TÜRKONFED raporu: Depremlerin mali hasarının 84,1 milyar dolar olması bekleniyor

T&uuml;rk Girişim ve İş D&uuml;nyası Konfederasyonu (T&Uuml;RKONFED) Kahramanmaraş merkezli depremlerin T&uuml;rkiye ekonomisi i&ccedil;in 84 milyar doları aşan bir mali hasar yaratacağını belirtti. T&Uuml;RKONFED in 2023 Kahramanmaraş Depremi Afet Durum Raporu başlıklı raporunda 1999 yılında yaşanan Marmara depreminin verileri esas alınarak can kaybı ve mali hasara y&ouml;nelik &ouml;ng&ouml;r&uuml;ler hazırlandı. Raporda Marmara Depreminde can kaybı 18 bin 373 kişi, mali hasar 1999 dolar kurula 17,1 milyar dolar hesap edilirken Marmara depremi verilerinin kullanıldığı metodoloji ile Kahramanmaraş depremlerinin 72 bin 663 can kaybı ve 84,1 milyar dolar mali hasara neden olacağı &ouml;ng&ouml;r&uuml;ld&uuml;. &Ouml;ng&ouml;r&uuml;len bu mali hasarın 70,75 milyar dolarının konut zararı, 10,4 milyar dolarının milli gelir kaybı ve 2,91 milyar dolarının işg&uuml;n&uuml; kaybı olacağı tahmin edildi. Raporda, illerin milli gelire katkılarındaki azalmaya paralel olarak afete maruz kalan 10 ilin ihracatının, ihracatı g&ouml;ğ&uuml;sleyen liman altyapısının bozulmasının da etkisiyle, 15 milyar dolar d&uuml;zeyinin altına d&uuml;şebileceği tahmin edildi. B&uuml;t&ccedil;e a&ccedil;ığının milli gelire oranı y&uuml;zde 5,4 &uuml; aşabilir Raporda depremin merkezi y&ouml;netim b&uuml;t&ccedil;esi &uuml;zerindeki tahribatına ilişkin saptamalar da yer aldı. Raporda konuyla ilgili olarak şu ifadeler kullanıldı: 2023 yılı b&uuml;t&ccedil;e a&ccedil;ığı 659,6 milyar TL olarak hedefleniyordu. Bloomberg depreme ilişkin kamu harcamalarının GSYH&rsquo;nin y&uuml;zde 5,5 ine eşdeğer olabileceğini tahmin etmektedir. Mevcut şartlar altında b&uuml;t&ccedil;e a&ccedil;ığının en azından 1 trilyon TL&rsquo;nin &uuml;zerine &ccedil;ıkması beklenebilir. 2023&rsquo;te nominal milli gelirin 18 trilyon TL&rsquo;yi aşması beklendiğini d&uuml;ş&uuml;nd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;zde b&uuml;t&ccedil;e a&ccedil;ığının milli gelire oranının y&uuml;zde 5,4&rsquo;&uuml;n &uuml;zerinde ger&ccedil;ekleşmesi olduk&ccedil;a m&uuml;mk&uuml;nd&uuml;r. Altyapı hasarları 7 başlıkta toplandı T&Uuml;RKONFED raporunda altyapı hasarlarını 7 ana başlıkta topladı. Bu 7 ana başlık ş&ouml;yle sıralandı: Ulaşım Karayolları Genel M&uuml;d&uuml;rl&uuml;ğ&uuml;&rsquo;n&uuml;n 8 Şubat tarihli a&ccedil;ıklamasına g&ouml;re trafiğe kapalı g&uuml;zerg&acirc;h bulunmadığını a&ccedil;ıklasa da Hatay Havalimanı ve Hatay-Reyhanlı yolunda sorunlar devam ediyor. Sahadan gelen bilgi ve g&ouml;r&uuml;nt&uuml;lere g&ouml;re bir&ccedil;ok il&ccedil;e ve k&ouml;y&uuml;n yollarının ulaşıma a&ccedil;ık olmadığı anlaşılmaktadır. Başta Gaziantep, Hatay, Gaziantep-Osmaniye, Adıyaman-&Ccedil;elikhan yolları olmak &uuml;zere yollarda bir&ccedil;ok &ccedil;&ouml;kme meydana geldi. Onarım &ccedil;alışmaları devam etmekle beraber, bazı noktalarda yol altyapılarının yeniden inşası gerekmektedir. Elektrik Depremden etkilenen illerin &ouml;nemli kısmında trafo noktaları yıkıldı, kimi b&ouml;lgelerde elektrik dağıtım şebekesi yok olma d&uuml;zeyinde zarar g&ouml;rd&uuml;. Trafo ve şebeke tesislerinin yeniden devreye alınmasının uzun zamanda ger&ccedil;ekleşebileceği d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;yor. Ana enerji iletim tesis ve hatlarında sorunlar giderilmiş olsa da şehir i&ccedil;i dağıtım kısımlarında bazı il&ccedil;elerde ve il merkezlerinde sorunlar devam etmektedir. Doğalgaz Deprem ile doğalgaz boru hatlarında patlamalar meydana geldi ve BOTAŞ Gaziantep, Hatay ve Kahramanmaraş&rsquo;a hızla akışı kesti. BOTAŞ&rsquo;ın ana iletim hatlarında arıza ve kopmalar meydana geldiği ve onarım yapılan yerlerde art&ccedil;ı sarsıntılarla hasarın yeniden oluştuğu bakanlık tarafından a&ccedil;ıklandı. Adıyaman, Gaziantep ve Kahramanmaraş il merkezlerine kontroll&uuml; ve kısmi doğalgaz akışları başladı. 10 Şubat Cuma g&uuml;n&uuml; Hatay il merkezi ve Kırıkhan il&ccedil;esi şehir giriş istasyonlarına doğalgaz verilmiştir. Petrol hatları BOTAŞ, Pazartesi g&uuml;nk&uuml; ilk depremin ardından tesisi denetlemek i&ccedil;in terminale petrol akışını durdurdu, ancak herhangi bir sızıntı veya hasara rastlanmadığını a&ccedil;ıkladı. BOTAŞ, Akdeniz kıyısındaki Ceyhan ihracat terminaline ham petrol akışını 7 Şubat Salı g&uuml;n&uuml; ge&ccedil;saatlerde yeniden başlattı. IKBY y&ouml;netimi de petrol akışının devam ettiğini teyit etti. İletişim 11,5 milyon mobil abone bulunun afet b&ouml;lgesinde il ve il&ccedil;elerde telekom&uuml;nikasyon hizmetleri tamamen durmasa da ciddi aksaklıklar yaşanmaktadır. Turkcell, T&uuml;rk Telekom ve Vodafone&rsquo;un &uuml;yesi olduğu Mobil Telekom&uuml;nikasyon Operat&ouml;rleri Derneği&rsquo;nin a&ccedil;ıklamasına g&ouml;re 2.451 baz istasyonu devre dışı kaldı, 190 mobil istasyon yollandı ve enerji ihtiyacının karşılanması i&ccedil;in operat&ouml;rler tarafından b&ouml;lgeye acilen 3 bin 485 adet jenerat&ouml;rsevk edildi. Aksaklıklar &ccedil;oğunlukla k&ouml;y ve il&ccedil;elerde devam ediyor. Hastaneler 2012&rsquo;de deprem dayanıklılık raporu olumsuz gelen İskenderun Devlet Hastanesi&rsquo;nin A Bloğu yoğun bakım hizmeti i&ccedil;in kullanılıyordu ve depremle beraber yıkıldı. Hatay İl&rsquo;inde iki devlet hastanesi yıkılırken bir&ccedil;ok &ouml;zel hastane de yıkılmış veya kalıcı zarar g&ouml;rm&uuml;şt&uuml;r. Yıkılan hastane sayısı resmi makamlarca hen&uuml;z paylaşılmamakla beraber sahada sahrahastanelerine ve sağlık &ccedil;alışanlarına olan ihtiya&ccedil; belirtilmektedir. Okullar Eğitim Bakanlığı 81 ilde t&uuml;m okulların s&ouml;mestr tatili sonrası a&ccedil;ılış tarihini erteledi. Bakanlık okulların 20 Şubat 2023 Pazartesi g&uuml;n&uuml; a&ccedil;ılacağını a&ccedil;ıkladı. Depremden etkilenen 10 ilde eğitim g&ouml;ren &ouml;ğrencilerin istedikleri illere nakil yaptırabilecekleri duyuruldu. Yıkılan okul sayısına dair resmi bir bilgi hen&uuml;z a&ccedil;ıklanmadı. Raporda &ouml;neriler de sıralandı T&Uuml;RKONFED raporunda afet sonrası ekonomik toparlanma i&ccedil;in &ouml;nerilerini de sıraladı. Raporda şu 4 &ouml;neriye dikkat &ccedil;ekildi: &Ouml;rnekleri bulunan7,8 depremin ekonomik etkilerinin makroekonomik ve sosyo-ekonomik analiz boyutuyla ilgili ayrıntılı incelemeler yapılmalıdır. Etki analizleri doğru politikalarınkurgulanmasında yardımcı olacaktır. Depremle ilgili yasal d&uuml;zenleme ve kurumsal y&ouml;netim konuları g&uuml;ndeme alınıp &ldquo;Depreme dayanıklı daha iyi bir şehir planlamasına doğru&rdquo; &ouml;rg&uuml;tlenmelere fırsat verilmelidir. Deprem sonrası yeniden inşa ve ekonomik rehabilitasyon s&uuml;re&ccedil;lerinde piyasa ekonomisini de esas alan bir ekonomik gelişme yaklaşımı &ccedil;er&ccedil;evesinde konu ele alınmalıdır. İleriye y&ouml;nelik yapılması gereken deprem riski ve ekonomik hazırlık &ccedil;alışmalarında bilimselyaklaşım &ouml;n plana &ccedil;ıkarılmalıdır. &Ouml;rneğin iki T&uuml;rk deprembilimci-sismolog, Alaska &Uuml;niversitesi&rsquo;nden Ezgi Karas&ouml;zen ve Boğazi&ccedil;i &Uuml;niversitesi&rsquo;nden Didem Cambaz&rsquo;ın da ortak yazarı olduğu 30 Mayıs 2020 tarihinde yayınlanan bir bilimsel makalede, 24 Ocak 2020 tarihli 6.8 b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml;ndeki El&acirc;zığ depreminin Doğu Anadolu fay hattında b&uuml;y&uuml;k bir kırılmayı haber verdiğine işaret edilmiştir.

TÜRKONFED raporu: Depremlerin mali hasarının 84,1 milyar dolar olması bekleniyor

İş örgütü TÜRKONFED, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ekonomik etkilerine yönelik bir rapor hazırladı. Raporda Marmara Depremi verilerinin kullanıldığı metodoloji ile Kahramanmaraş depremlerinin 84,1 milyar dolarlık mali hasar yaratacağı hesaplandı.

Öne Çıkanlar