Bir holding kurduk ve şimdi onunla ne yapacağımızı bilmiyoruz…

Bir Holding kurduk ve şimdi onunla ne yapacağımızı bilmiyoruz&hellip;Son iki &ndash; &uuml;&ccedil; yıldır &ldquo;Biz de bir holding kursak acaba nasıl olur?&rdquo; diye fikir sondajı yapan grup o kadar &ccedil;ok ki, anlatamam. Ama daha da ilginci, &ldquo;Bir holdingimiz var, ama pek de faal değil. Ne yapsak şimdi biz bu holdingi?&rdquo; sorusuyla meşgul olanların sayısı azımsanmayacak kadar. Hal b&ouml;yle olunca, ge&ccedil;en g&uuml;n T&uuml;rkiye&rsquo;nin &ouml;nde gelen gruplarını tekrar mercek altına aldım. Epey nostaljik ama bir o kadar da zorlu bir egzersiz oldu. Bunun d&ouml;rt sebebi var. İlki &ldquo;sayı&rdquo;. Eskiden &ouml;yle b&uuml;y&uuml;k grup denilince akla 15 &ndash; 20 isim gelirdi. Şimdi en az 50 tane rahat sayılabiliyor. İkincisi &ldquo;&ouml;l&ccedil;ek&rdquo;. Bu grupların konsolide ciroları &uuml;lke sınırları i&ccedil;erisinde b&uuml;y&uuml;kt&uuml;. Ancak artık &ouml;nemli bir kısmı, k&uuml;resel &ouml;l&ccedil;ekte bile yer alacak d&uuml;zeyde (Burada kriter olarak ciro ve/veya aktif b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml;n&uuml; baz alıyorum. Bir diğer g&ouml;sterge de &ccedil;alışan sayısı olabilir, ancak bu noktada halen g&ouml;receli olan bizim gruplarımızın &ccedil;oğu k&uuml;&ccedil;&uuml;k sayılır). &Uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml;s&uuml; &ldquo;coğrafi dağılım&rdquo;. Vaktiyle İstanbul ağırlıkta olmak &uuml;zere birka&ccedil; b&uuml;y&uuml;k şehirden &ccedil;ıkardı bu dev gruplar. G&uuml;n&uuml;m&uuml;zde ise farklı farklı şehirlere dağılmış durumdalar. Ama en &ccedil;arpıcısı d&ouml;rd&uuml;nc&uuml;s&uuml;, yani &ldquo;sekt&ouml;rler&rdquo;. Eskiden sanayicilikle b&uuml;y&uuml;m&uuml;ş gruplar bankacılığa girerdi ya da tersi olurdu. Ama b&uuml;y&uuml;k grup denilince form&uuml;l aynıydı: &Uuml;retim + Bankacılık. Sonra bir şeyler değişiverdi. Yola 20-30 sene &ouml;nce tek sekt&ouml;rde &ccedil;ıkan firmalar (&ouml;zellikle inşaat, tekstil, dış ticaret) daha sonra buradan elde ettikleri birikimleri başka sekt&ouml;rlere de aktarma yoluna gittiler. Yurti&ccedil;inde buna &ouml;n ayak olan gelişme &ouml;zelleştirme başta olmak &uuml;zere piyasaların liberalizasyonuydu. Dışarıda ise yurtdışına a&ccedil;ılma iştahını kabartan k&uuml;reselleşme tabii ki. Favori sekt&ouml;r bariz şekilde enerji. Diğer &ouml;n plana &ccedil;ıkanlar arasında ise gayrimenkul, ulaştırma, perakende, lojistik, turizm ve &ccedil;imento sayılabilir. &ldquo;2014 yılında b&uuml;y&uuml;k grupların yatırım yapacakları alanlar hangileri?&rdquo; diye sorsak, &ccedil;oğunlukla gene bu sekt&ouml;rler sayılacaktır. İşte bu sebeple BIST&rsquo;de bu sekt&ouml;rlerin performansını izlemek &ouml;nem taşıyor. &Ouml;rneğin son d&ouml;nemlerde, XELKT, XTRZM, XGMYO endekslerinin performansı nasıldı? 2013&rsquo;&uuml; bakalım nasıl kapatacaklar? B&uuml;y&uuml;k grupların benzer &ouml;zellikleri:Bu grupların şaşırtıcı derecede benzeşen bazı &ouml;zellikleri var. Peki, nedir bunlar? Aile Sıcaklığı: &Ccedil;oğu &ldquo;aile şirketi&rdquo;. Birinci kuşak halen aktif ama ikinci kuşak da artık devreye girmiş durumda. Hatta sayıca daha az da olsalar, bazılarında 3. kuşak bile aktif. B&ouml;ylece yeniliklere daha a&ccedil;ık bir bakış a&ccedil;ısı ile yılların deneyiminin ilgin&ccedil; bir harmanı oluşuyor. Halka A&ccedil;ılmak?: &ldquo;Asla&rdquo; diyen &ccedil;ok az. &ldquo;Bug&uuml;n olmayabilir, ama yarın neden olmasın?&rdquo; diyen sayısı fazla. Bunun &ouml;ncesi &ndash; sonrası nasıl bir s&uuml;re&ccedil;tir; getirisi &ndash; g&ouml;t&uuml;r&uuml;s&uuml; ne olur gibi konularda daha fazla araştırma yapmaya ihtiya&ccedil; duyuyorlar. Nostaljiye Yer Yok: Kendilerini mevcut konumlarına taşıyan ilk g&ouml;z ağrıları sekt&ouml;rlerden &ccedil;ıkmaya hazırlar. Doğdukları değil, doydukları sekt&ouml;rlere y&uuml;zlerini &ccedil;evirmiş durumdalar. Girişimci Ruh: Aralarında bir girişim sermayesi gibi davrananlar var. S&uuml;rekli bir al &ndash; sat ya da en azından s&uuml;rekli alıp satmaya y&ouml;nelik eğilim s&ouml;z konusu.Yurtta Ticaret, Cihanda Ticaret: Yabancı ortaklıklara, yurtdışına a&ccedil;ılmaya iştahlılar. Bu konuda en ş&uuml;pheci yaklaşan gruplar bile artık &ldquo;Bir tek pazar var, o da d&uuml;nya&rdquo; şeklinde hareket ediyorlar. Biri bizi durdursun: &Ccedil;ok hızlı b&uuml;y&uuml;yorlar. Bu durumdan biraz endişelenmiyor da değiller. Ama &ldquo;B&uuml;y&uuml;mezsek k&uuml;&ccedil;&uuml;l&uuml;r&uuml;z, k&uuml;&ccedil;&uuml;l&uuml;rsek de yok oluruz&rdquo; endişesi daha da &ouml;n plana &ccedil;ıktığı i&ccedil;in pedallar arasında gaz, frene g&ouml;re ağır basıyor. Altyapı mı dediniz? Ticaret ve operasyon &ouml;nden koşuyor. Bunları destekleyecek altyapılara (insan, s&uuml;re&ccedil;, performans y&ouml;netimi, kurumsal y&ouml;netim, s&uuml;re&ccedil;, kurumsal hafıza vb.) yatırım yeni yeni yapılmaya başlandı. Bu gecikme de aslında diğer ikisinin başarısını tehdit ediyor. Yeniden yapılanmak biraz &ccedil;etrefilli bir konu &Ccedil;oğu grup bug&uuml;n gelecekleri noktayı veya en azından bu noktaların yaratabileceği kompleksiteyi tam &ouml;ng&ouml;rebilmiş değil. Zaten bu da kolay değil. Ayrıca yazımın başında da belirttiğim gibi &ldquo;Ni&ccedil;in holding?&rdquo;, &ldquo;Nasıl bir holding?&rdquo; gibi kendileri kısa, ancak yanıtları uzun; yanıtlanmaları da dikkat isteyen sorular da g&uuml;ndemde. O y&uuml;zden hukuksal, vergisel, y&ouml;netsel ve organizasyonel a&ccedil;ıdan grup yapılanmaları ciddi anlamda elden ge&ccedil;meli. Ve tabii ki bu yapılanma s&uuml;recinde &ouml;ncelikle grubun stratejisi ve hedefleri referans noktası olarak alınmalı. Ajandada ne var? Halka a&ccedil;ılmak, inorganik b&uuml;y&uuml;mek, 3 yeni sekt&ouml;re daha girmek, dikey entegrasyon, yeni stratejik ortaklıklar&hellip; Doğru yanıtları bulabilmek i&ccedil;in, doğru soruları sormalıyız: &ldquo;Varlıklar, lisanslar, imtiyazlar, markalar hangi şirketlerde durmalı?&rdquo;, &ldquo;Sekt&ouml;rler bazında gruplanmalı mıyız?&rdquo;, &ldquo;M&uuml;şterek Hizmetler Merkezi kuralım mı?&rdquo;, &ldquo;Transfer Fiyatlandırması nasıl işleyecek?&rdquo;, &ldquo;Hangileri şahıs şirketi olarak kalsa daha mı iyi olur?&rdquo;, &ldquo;İleride satmayı d&uuml;ş&uuml;nd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;z şirketleri ne yapalım?&rdquo;, &ldquo;Ana s&ouml;zleşmelerde ne t&uuml;r tadilat gereksinimleri oluşur?&rdquo;, &ldquo;Yeni TTK bizi nasıl y&ouml;nlendiriyor?&rdquo;, &ldquo;Peki diğer diye adlandırdığımız k&uuml;&ccedil;&uuml;k ve stratejik olmayan şirketler ne olacak?&rdquo;, &ldquo;Aile anayasasına ihtiya&ccedil; var mı?&rdquo; ve daha niceleri. Unutulmaması gereken bir konu da yukarıda saydığım perspektiflerin her zaman uyum i&ccedil;erisinde olmadığı; hatta kimi zaman ciddi şekilde &ccedil;eliştiği&hellip; &Ouml;rneğin halka a&ccedil;ılma stratejisi a&ccedil;ısından cazip bir yapılanma modeli; vergisel a&ccedil;ıdan dezavantaj yaratabilir. Hukuksal a&ccedil;ıdan makul bir uygulama; y&ouml;netsel bir zaafa yol a&ccedil;abilir. Organizasyonel bakış a&ccedil;ısıyla en doğru g&ouml;z&uuml;ken model, belki de dışa a&ccedil;ılma planlarımız adına en b&uuml;y&uuml;k engel&hellip; Her şeyi bir arada tartmak, avantajına &ndash; dezavantajına bakmak gerekiyor. İşte bu sebeplerden dolayı &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki birka&ccedil; seneye bu konuda epey kıpırdanma olacağını rahatlıkla s&ouml;yleyebilirim. Hazır olun, devlerin manevraları başlıyor!