Ukrayna krizi sonrası ihraç meyve-sebzenin iç pazara yönelmesi gündemde
Sebze meyve ihracatçı birlikleri, Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesi sebebiyle yaşadıkları ekonomik sorunların yanı sıra Ukrayna sınırında kalan tırlarının güvenli şekilde ülkeye dönebilmesi için yetkililerden yardım bekliyor. Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Saffet Kalyoncu "Geçen yıl Rusya'ya 1 milyon 500 bin ton, Ukrayna'ya ise 500 bin ton yaş meyve sebze ihracatı yapıldı ancak şimdiki durumda ihracatçı, elindeki mal bozulmasın diye bu ülkelere gönderilemeyen ürünleri iç piyasaya yönlendirebilir." diye konuştu.
Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesi, yaş meyve sebze sektörünü de olumsuz etkiledi.
Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Saffet Kalyoncu, AA'ya yaptığı açıklamada, bölge dış satımında ilk sırada yer alan Rusya'da rublenin dolar ve avro karşısında aşırı değer kaybetmesi nedeniyle ihracatçıların alacaklarında sorun yaşadığını söyledi.
Rus piyasasında korkunç bir kaos olduğunu belirten Kalyoncu, "Rus alıcılar siparişlerini erteliyor. Büyük müşteriler rubledeki volatilite sebebiyle para ödeme konusunda çekimser davranıyor." diye konuştu.
Kalyoncu, Ukrayna'nın ise kendilerinin dördüncü büyük pazarı olduğunu, burada da ödemelerle ilgili sorun yaşadıklarını dile getirdi. Ülkede ödemelerin durduğunu söyleyen Kalyoncu, "Bu ortamda alacakların kısa vadede tahsil edilmesi imkanı yok. Bu nedenle ihracatçılar büyük sıkıntı içinde." ifadelerini kullandı.
"Belarus sınırında 100 tır bekliyor"
Kalyoncu, bir kısım ürünlerinin de Ukrayna üzerinden Belarus'a gittiğini belirterek, Belarus hükümetinin sınırları tüm araç girişlerine kapatması nedeniyle kendilerine ait yaş meyve sebze taşıyan 100 tırın sınırda kaldığını bildirdi.
Rusya'nın, Ukrayna'yı kısım kısım bombalaması sebebiyle tırların geri dönemediğini dile getiren Kalyoncu, "Hayati riskleri var. Bu arkadaşlarımız şu anda yardım bekliyor. Dışişleri Bakanlığının Belarus Büyükelçiliği yetkileriyle görüşerek sınırı açmaları lazım. Tırların, Belarus üzerinden alternatif bir yoldan Türkiye'ye dönmeleri gerekiyor." dedi.
Kalyoncu, yaş meyve sebze ihracatı açısından özellikle Ukrayna pazarının müdahale öncesi duruma dönmesinin epey zaman alacağını ifade etti.
İhracatçılar ürünleri iç piyasaya yönlendirebilir
Yaş meyve sebze sektöründe kısa sürede alternatif pazar bulmanın mümkün olmadığına işaret eden Kalyoncu, şunları söyledi:
"Marketlerle anlaşmalar en az 6 aylık periyotlarda olur. Bu nedenle Avrupa pazarına kısa vadede yönelmek çok zor. Geçen yıl Rusya'ya 1 milyon 500 bin ton, Ukrayna'ya ise 500 bin ton yaş meyve sebze ihracatı yapıldı ancak şimdiki durumda ihracatçı, elindeki mal bozulmasın diye bu ülkelere gönderilemeyen ürünleri iç piyasaya yönlendirebilir."
"Yeni pazar bulmak kolay değil"
Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Nejdat Sin de ihracatın büyük bölümünü Rusya'ya yaptıklarını belirterek şu değerlendirmede bulundu:
"Ukrayna ve Belarus girişinde bekleyen araçlarımız var. Şu anda durum belirsiz. Savaşın en kısa sürede sonuçlanması hepimizin menfaatine. Pazar araştırmalarımız da devam ediyor. Uluslararası fuarlara da katılıyoruz. Devlet de bizleri destekliyor ancak bu sektörde kısa sürede yeni pazarlar bulmak kolay değil. İlgili bakanlıklarla diyalog halindeyiz."
"Rusya'ya ihracatımızda düşüş devam edebilir"
Uludağ Yaş Meyve Sebze Meyve İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Senih Yazgan da Rusya'ya geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 5 düşüşle 10 milyon 453 bin 301 dolarlık ürün sattıklarını dile getirdi.
Son yıllarda Rusya'ya yaş meyve sebze ihracatında düşüş yaşandığını vurgulayan Yazgan, "Savaş durumu da ihracatımızdaki düşüşün devam edebileceğini gösteriyor. Belirsiz durumun çözülmesi, savaş ihtimalinin ortadan kalkması ihracatçılar olarak en büyük temennimizdir." diye konuştu.
Yazgan, yaş meyve sebze ihracatında Avrupa'nın en önemli pazarları olduğunu, Uzak Doğu'da da alternatif ülkeler bulunduğunu ifade etti.
