Erdem Başçı'nın bocaladığı 4 yer

Merkez Bankası Başkanı Erdem Baş&ccedil;ı nın bundan sonra ne yapabileceği tartışılıyor. Siyasette MİT M&uuml;steşarı Hakan Fidan ın istifasının simgesel anlamı neyse, ekonomide de Erdem Baş&ccedil;ı nın durumu hemen hemen aynı noktaya işaret ediyor. Baş&ccedil;ı nın &ouml;zellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan ın a&ccedil;ıklamaları ile olduk&ccedil;a hırpalandığı ortada. Ancak piyasa Erdem Baş&ccedil;ı yı Ali Babacan ekol&uuml;n&uuml;n-ekibinin devamı ve &ouml;nemli bir mihenk taşı olarak g&ouml;r&uuml;yor. Bu ekol, piyasalarla yakın iletişimde olan, siyasete &ccedil;ok fazla girmeden koşullar neyi gerektiriyorsa onu yapmaya &ccedil;alışan, yumuşak bir &uuml;sluba sahip. Piyasa haliyle, k&ouml;şeli olmayan bu tavrı seviyor. Zaten siyasette esen fırtınalara, kasırgalara rağmen ekonominin İsvi&ccedil;re gibi tarafsız kalabilmesi ya da b&ouml;yle algılanabilmesinin nedeni de bu ekol&uuml;n tavrıdır. Piyasalar, bu isimlerin başarı ya da başarısızlığından ziyade anlatılanı dinleyen , gerektiğinde gecikmeli de olsa gereğini yapabilen tavrını seviyor. BOCALAMA NOKTALARIBu g&ouml;r&uuml;ş &ccedil;ok da yanlış değil. Erdem Baş&ccedil;ı &ouml;zelinde bunun bir&ccedil;ok &ouml;rneğini g&ouml;rd&uuml;k. Baş&ccedil;ı ya y&ouml;nelik siyasi eleştiri elbette yapılabilir, bunlar t&uuml;m&uuml;yle haklı ya da haksız g&ouml;r&uuml;lebilir. Bunu yapmak bizim işimiz değil. Dolayısıyla biz, sadece Baş&ccedil;ı nın yakın zamanda ekonomik a&ccedil;ıdan bocaladı olarak değerlendirebileceğimiz noktalara odaklanmayı tercih ettik. Bunlardan ilki ve en &ccedil;ok akılda kalanı, hi&ccedil; kuşku yok ki, 1.92 meselesi. O g&uuml;ne kadar piyasa oyuncuları da, b&uuml;rokratlar da, siyaset&ccedil;iler de Baş&ccedil;ı nın bu kadar iddialı konuşabileceğine ihtimal vermiyordu. Bana inanın, kazanın demiş, kur y&uuml;kselirken 1.92 yi işaret etmişti. Sanırım Merkez Bankası eski Başkanı Gazi Er&ccedil;el i 2000 krizi ne kadar takip edecekse Baş&ccedil;ı yı da hayatının kalan kısmında bu s&ouml;z o kadar takip edecek. BERNANKE Yİ G&Ouml;REMEMEK İkinci bocalama alanı, bunun daha &ouml;ncesine dayanıyor. 2013 yılındaki faiz indirim s&uuml;reci, o d&ouml;nemde de sonrasında da &ccedil;ok tartışıldı. &Ouml;zellikle Nisan ve Mayıs aylarında Ben Bernanke nin konuşması d&ouml;nemine denk gelen iki faiz indirimi, kur volatilitesinin &ccedil;ok y&uuml;kseldiği d&ouml;nemde ekonomik akt&ouml;rleri tarafından &ccedil;ok tartışıldı. Sadece iki k&uuml;&ccedil;&uuml;k adım faiz indirimi, ne olur ki denilebilir. Ancak yanlış zamanda yapılan faiz hareketleri, bir merkez bankası başkanının t&uuml;m kariyerini g&ouml;lgeleyebiliyor, unutmamak gerekir. Avrupa krizinin en yoğun d&ouml;neminde faiz indirmek yerine enflasyon korkusuyla faiz artıran Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean Claude Trichet yi kimse euronun mimarlarından biri olarak hatırlamıyor. Giderayak yaptığı bu indirim gafı daha fazla &ouml;ne &ccedil;ıkıyor. 17 ARALIK S&Uuml;RECİ&Uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; bocalama alanı, i&ccedil;erde siyasi atmosferin karıştığı 2013 sonu, 2014 başı d&ouml;nemi. Bu d&ouml;nemde de faiz artırımına siyasi baskılar nedeniyle &ccedil;ok direndiği, hatta Merkez Bankası faiz artıramıyor diye tartışıldığı d&ouml;nem. Zaman, o g&uuml;n Baş&ccedil;ı yı eleştirmek i&ccedil;in s&ouml;ylenen ne varsa onları haklı &ccedil;ıkardı. Zamanında yapılmayan faiz artırımı son raddede olağan&uuml;st&uuml; toplantıyla ve 400 baz puan yapılmıştı. Belki bug&uuml;n yaşanan tartışmaların k&ouml;k&uuml;n&uuml; de o zaman yapılan bu uygulamada bulmak m&uuml;mk&uuml;n. Belki o zaman faiz zamanında artmış olsa, sonrasında 400 baz puana ihtiya&ccedil; kalmayacak, bug&uuml;n tartışılan indirim baskısı da bu &ouml;l&ccedil;&uuml;de yoğun olmayacaktı. VE SON VİRAJSon bocalama alanı ise a&ccedil;ık. 26 Ocak tarihinde yapılan enflasyon raporu toplantısı. Sonunda verilen olağan&uuml;st&uuml; toplantı sinyali. 2.3450 den 2.45 e kadar &ccedil;ıkan kur. Bir Cuma a&ccedil;ıklamasıyla ne olduğu tam anlaşılamayan temkin ifadeleri. Pazartesi y&uuml;ksek gelen enflasyon verisiyle geri adım ve olağan toplantıya d&ouml;n&uuml;ş. Cumhurbaşkanı ndan danışmanına, ekonomi bakanına kadar yapılan b&uuml;y&uuml;k eleştiriler. Arayı bulmak isterken ne tam olarak piyasayı ne tam olarak siyaseti memnun edebildi, ki en b&uuml;y&uuml;k tartışma bundan &ccedil;ıktı. DOĞRU ADIMLARErdem Baş&ccedil;ı, T&uuml;rkiye nin en zor d&ouml;nemlerinden birinde Merkez Bankası Başkanı olarak g&ouml;rev yaptı. Yukarda saydıklarımız bocalama anları. Başarıyı bunlara bakarak yorumlayabilirsiniz, ancak bunun &ccedil;ok &ouml;tesinde atılan doğru adımlarıyla da değerlendirebilirsiniz. Bu belki ayrı bir yazı konusu. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; akademik olarak &ccedil;ok kuvvetli olan, faiz koridoru gibi ger&ccedil;ekten inovatif bir uygulamayı hayata ge&ccedil;iren, herkese de anlatmayı başaran bir isim Baş&ccedil;ı. &Ouml;rneğin cari a&ccedil;ık rakamlarında g&ouml;rd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;z Aralık ayındaki 5 milyar dolarlık rezerv erimesinin &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;mek i&ccedil;in gerekli adımı atmış olmasını da buna &ouml;rnek g&ouml;sterebiliriz. TL nin dolar karşısında değer kazanmasını siyaseten kullanan 1 dolar 1 lira siyasi sloganının etkisinde kalındığı d&ouml;nemi hatırlayın. Bol likidite d&ouml;nemini rezerv biriktirmeden ge&ccedil;iren merkez bankasını başarılı, kur 2.5 liraya &ccedil;ıkarken bunu dizginlemekte etkisiz kalan merkez bankası başkanını başarısız adletmek bana &ccedil;ok adil gelmiyor. O d&ouml;nemi rezev biriktirmeden ge&ccedil;iren Merkez Bankası nın hatası, ekonomik Baş&ccedil;ı dan daha ağır geliyor bana.