Ekonomistler, yıllık enflasyon hedefinde ciddi bir revizyona giderek yılsonu enflasyonunu yüzde 11,4 puan artışla yüzde 23,2'ye çeken Merkez Bankası'nın tahminini piyasa tahminlerinin altında buldu. Enflasyon Raporu'nu Bloombert HT'de değerlendirmelerde bulunan ekonomistlere göre Merkez'in tahminleri oldukça iyimser.

Enflasyonun olumsuzluğu öne çıkıyor

Enflasyondaki olumsuzluğunun Merkez Bankası tahminlerinde de önce çıktığına dikkat çeken Tacirler Yatırım Başekonomisti Özlem Bayraktar Gökşen ise tahminlerin, piyasa beklentilerinin altında olduğunu dile getirdi.

Özlem Bayraktar Gökşen, "Enflasyon tahmininde çok ciddi sert yukarı yönlü bir revizyon var, piyasaya paralel bir çerçeveye çekildiğini görüyoruz. Ama bu yine de piyasa beklentilerini altında. Bizim kurum tahminimize bakıldığında yılı, yüzde 30’un üzerinde bir enflasyonla bitirebileceğimizi öngörüyoruz. Merkez Bankası, Mayıs ayına kadar yıllık enflasyonda yükseliş, sonrasında kademeli, hafif ılımlı bir düşüş öngörüyor. Aralık ayında ise çok hızlı bir düşüş var. Bunun da baz etkisi olduğunu görüyoruz. Raporda, yüzde 50’lere yakın yıllık bir enflasyon tahminin de öne çıktığını görüyoruz. Enflasyonda görünümün oldukça zorlu ve olumsuz olduğunu, aslında Merkez Bankası da kendi enflasyon patikası ile öne çıkarıyor" değerlendirmesinde bulundu.

“Merkez'in üst sınırı taban olarak almak lazım”

Merkez Bankası'nın fiyatlama davranışlarını yönetemediğini dile getiren Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucusu Haluk Bürümcekçi görüşlerini, "Son dönemde orta noktayı değil üst sınırı baz almak gerekiyor. Merkez Bankası bize üst sınır olarak yüzde 27.8 diyor. Bunu taban gibi düşünmek lazım. Daha gerçekçi piyasa beklentilerinin yüzde 30'un üzerinde olduğu söylenebilir. Bu tahminler, tamamen iyimser olarak açıklanmış. Yıl içinde yaşananlar da tahminleri etkileyebilir. Merkez Bankası fiyatlama davranışlarını yönetemiyor" sözleriyle özetledi.

“Seçimlerden önce tek hane hedeflenmiş durumda”

Bloomberg HT yayınına katılan Spinn Danışmanlık Kurucu Ortağı Özlem Derici Şengül de şu açıklamalarda bulundu:

"Bizlerin beklentilerine biraz daha yaklaşmaş durumda. Son çeyrekte çok hızlı bir düşüşe ulaşılabileceği varsayılıyor. Muhtemelen, son çeyreğe kadar faiz aracılığı ile herhangi bir aksiyon alınmayacak. Bu tarafta gevşemeye izin verecek bir görünüm yok. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'seçime tek haneli rakamlarla gideceğiz' demesi ile son çeyrek daha hedeflenmiş durumda."

Türkiye'de yüksek enflasyonun sorun yarattığını ve daha da yükselme riski taşıdığını belirten Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Türkiye Direktörü Arvid Tuerkner, bunun da yatırımları olumsuz etkilediğini ifade etti.

Bloomberg HT yayınına katılan Arvid Tuerkner, Türkiye'deki yatırım ortamından Merkez Bankası'nın faiz politikasına, kur korumalı mevduat hesabından EBRD olarak Türkiye'de verdiklere desteklere kadar bir dizi konuda değerlendirmelerde bulundu.

Merkez Bankası'nın yüksek enflasyon ortamında ortodoks olmayan bir kararla gösterge faizini aşağı çektiğini hatırlatan Tuerkner, "Bu Türkiye ekonomisinde güven sorunu yarattı ve bu da TL'ye olumsuz yansıdı. Türk lirası değer kaybı yaşadığında bu her zaman daha fazla enflasyona sebep olur. Zaten TCMB de enflasyon tahminini artırdı. Enflasyonun yüksek olması yatırımlar için daha zor bir ortam yaratıyor. Ayrıca, şirketler gelirleri ve kredileriyle alakalı uyumsuzluk yaşıyor. Gelirleri Türk Lirası fakat aldıkları kredi döviz cinsinden olabiliyor. Yani hâlâ şirketlerin gelir ve giderleri arasında bir uyumsuzluk var" diye konuştu.

"Bankalar riske bakar"

Enflasyon ve çok oynak bir döviz kuru olmasına karşın Türkiye'deki bankaların bunu daha önce gördükleri için rahat yöneteceğini belirten Tuerkner, "Evet Merkez Bankası'nın faizi var ama bir banka kredi verdiğinde, bu krediyi alan kişinin veya kurumun risk değerlendirmesini yapıyor, gösterge faizine o kadar da bakmıyor. Bankalar kredilerini belli bir faizle veriyorsa bu size ekonomideki mevcut risk seviyesini gösterir" ifadelerini kullandı.

"Türkiye'de politika farklı"

"Kur korumalı TL hesabı ile TL mevduatlara istenilen geçiş olur mu bilmiyoruz ama olsa bile bu kısa vadeli bir çözüm olur çünkü çok fazla döviz kuru oynaklığı var. Şimdi riskler mali tarafa kaymış durumda. Nihayetinde bu kısa vadeli bir çözüm" diyen Tuerkner, enflasyonla mücadele için farklı önlemler alınmasını umduğunu söyledi. Tuerkner, genelde ortodoks şekilde enflasyonla başa çıkmanın yolunun merkez bankasının faizleri indirmesi olduğunu ancak Türkiye'deki politikanın farklı olduğunu dile getirdi.

Yeşil yatırıma destek

Türkiye'de rekor seviyede yatırım gerçekleştirdiklerini anlatan Tuerkner, geçen yıl 2 milyar euroluk yatırımları olduğunu, bu yatırımın yüzde 55'inin yeşil yatırıma gitti bilgisini verdi. Bu yıl da 1.5 milyar euro civarında destek planlandığını belirten Tuerkner , yeşil yatırımların öne çıkacağını sözlerine ekledi.

Fed piyasa beklentileri doğrultusunda politika faizini yüzde 0-0,25 aralığında sabit tuttu.

Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi politika faizinin sabit tutulacağı yönündeydi.

Karar metninde faiz artışlarının yakında başlayacağı belirtilirken, bilançonun küçültülmesine yönelik operasyonun da sıkılaşmanın ardından geleceği ifade edildi.

Metinde yüzde 2'yi aşan enflasyon ve güçlü istihdam piyasasıyla birlikte Federal Açık Piyasa Komitesi'nin faizleri yakında artırmaya başlamasının uygun olacağını öngördüğü belirtildi.

Karar metninde varlık alım operasyonunun da Mart ayı başında tamamlanacağı duyuruldu.

Karar oybirliği ile alındı.

Kararın açıklanmasının ardından ABD endekslerinde yukarı yönlü hareket hızlandı.

Bloomberg Stratejisti Cameron Crise kararın ardından yaptığı değerlendirmesinde piyasaların ilk tepkisinde görüldüğü gibi güvercin bir tonun söz konusu olmadığını belirtti.

Faiz artışı için Mart ayına yönelik sinyal verildiğine vurgu yapan Crise yönlendirmeden kademeli vurgusunun kaldırıldığına dikkat çekti.

"Varyantlar dolayısıyla riskler devam ediyor"

Metinde ekonomik görünüme ilişkin olarak yeni virüs varyantları dolayısıyla da risklerin devam ettiği vurgulanırken ekonomi ve istihdamın güçlü olduğu, istihdam kazanımlarının da sağlam nitelikte bulunduğu ifadeleri yer aldı.

Metinde arz ve talep arasındaki dengesizliğin enflasyona katkı sunduğu da vurgulandı.

Karar metninde, "İstihdam artışı son aylarda güçlüydü ve işsizlik oranı önemli oranda düştü" ifadeleri kullanıldı.

Powell: Faizi Mart’ta artırma niyetindeyiz

Fed Başkanı Jerome Powell, faiz kararı sonrası düzenlenen basın toplantısında yaptığı değerlendirmede şu ifadeleri kullandı:

"Politikamız artan enflasyon ve güçlü iş piyasası ortamında, gelişen ekonomik ortama göre kendini uyarlamaktadır. Ekonomik aktivite geçen yıl güçlü bir şekilde genişledi. Mali ve para politikası desteği de hane halkının ve işletmelerin sağlıklı finansal koşulları ile birlikte ekonominin dirençli olduğunu bizlere gösterdi.

Kovid-19 vakalarının son dönemde çok hızlı bir şekilde artması elbette ekonomik büyümeyi bu çeyrekte aşağı yönlü baskılayacaktır. Salgın sebebiyle, restoran ve turizm sektöründe harcamalar düştü. Genel olarak hastalık sebebiyle aktiviteler etkilenecektir. Yine de sağlık uzmanları, Omikron varyantının daha önceki varyantlar kadar şiddetli etkilerinin olmadığını belirtti. Bu şekilde bir ilerleme olursa, salgının ekonomik etkileri de azalacaktır. Böylelikle daha hızlı bir büyüme gerçekleştireceğiz.

İş piyasası çok iyi bir ilerleme kaydetti. İstihdam artışı son aylarda güçlü kaldı. İşsizlik oranı ise keskin bir şekilde azaldı. İş piyasası koşullarının iyileşmesi tabana yayılmıştır. İşverenler çalışan bulmakta zorlanmakla beraber, yıllardır görülmeyen bir şekilde ücret artışları yaşanmaktadır. İşgücü katılımı artmasına rağmen aynı zamanda baskılanmıştır.

Enflasyon, yüzde 2 olan hedefimizin üzerinde seyretmektedir. Pandemi ile alakalı olarak talep ve arzdaki dengesizlikler enflasyonun yükselmesine sebep oldu. Özellikle de, darboğazlar ve arz kısıtlamaları artan talebin karşılanmasını zorlaştırdı. Yüksek enflasyona sebep olan etkiler virüsle alakalıdır. Fiyat artışları mallara ve hizmetlere de yayıldı. Gözlemlemeye devam ettiğimiz reel ücret artışı, enflasyon üzerinde yukarı yönlü bir baskı oluşturabilir. Çoğu ekonomistin tahminine paralel olarak biz de enflasyonun yıl boyunca azalmasını bekliyoruz. Fed olarak araçlarımızı, ekonomiyi ve güçlü iş piyasasını desteklemek için kullanacağız.

Fed’in para politikası adımları maksimum istihdam ve fiyat istikrarı hedeflerimizi gerçekleştirmek için yapılmaktadır. Daha önce de söylediğim gibi faizi sabit bıraktık. İş piyasasında çok fazla iyileşme gördük ve enflasyon oranı uzun vadeli hedefimizin üzerinde. Bu yüzden ekonomi çok yüksek derecede para politikası desteğine ihtiyaç duymamaktadır. O yüzden varlık alımlarımızı azaltıyoruz ve yakın zamanda federal fonlama faizi hedef aralığının yükseltmenin uygun olacağı görüşündeyiz.

Faizleri artırma ya da artırmama kararını Mart toplantısında vereceğiz. Faizi, Mart toplantısında artırma niyetindeyiz. Bunu yapmak için koşullar uygun, riskleri gözlemliyoruz."

Enflasyon 39 yılın zirvesinde

Ülkede son gelen veriler enflasyonun geçici olduğu yönündeki söylemin değişmesine yol açmıştı.

Fed Başkanı Powell iki hafta önceki konuşmasında enflasyonu dizginlemek için gerekeni yapacaklarını belirtmiş, ancak “Şu an bulunduğumuz yerden normale giden uzun bir yol var” ifadelerini kullanmıştı.

ABD'de son açıklanan verilere göre yıllık enflasyon Aralık'ta yüzde 7 olarak kaydedilmişti.

Böylelikle yıllık enflasyon Haziran 1982'den bu yana en yüksek seviyeye çıkmıştı.

Aralık ayında tüketici fiyatları aylık bazda ise yüzde 0,6 artmıştı.

Çekirdek enflasyon göstergesi olarak kabul edilen gıda ve enerji hariç tüketici fiyat endeksi Aralık'ta bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,5 yükselmişti.