Tesla: Öncü rolüyle elektrikli otomobillerin "Model T"si

Hisse senetlerinde pandemi endişesiyle Mart ayında yaşanan sert satışın ardından t&uuml;m piyasalarda g&ouml;z alıcı bir y&uuml;kseliş yaşandı. &Ccedil;eşitli sekt&ouml;rler ve şirketler &ouml;ne &ccedil;ıkarken, ABD li yatırımcıların g&ouml;zdesi teknoloji şirketleri ve &ouml;zellikle de Google, Facebook, Amazon gibi sekt&ouml;rde başı &ccedil;eken az sayıdaki dev oldu. Hikayesiyle borsa yatırımcılarının dikkatini &ccedil;eken şirketlerden biri Tesla. Ancak California merkezli otomobil &uuml;reticisi, sadece bir otomobil &uuml;reticisi değil, aynı zamanda bir teknoloji &ouml;nc&uuml;s&uuml;... Sadece 17 yıllık ge&ccedil;mişi bulunan Tesla, y&uuml;ksek performanslı elektrikli otomobillerinin tasarımı, &uuml;retimini, satış ve servis hizmetlerini kendisi sağlıyor. California, Nevada, Hollanda ve en son Şanghay&rsquo;da fabrikaları ve 50 bin civarında &ccedil;alışanı bulunmakta. Peki Tesla, yayılmacı ve agresif b&uuml;y&uuml;me politikalarıyla elektrikli otomobillerin Ford&rsquo;u olabilir mi? &Ouml;deme sistemi PayPal ve g&uuml;ndemden d&uuml;şmeyen uzay taşımacılığı şirketi SpaceX&rsquo;in de kurucusu olan hırslı girişimci Elon Musk&rsquo;ın, g&uuml;neş panelleri ve pil sistemleriyle birlikte d&uuml;ş&uuml;n&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;nde, tam anlamıyla bir elektrik &uuml;retim, depolama ve şarj altyapısı kurmak istediği anlaşılıyor. 2019 yılında 360 binden fazla ara&ccedil; satan Tesla, bu yılın ikinci &ccedil;eyreğinde 90 binden fazla otomobil teslim etti. Model S, Model 3, Model X ve Model Y ile halihazırda satışta d&ouml;rt modeli bulunan elektrikli otomobil &uuml;reticisi, satışlarının y&uuml;zde 70&rsquo;ini ABD, y&uuml;zde 10&rsquo;unu &Ccedil;in, y&uuml;zde 5&rsquo;ini Norve&ccedil;&rsquo;e yapıyor. Şarj istasyonlarıyla Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya&rsquo;da yayılarak altyapıyı karşılamaya &ccedil;alışan Tesla&rsquo;nın uluslararası ikinci el satış ağı da var. &Ouml;zellikle Şanghay&rsquo;da bulunan fabrika, d&uuml;nyanın en b&uuml;y&uuml;k elektrikli otomobil pazarına erişimde kilit rol oynuyor. ABD ile &Ccedil;in arasındaki ticaret savaşının etkilerini en aza indirmeyi hedefleyen şirket, bu şekilde ithalat vergilerinden ka&ccedil;ınıyor. Tesla&rsquo;nın elektrikli otomobil kullanımını yaygınlaştıracak k&uuml;resel bir dev olma yolundaki &ouml;nemli stratejik adımlarından bir diğeri Almanya&rsquo;da kuracağı fabrikası. &Uuml;retici, Avrupa&rsquo;ya otomobil ihra&ccedil; etmenin getirdiği karmaşanın &uuml;stesinden bu şekilde gelecek. Tesla otonom s&uuml;r&uuml;ş&uuml;n de &ouml;nc&uuml;s&uuml; Ayrıca Tesla&rsquo;nın elektrikli otomobil piyasasındaki &ouml;nc&uuml; rol&uuml;n&uuml; genişletmesi i&ccedil;in elinde &ouml;nemli bir avantaj var: Otonom s&uuml;r&uuml;ş teknolojisi. Her ne kadar t&uuml;m d&uuml;nyada bir&ccedil;ok şirket benzer teknolojiler &uuml;zerinde &ccedil;alışsa da Tesla, bu konuda da sekt&ouml;re liderlik ediyor. Markanın 2016 yılından bu yana t&uuml;m otomobillerinde bulunan otomatik pilot donanımı hala geliştirilme aşamasında. Bu donanım s&uuml;r&uuml;c&uuml;lere otomatik s&uuml;r&uuml;ş, şerit değiştirme, trafiğe adapte hız ayarlayıcı gibi &ouml;zellikler sunuyor. Ayrıca t&uuml;m bu sıra dışı &ouml;zellikleri sadece otomobiller barındırmayacak. Şirket, bu donanımları Semi tır projesi ve Musk&rsquo;ın &ldquo;lansman esnasında adeta d&ouml;vd&uuml;ğ&uuml; tuhaf g&ouml;r&uuml;n&uuml;ml&uuml;&rdquo; Cybertruck kamyoneti gibi diğer projelerinde de uygulamayı planlıyor. T&uuml;m bunların yanında Tesla, diğer &uuml;reticilerin aksine &uuml;retimin tamamını kendi b&uuml;nyesinde yapmaya &ccedil;alışıyor. Ge&ccedil;en yılın sonunda pil &uuml;reticisi Kanadalı Hibar Systems&rsquo;ı ve otonom s&uuml;r&uuml;ş teknolojisine katkı sağlaması beklenen DeepScale&rsquo;ı alması, şirketin geleceğe y&ouml;nelik adımlarını bu stratejiye uygun bir şekilde attığının g&ouml;stergesi. Baker Institute tarafından Şubat ayında yayınlanan bir araştırmada her ikisi de yeni bir ara&ccedil; tipiyle bilinirlik kazanan Tesla ile Ford karşılaştırılıyor. Ford&rsquo;un ilk erişilebilir otomobil olarak g&ouml;r&uuml;len Model T ile otomobil end&uuml;strisine y&ouml;n vermesi ve Tesla&rsquo;nın elektrikli otomobil sekt&ouml;r&uuml;n&uuml; d&ouml;n&uuml;şt&uuml;rmesi arasındaki benzerliklere dikkat &ccedil;ekiliyor. Model T&rsquo;nin y&uuml;zyılın başında otomobil pazarına h&acirc;kim olduğu ve Tesla&rsquo;nın da en b&uuml;y&uuml;k elektrikli otomobil satıcısı (2019&rsquo;da ABD pazarının y&uuml;zde 80&rsquo;ine sahip) olduğu belirtilen araştırmada, Ford&rsquo;un s&ouml;z konusu d&ouml;nemde t&uuml;m satışlarda, Tesla&rsquo;nın ise sadece elektrikli ara&ccedil;larda baskın geldiği vurgulanıyor. &Ouml;yle ki Tesla ABD&rsquo;de yeni ara&ccedil; satışlarının y&uuml;zde 1&rsquo;nden azını oluşturuyor. &ldquo;Otomobil end&uuml;strisinin geleceğine y&ouml;n verdi&rdquo; Ancak Tesla&rsquo;nın Ford&rsquo;a benzer bir şekilde 21. y&uuml;zyılın otomobil sekt&ouml;r&uuml;ne &ouml;nc&uuml;l&uuml;k ederek, pazarda belki de yıllar boyunca sarsılmayacak g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir yer edindiği a&ccedil;ık. General Motors&rsquo;un Volt hibrit otomobil projesinin eski lideri Tony Posawatz da Bloomberg News&rsquo;e yaptığı değerlendirmede Tesla&rsquo;nın otomobil end&uuml;strisinin geleceğine y&ouml;n verdiğini belirtmişti. Sekt&ouml;rel sıralamaları ile &uuml;nl&uuml; ABD&rsquo;li U.S. News &amp; World Report tarafından yapılan en iyi l&uuml;ks elektrikli ve hibrit ara&ccedil; listesinde Model S ilk sırada... Model S&rsquo;yi Model 3 ve ardından Porsche Taycan takip ediyor. Lexus ES Hibrit ve BMW i3 ise d&ouml;rd&uuml;nc&uuml; ve beşinci sırada geliyor. Bununla birlikte geleneksel otomobil &uuml;reticilerinin Tesla&rsquo;yı yakalamak i&ccedil;in &ccedil;abalarına hız verdiği unutulmamalı. Toyota, Ford, Nissan, BMW gibi devler gelecek yıllarda filolarının bir kısmını ya da tamamını elektrikli otomobillere d&ouml;n&uuml;şt&uuml;recek programlara milyarlarca dolar harcıyorlar. Geniş tedarik zincirleri, gelişen ve gelişmiş k&uuml;resel pazarlara erişim imkanları d&uuml;ş&uuml;n&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;nde, pazar paylarını gen&ccedil; ve dinamik Tesla&rsquo;ya kolayca bırakmayacakları s&ouml;ylenebilir. Sekt&ouml;r verilerine bakılacak olursa t&uuml;m d&uuml;nyada elektrikli ara&ccedil; talebinin hızla arttığı net. Uluslararası Enerji Ajansı&rsquo;nın (UEA) verilerine g&ouml;re k&uuml;resel elektrikli otomobil satışlarının toplam otomobil satışları i&ccedil;erisindeki payı son on yılda istikrarlı ve g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir şekilde y&uuml;kselerek 2019&rsquo;da 2.3 milyon ile y&uuml;zde 3&rsquo;e yaklaştı. 1.10 milyon ile aslan payını &Ccedil;in pazarı alırken, 590 bin ile Avrupa ikinci sırada geliyor. ABD ise 330 bin ile &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; sırada. UEA&rsquo;nın Haziran ayındaki raporuna g&ouml;re k&uuml;resel &ccedil;apta elektrikli ara&ccedil; stoku 2010 yılında sadece 20 bin iken hızla artarak 2017&rsquo;de 1.93 milyon, 2018&rsquo;de 3.27 milyon ve 2019&rsquo;da 4.79 milyon oldu. UEA, K&uuml;resel elektrikli otomobil stoku, 2010-2019, UEA, Paris Satış gelirlerini katlayan Tesla hızlı b&uuml;y&uuml;yor Finansal performansa bakıldığında Tesla&rsquo;nın satış geliri, Bloomberg&rsquo;den edinilen rakamlara g&ouml;re 2014 ile 2018 yılları arasında y&uuml;zde 570&rsquo;lik şaşırtıcı bir artış yakalamış. Buna karşın talebe yetişmekte zorlandığı g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Ar-Ge ve fabrika harcamalarından dolayı uzun s&uuml;re k&acirc;ra ge&ccedil;meyen şirket, ikinci &ccedil;eyrekte art arda d&ouml;rd&uuml;nc&uuml; kez k&acirc;r a&ccedil;ıkladı. 2019 yılının tamamında geliri 24 milyar doların &uuml;zerinde ger&ccedil;ekleşti. 2010 ortasında 17 dolardan halka arz edilmesi sonrasında bu yıla kabaca 420 dolar seviyelerinde başlayan Tesla hisseleri, pandemi kaynaklı panik satışının etkisiyle Mart ortasında 361 dolara kadar geriledi. Ardından, mali ve parasal desteklerin etkisiyle piyasalarda g&ouml;r&uuml;len y&uuml;kseliş Tesla&rsquo;yı Temmuz ortasında neredeyse 1,800 dolara taşıdı. Hisse fiyatı, Cuma g&uuml;n&uuml; itibarıyla 1,450 dolara kadar &ccedil;ekilmiş durumda. Şirketin piyasa değeri, hisse piyasalarındaki son y&uuml;kselişin desteğiyle 270 milyar doları aşarak geleneksel otomobil &uuml;reticilerinin tamamını geride bıraktı. B&ouml;ylece, Tesla&rsquo;nın piyasa değeri, ge&ccedil;en yıl 270 milyar dolar satış geliri elde eden otomotiv devi Toyota&rsquo;nın 90 milyar dolar &uuml;zerine &ccedil;ıktı. Posawatz, Tesla&rsquo;nın &uuml;r&uuml;nlerinin m&uuml;şteriler arasında coşkuya neden olduğunu s&ouml;ylemişti. Belli ki yatırımcılar arasında da olduk&ccedil;a b&uuml;y&uuml;k bir coşkuya neden oluyor. Her ne kadar satışları k&uuml;resel devlerle karşılaştırıldığında hen&uuml;z olduk&ccedil;a d&uuml;ş&uuml;k olsa da &uuml;retim artışına d&ouml;n&uuml;k yatırımları ve hız kesmeyen Ar-Ge harcamalarıyla Tesla, sonu&ccedil; olarak otomobil sekt&ouml;r&uuml;n&uuml; y&ouml;n vermeye devam ediyor. Geleneksel &uuml;reticilerin uzun vadeli planlarını belirlerken elektrikli otomobillere bu denli ağırlık vermesi ve pazarın d&ouml;n&uuml;ş&uuml;m&uuml;nde Tesla&rsquo;nın yadsınamaz katkısı, uzun yıllar boyunca anılacaktır. Edit&ouml;r: F. Uğur Ta&ccedil;kınlar

Tesla: Öncü rolüyle elektrikli otomobillerin "Model T"si

Sadece 17 yıllık geçmişi bulunan Tesla, agresif büyüme politikaları ve Ar-Ge yatırımlarıyla elektrikli otomobillerin Ford Model T'si oldu

Öne Çıkanlar