Trump, Fed'e müdahale edebilir mi?
Trump'ın yeniden seçilmesinin ardından önceki döneminde gerginlik yaşadığı Fed Başkanı Jerome Powell ile yeni dönemdeki ilişkileri de gündemin merkezine oturdu. Fed Başkanı Powell seçimlerin ardından ilk basın toplantısında Trump'a direneceği mesajını verdi, başkan yardımcılarıyla ilgili yetkisi olmadığını belirtti. Peki Fed'in nasıl bir kurumsal yapısı var? İşte tarihi, hukuki altyapısı ve mevcut kadrosuyla Fed'in yapılanması...
Kongre tarafından 1913'te oluşturulan Fed sistemi, Washington merkezli Fed Kurulu'ndan; ülke geneline yayılan 12 bölgesel Fed bankasından ve hem Fed kurulu üyelerini hem de bölgesel banka başkanlarını içeren Federal Açık Piyasa Komitesi'nden oluşuyor.
Fed yönetim kurulu, bir başkan, iki başkan yardımcısı -biri para politikası ve biri banka denetimi için- ve dört bölgesel Fed Başkanı olmak üzere yedi üyeden oluşur. Hepsi başkan tarafından atanan bu üyelerin Senato tarafından onaylanması gerekiyor.
Trump, başkanlığı sırasında dört yönetim kurulu üyesi atadı ve Trump'tan önce görevde olan Demokrat Barack Obama tarafından önerilen bir guvernör olan Powell'ı Fed başkanlığına getirdi.
Powell ve mevcut guvernörler Michelle Bowman ve Christopher Waller dahil olmak üzere atamaların hepsi Fed bağımsızlığı geleneğine bağlı kaldı. Birçok kişi tarafından bu sınırı zorladığı düşünülen diğer üç kişi -Stephen Moore, Judith Shelton ve Herman Cain- çekildi veya Senato'nun tam onayını alamadı.
Fed guvernörleri başkan tarafından atanır ve Senato tarafından 14 yıllık süreler için veya daha önceki bir görevdeki kişinin 14 yıllık süresi dolmamışsa buradan kalan süre için onaylanır. Görev süreleri iki yıllık aralıklarla kademeli olarak sona erer.
Fed başkanları ve başkan yardımcıları, guvernörlerle eş zamanlı olarak dört yıllık süreler için atanır ve liderlik rollerine yeniden atanmazlarsa genellikle guvernör olarak kalmazlar. Powell'ın başkanlık görevi Mayıs 2026'da sona eriyor ve her iki başkan yardımcısının görevi de bir sonraki ABD başkanının görev süresi boyunca sona eriyor.
Fed başkanları, yönetim kurullarının bankacı olmayan altı üyesi tarafından seçilir ve Fed Yönetim Kurulu tarafından onaylanır. 65 olan zorunlu emeklilik yaşına kadar veya 55 yaşından sonra atanırlarsa 10 yıl veya 75 yaşına gelene kadar görev yapabilirler.
Tüm mevcut banka başkanlarının görev süreleri, Yöneticiler Kurulu tarafından beş yıllık yeni bir atama için değerlendirilecekleri Şubat 2026'da sona eriyor. Bu yeniden atama süreci tarihsel olarak liderlikte herhangi bir değişikliğe yol açmadı, ancak bu bir gelenek, bir yasa değil.
Fed'in bölgesel başkanları içinde görev süresi en erken dolacak başkan Patrick Harker. John Williams ise Haziran 2028'e kadar görev yapacak.