Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9.9 küçüldü. GYSİH, söz konusu dönemde bir önceki çeyreğe göre yüzde 11.0 azalarak 1998'den bu yana yaşanan en sert daralmayı işaret etti.

Bloomberg HT'nin anketine göre piyasanın beklentisi yıllık bazda yüzde 10 küçülme yaşanacağı yönündeydi.

GSYH'yi oluşturan faaliyetlerin dağılımına bakıldığında; tarım yüzde 4.0, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 11.0, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 27.8, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 1.7 arttı.

Sanayi yüzde 16,5, inşaat sektörü yüzde 2.7, hizmetler yüzde 25.0, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 16.5, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 2.4 ve diğer hizmet faaliyetleri yüzde 18.0 azaldı.

Mal ve hizmet ithalatı söz konusu dönemde yıllık bazda yüzde 6.3, ihracatı ise yüzde 35.3 azaldı.

Bakan Albayrak: 'V' çıkışını GSYİH verilerinde göreceğiz

Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, "Yılı pozitif ayrışarak kapatacağız. 2021'e pandeminin izlerini silerek girmekte kararlıyız. 'V' çıkışını GSYİH verilerinde göreceğiz" dedi.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, ikinci çeyrek büyüme verilerine ilişkin, "2020'nin ikinci çeyreği, tüm dünyada hayatın adeta durduğu 'Korona Çeyreği' oldu. Yüzde 9,9'luk bu daralma, normalleşmede V tipi dönüşün dip noktasını gösterdi." ifadelerini kullandı.

"Modelim bu yıl yüzde 1.8 civarında bir küçülmeye işaret ediyor"

Bloomberg HT’ye konuk olan Bilkent Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara büyüme rakamlarını değerlendirdi.

Kara, "Büyüme rakamları beklentilere çok yakın geldi. Tek hanede kalma olasılığı da vardı. Ben yüzde 8 ile yüzde 13 arasında bir aralık vermiştim. Onun orta noktasına yakın gelmiş görünüyor. Çeyrekten çeyreğe de çift haneli bir daralma da beklendiği gibi.. Bu baz çok önemliydi çünkü 2. çeyreğin ne kadar derine gideceğine göre yıl geneline göre tahminlerimizi revize edebiliyoruz. Bir modellemem var; ikinci çeyreği eksi yüzde 9.9’a güncellediğim zaman tam olarak bu yıl yüzde 1.8 civarında bir küçülmeye işaret ediyor. Bunun arkasındaki varsayım şu; çeyrekten çeyreğe yüzde 11 daraldık, 3. çeyreğe ilişkin veriler yüzde 10 - 11 oranında bir toparlanma olacağına işaret ediyor. Yani 'V' şekilde bir daralma ile 3. çeyrekte toparlanma ve son çeyrekte ise en son alınan tedbirler ve finansal koşullardaki yavaşlama ile çeyrekten çeyreğe sıfır veya negatif gelebilir." dedi.

"Hizmet sektöründe biraz daha iyimserdik"

Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrek büyüme sonuçlarını Bloomberg HT’ye değerlendiren Garanti BBVA Yardımcı Başekonomist Seda Güler Mert, "Gördüğümüz kadarıyla bizdeki yanılma hizmetler sektörü kaynaklı gelişti. Biz burada biraz daha iyimserdik. Çeyrekten çeyreğe arındırılmış şekilde baktığımızda aslında yakın bir beklenti paylaşmıştım ama yıldan yıla geçerken bazı hesaplama tekniklerindeki eksikliklerden dolayı aldığımız tedbirler hesaplamaları bu noktada sıkıntıya getirdi. Bu noktada biraz ayrıştığımızı söyleyebilirim. Daha çok kovid kaynaklı, çalışma günü eksiklerden dolayı bir ayrışmayı yaşıyoruz." diye görüş bildirdi.

Fokus programına konuk olan Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucusu Haluk Bürümcekçi, değerlendirmesinde "Aslında verileri yorumlaması çok zor. Mesela harcama tarafından bakınca stokların bir katkı vermesi garip duruyor. 2. çeyrekte üretim ve satışlar durdu. O yüzden veriler biraz tartışma yaratabilir. Birçok revizyon var. Yatırımların ayrıntısının açıklanmadığını görüyoruz. Daha önce makine ve teçhizatı ayrımı da görünmüyor. Çift hane olmadı ama çift haneye yakın bir daralma oldu. Önümüze baktığımızda tabii 3. çeyrekte bir toparlanma gözlemlenecek.

***

Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, II. Çeyrek: Nisan - Haziran, 2020

2020 yılında yayımlanan Dış Ticaret İstatistikleri (Özel Dış Ticaret sisteminden Genel Dış Ticaret sistemine geçiş), Uluslararası Hizmet Ticareti İstatistikleri (UHTİ) ve Ödemeler Dengesi İstatistiklerinde (ÖDİ) yapılan revizyonlar nedeniyle, Ulusal Hesaplar sisteminde revizyon yapılmıştır. Konuyla ilgili detaylı metodolojik açıklama dokümanı bülten ekinde yer almaktadır.

Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2020 yılı ikinci çeyreğinde %9,9 azaldı

GSYH 2020 yılı ikinci çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %9,9 azaldı.

Sanayi sektörü 2020 yılı ikinci çeyreğinde %16,5 azaldı

GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2020 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; tarım %4,0, bilgi ve iletişim faaliyetleri %11,0, finans ve sigorta faaliyetleri %27,8, gayrimenkul faaliyetleri %1,7 arttı. Sanayi %16,5, inşaat sektörü %2,7, hizmetler %25,0, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri %16,5, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri %2,4 ve diğer hizmet faaliyetleri %18,0 azaldı.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre %11,0 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2020 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %10,0 azaldı.

GSYH 2020 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla 1 trilyon 041 milyar 643 milyon TL oldu

Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, 2020 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %1,3 artarak 1 trilyon 041 milyar 643 milyon TL oldu. GSYH'nin ikinci çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 153 milyar 180 milyon olarak gerçekleşti.

Devletin nihai tüketim harcamaları 2020 yılı ikinci çeyreğinde %0,8 azaldı

Devletin nihai tüketim harcamaları, 2020 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak %0,8 azaldı. Yerleşik hanehalklarının tüketim harcamaları %8,6, gayrisafi sabit sermaye oluşumu %6,1 azaldı.

Mal ve hizmet ithalatı 2020 yılı ikinci çeyreğinde %6,3, ihracatı ise %35,3 azaldı

Mal ve hizmet ithalatı, 2020 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak %6,3, ihracatı ise %35,3 azaldı.

İşgücü ödemeleri 2020 yılı ikinci çeyreğinde %0,5 arttı

İşgücü ödemeleri, 2020 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %0,5 artarken net işletme artığı/karma gelir %2,4 azaldı.

İşgücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı %36,8 oldu

İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde %36,7 iken bu oran 2020 yılında %36,8 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise %45,0'dan %43,9'a düştü.

TÜİK