayı &uuml;retim seviyesi bir &ouml;nceki &ccedil;eyrek ortalamasının y&uuml;zde 2,1 &uuml;zerindedir. Anket g&ouml;stergeleri, son d&ouml;nemde ihracat eğiliminde sınırlı bir toparlanmaya işaret etmektedir. İ&ccedil; talebin ise ılımlı seyrine devam etmesi beklenmektedir. &Ouml;te yandan, mayıs ayında otomotiv sekt&ouml;r&uuml; başta olmak &uuml;zere yaşanan grevler bu d&ouml;nemde taşıt ve ana metal sekt&ouml;rlerinde &uuml;retim kesintilerine neden olmuştur. Nitekim mayıs ayı TİM verileri, anket g&ouml;stergelerinin aksine, altın hari&ccedil; ihracatta otomotiv ihracatı kaynaklı belirgin bir d&uuml;ş&uuml;şe işaret etmektedir. Bu &ccedil;er&ccedil;evede, mayıs ayında sanayi &uuml;retiminin aylık bazda d&uuml;şeceği &ouml;ng&ouml;r&uuml;lmektedir. İktisadi faaliyetin mevcut seyri ve yatırım eğilimindeki zayıf gidişat istihdam &uuml;zerinde aşağı y&ouml;nl&uuml; risk oluşturmaktadır Harcama tarafına ilişkin verilerin, ikinci &ccedil;eyrekte &ouml;zel kesim talebindeki artışın yavaşlayarak da olsa s&uuml;receğine işaret ettiği belirtilen &ouml;zette, nisan ayında t&uuml;ketim malları &uuml;retim ve ithalatının ilk &ccedil;eyrek ortalamasına kıyasla y&uuml;kseldiği aktarıldı. Beyaz eşya ve otomobil satışlarının nisan-mayıs d&ouml;neminde ilk &ccedil;eyrek ortalamasına g&ouml;re artış g&ouml;sterdiği bildirilen &ouml;zette, diğer yandan, PMI ve İYA anket g&ouml;stergeleri ile t&uuml;ketici g&uuml;ven endekslerinin nisan-mayıs d&ouml;neminde i&ccedil; talepte ılımlı bir seyre işaret ettiği kaydedildi. &Ouml;zette, taşıt hari&ccedil; yatırıma ilişkin &uuml;retim ve ithalat verilerinin nisan ayında yatay seyrettiği, inşaat sekt&ouml;r&uuml;ne ilişkin g&ouml;stergeler ve firmaların gelecek d&ouml;nem yatırımlarına ilişkin beklentilerinin de yatırım harcamalarında hen&uuml;z g&uuml;&ccedil;lenme sinyali i&ccedil;ermediği vurgulandı. İkinci &ccedil;eyreğe ilişkin mevcut g&ouml;stergelerin iktisadi faaliyetin &ouml;zel t&uuml;ketim talebi kaynaklı olarak ılımlı bir b&uuml;y&uuml;me eğilimi sergilediğine işaret ettiği ifade edilen &ouml;zette, cari a&ccedil;ık ile ilgili şu değerlendirmeler yapıldı: Dış ticaret hadleri cari dengeyi olumlu y&ouml;nde etkilemeye devam ederken ihracatın zayıf seyri cari dengedeki iyileşmeyi sınırlamaktadır. &Ouml;nc&uuml; veriler mevsimsellikten arındırılmış cari işlemler a&ccedil;ığının mayıs ayında bir miktar artış g&ouml;stereceğine işaret etmektedir. Haziran ayından itibaren ise t&uuml;ketici kredilerinin ılımlı eğilimi ve enerji fiyatlarındaki d&uuml;ş&uuml;k seyrin de katkısıyla cari dengenin tekrar iyileşme eğilimine girebileceği &ouml;ng&ouml;r&uuml;lmektedir. Bu yılın mart d&ouml;neminde mevsimsel etkilerden arındırılmış verilere g&ouml;re işsizlik oranlarının bir &ouml;nceki d&ouml;neme g&ouml;re 0,1 puan azaldığı anımsatılan &ouml;zette, tarım dışı istihdam kayıplarının yaşandığı bu d&ouml;nemde, işsizlik oranlarının tarım dışı işg&uuml;c&uuml;ndeki azalmanın etkisiyle gerilediği kaydedildi. Bu d&ouml;nemde, inşaat istihdamının artarken, sanayi ve hizmetler istihdamının azaldığı belirtilen &ouml;zette, hizmetler istihdamındaki gerilemenin daha &ccedil;ok ge&ccedil;en aylardaki g&uuml;&ccedil;l&uuml; artışların d&uuml;zeltmesi niteliğinde olduğu aktarıldı. Genel olarak, 2014 yılı son &ccedil;eyreğinden itibaren tarım dışı istihdam artışını hizmet sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n s&uuml;r&uuml;klediği, sanayi ve inşaat sekt&ouml;rlerinde istihdam artışlarının d&uuml;ş&uuml;k oranlarda ger&ccedil;ekleştiği değerlendirilen &ouml;zette, Sanayi &uuml;retimi genel eğilimi ve anket verileri istihdamın ikinci &ccedil;eyrekte bir miktar toparlanma g&ouml;sterebileceğine işaret etmektedir. Bununla birlikte, mayıs ayı itibarıyla &ouml;nc&uuml; g&ouml;stergeler tarım dışı istihdam artışlarının sınırlı oranlarda ger&ccedil;ekleştiği y&ouml;n&uuml;nde sinyal vermekte, bu &ccedil;er&ccedil;evede işsizlikte belirgin bir gerileme beklenmemektedir. İktisadi faaliyetin mevcut seyri ve yatırım eğilimindeki zayıf gidişat istihdam &uuml;zerinde aşağı y&ouml;nl&uuml; risk oluşturmaktadır s&ouml;zlerine yer verildi. PPK nın 23 Haziran 2015 tarihli toplantısına ilişkin yayımladığı toplantı &ouml;zetinde, sıkı para politikası duruşunun ve alınan makro ihtiyati &ouml;nlemlerin etkisiyle kredi b&uuml;y&uuml;me hızlarının makul d&uuml;zeylerde seyrettiği belirtildi. PPK toplantı &ouml;zetinde, Son d&ouml;nemde finansal koşullarda yaşanan kısmi sıkılaşmanın da etkisiyle yılın ikinci yarısında kredi b&uuml;y&uuml;mesinin bir miktar yavaşlayacağı tahmin edilmektedir ifadeleri de yer aldı. Son d&ouml;nemde finansal koşullarda yaşanan kısmi sıkılaşmanın da etkisiyle yılın ikinci yarısında kredi b&uuml;y&uuml;mesinin bir miktar yavaşlayacağının tahmin edildiği dile getirilen &ouml;zette, kredilerin bileşimine bakıldığında, arzu edilen şekilde, ticari kredilerin t&uuml;ketici kredilerine kıyasla daha y&uuml;ksek bir hızla b&uuml;y&uuml;d&uuml;ğ&uuml;n&uuml;n g&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; anımsatıldı. Bunun yanı sıra, t&uuml;ketici kredilerinde &ouml;zellikle konut kredileri dışındaki kısımın daha ılımlı bir b&uuml;y&uuml;me g&ouml;sterdiği bilgisi verilen &ouml;zette, şu ifadelere yer verildi: Kredilerdeki bu g&ouml;r&uuml;n&uuml;m bir yandan orta vadeli enflasyon baskılarını sınırlarken diğer yandan cari dengedeki d&uuml;zelmeyi desteklemektedir. Dış talep zayıf seyrini korurken i&ccedil; talep b&uuml;y&uuml;meye ılımlı d&uuml;zeyde katkı vermektedir. K&uuml;resel talebin mevcut seyri cari dengedeki iyileşmeyi yavaşlatmaktadır. Avrupa ekonomisinde g&ouml;zlenen toparlanma dış talebi olumlu etkilese de, s&uuml;regelen jeopolitik gelişmeler ve k&uuml;resel ticaretteki yavaşlamaya bağlı olarak ihracatın bir m&uuml;ddet daha zayıf seyrini koruması beklenmektedir. &Ouml;te yandan, petrol fiyatlarındaki mevcut seviyeler kalıcı olduğu takdirde yıl boyunca birikimli enerji ithalatı azalmaya devam edecektir. Sonu&ccedil; olarak, dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve t&uuml;ketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi desteklerken ihracatın g&ouml;reli olarak zayıf g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml; bu iyileşmeyi sınırlamaktadır. D&ouml;viz kuru hareketleri &ccedil;ekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmeyi geciktirmiştir Kurul un, enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;nde hen&uuml;z arzu edilen iyileşmenin ger&ccedil;ekleşmediğini ifade ettiği kaydedilen &ouml;zette, kısa vadede gıda fiyatlarında beklenen kısmi d&uuml;zeltmenin katkısıyla enflasyonun d&uuml;şeceği &ouml;ng&ouml;r&uuml;lse de, son d&ouml;nemde yaşanan d&ouml;viz kuru hareketlerinin &ccedil;ekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmeyi geciktirdiği aktarıldı. Bu &ccedil;er&ccedil;evede, k&uuml;resel piyasalardaki belirsizlikler ile enerji ve gıda fiyatlarındaki oynaklıklar da dikkate alındığında, para politikasındaki temkinli yaklaşımın s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lmesinin gerektiği vurgulanan &ouml;zette, bu değerlendirmeler doğrultusunda kurulun, faiz oranlarının sabit tutulmasına karar verdiği hatırlatıldı. &Ouml;zette, gelecek d&ouml;nemde para politikası kararlarının enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;ndeki iyileşmenin hızına bağlı olacağı belirtilerek, şunlara yer verildi: Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlar yakından izlenecek ve enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;nde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para politikasındaki temkinli duruş s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lecektir. K&uuml;resel piyasalara dair riskler &ouml;nemini korumaktadır. K&uuml;resel ekonomiye ilişkin azalan &ouml;ng&ouml;r&uuml;lebilirlik ve gelişmiş &uuml;lkelerin para politikalarındaki farklılaşma ile birlikte artan belirsizlikler k&uuml;resel piyasaların veri akışına duyarlılığının y&uuml;ksek seviyelerde kalmasına neden olmaktadır. B&uuml;t&uuml;n bu gelişmeler sonucunda, risk iştahı ve sermaye akımlarındaki oynaklık s&uuml;rmektedir. Kurul, sermaye akımlarına y&ouml;nelik dengeleyici konjonkt&uuml;rel politikaların yanı sıra finansal sistemin dayanıklılığını artırmaya y&ouml;nelik yapısal tedbirlerin de &ouml;nemli olduğuna dikkat &ccedil;ekmiştir. Bu doğrultuda, son d&ouml;nemde d&ouml;viz likiditesini, &ccedil;ekirdek y&uuml;k&uuml;ml&uuml;l&uuml;kleri ve uzun vadeli bor&ccedil;lanmayı destekleyici y&ouml;nde atılan adımların ekonominin dayanıklılığını artırdığı değerlendirilmiştir. Gerekli g&ouml;r&uuml;lmesi halinde aynı doğrultuda ilave &ouml;nlemler alınmaya devam edilebileceği belirtilmiştir. Mali disiplinin s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lmesi T&uuml;rkiye ekonomisinin olumsuz dış şoklara karşı duyarlılığını azaltan temel unsurlardan biri olmuştur Maliye politikasına ve vergi d&uuml;zenlemelerine ilişkin gelişmelerin enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;ne etkileri bakımından yakından takip edildiği kaydedilen &ouml;zette, para politikası duruşu oluşturulurken, mali disiplinin korunacağı ve y&ouml;netilen/y&ouml;nlendirilen fiyatlarda &ouml;ng&ouml;r&uuml;lmeyen bir artış ger&ccedil;ekleşmeyeceğinin varsayıldığı dile getirildi. &Ouml;zette, maliye politikasının s&ouml;z konusu &ccedil;er&ccedil;eveden belirgin olarak sapması ve bu durumun orta vadeli enflasyon g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;n&uuml; olumsuz etkilemesi halinde para politikası duruşunun da g&uuml;ncellenmesinin s&ouml;z konusu olabileceği ifade edildi. Son yıllarda mali disiplinin s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lmesinin T&uuml;rkiye ekonomisinin olumsuz dış şoklara karşı duyarlılığını azaltan temel unsurlardan biri olduğu kaydedilen &ouml;zette, K&uuml;resel belirsizliklerin y&uuml;ksek olduğu mevcut konjonkt&uuml;rde bu kazanımların korunarak daha da ileriye g&ouml;t&uuml;r&uuml;lmesi &ouml;nem taşımaktadır. Mali disiplini kalıcı hale getirecek ve tasarruf a&ccedil;ığını azaltacak her t&uuml;rl&uuml; tedbir makro ekonomik istikrarı destekleyecek ve uzun vadeli kamu bor&ccedil;lanma faizlerinin d&uuml;ş&uuml;k d&uuml;zeylerde seyretmesini sağlayarak toplumsal refaha olumlu katkıda bulunacaktır değerlendirilmesinde bulunuldu. AA

TCMB: İhracattaki zayıf seyir cari dengedeki iyileşmeyi sınırlıyor

TCMB'nin 23 Haziran 2015 tarihli PPK özetinde, "ihracattaki zayıf seyrin cari dengedeki iyileşmeyi sınırladığı" ifade edildi

Öne Çıkanlar