Neoliberalizm sonrası IMF yeniden güçleniyor mu?

Ge&ccedil;en yazımda 1930 lardan bug&uuml;ne d&uuml;nya ekonomisinde nasıl bir yapılanma olduğundan, hangi ekonomik modellerin hangi sebeplerden sona erdiğinden bahsetmiştim.Neoliberalizm bitti ise bundan sonra yerine ne gelecek? Saygın ekonomi &ccedil;evreleri bu sorunun cevabını arıyor. Genel olarak herkesin &uuml;zerinde uzlaştığı konulardan bazıları; finans sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n reg&uuml;le edilmesi gerekliliği, &uuml;retim ve adil paylaşım gerekliliği ve sosyal hakların tekrar kazanılması zorunluluğu. Ancak herşey g&ouml;r&uuml;nd&uuml;ğ&uuml; kadar da kolay değil. &Ouml;zellikle artık para harcaması ve sosyal adaleti tekrar tesis etmesi beklenen kamu, yani devletler &ccedil;ok bor&ccedil;lu. Yunanistan &ouml;rneğinde olduğu gibi bir &uuml;lkenin kaderi fonların ve sermaye piyasasının elinde şekillenebiliyor. İspanya &ouml;rneğinde olduğu gibi aslında % 25 işsizliği d&uuml;ş&uuml;rmek ve sosyal patlamaları engellemek i&ccedil;in harcama ve yatırım yapması gereken kamuya, piyasalar Hayır harcama yapma, kemer sık diye dikte ettirebiliyor. Yukarıdaki &ouml;rneklerden de anlaşılabileceği &uuml;zere teşhis doğru ama tedavi i&ccedil;in para yok. Parası ve g&uuml;c&uuml; olan &ouml;zel sekt&ouml;r/sermaye sahipleri. Onlar da daha fazla kar, daha az reg&uuml;lasyon istiyorlar. İşte bu noktada sanırım IMF nin rol&uuml;n&uuml;n arttığını g&ouml;receğiz. Gelişmiş &uuml;lkeler stat&uuml;konun devamı, oyunun bozulmaması i&ccedil;in IMF nin d&uuml;nyanın Merkez Bankası olmasının yolunu hazırlıyorlar.*** Japonya ve İsve&ccedil; in IMF ye tekrar kaynak aktarması, arkasından da başta Almanya olmak &uuml;zere diğer gelişmiş &uuml;lkelere benzer kaynak artışları i&ccedil;in &ccedil;ağrıda bulunması IMF nin g&uuml;&ccedil;lenen imajı i&ccedil;in en g&uuml;zel &ouml;rnek. Diğer taraftan Almanya nın da kapalı kapılar ardından IMF nin şu anki 600 milyar dolarlık b&uuml;t&ccedil;esinin 1 trilyon dolara &ccedil;ıkartılması lazım a&ccedil;ıklamalarını da dikkate almak lazım. G&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; gibi eski t&uuml;fekler d&uuml;nya ekonomisi &uuml;zerindeki etki ve yetkilerinin azalmasını istemiyorlar. Ancak diğer taraftan da bor&ccedil;luluk oranlarına bakıldığında G7 &uuml;lkelerinin eskisi kadar caka satacak bir hali yok. Dolayısıyla bir&ccedil;ok kararın % 85 ge&ccedil;er oy gerektirdiği IMF, batı d&uuml;nyası i&ccedil;in şahane bir kamufle oluşturacak. Bilindiği gibi IMF ve D&uuml;nya Bankası gibi &ouml;rg&uuml;tlerde oy hakkı organizasyonu verdiğin maddi destekle sınırlı. &Ouml;rneğin ABD nin IMF deki oy hakkı toplamın % 17 si kadar. &Uuml;zerine bir de VETO hakkı var. Anlaşılacağı &uuml;zere b&uuml;t&ccedil;esi artırılmış ve d&uuml;nyadaki kredibilitesi kaybolmamış bir IMF hem Oyun devam etsin diye zor durumdaki &uuml;lkelere destek olur, hem de oyunun şartlarının değişmemesini sağlar. Bu sebeple başta &Ccedil;in ve Brezilya olmak &uuml;zere gelişmekte olan bazı &uuml;lkeler IMF de daha fazla s&ouml;z hakkı istiyorlar. Bu noktadan sonra ister IMF olsun, ister D&uuml;nya Bankası, kapitalizm ve globalizmin devamı i&ccedil;in var g&uuml;&ccedil;leriyle &ccedil;alışacaklardır. Ancak &ouml;zellikle Rusya ve &Ccedil;in in Zor Oyunu Bozar şeklinde &ouml;zetlenebilecek karşı ataklarını dikkatle izlemek lazım. IMF OY HaklarıABD % 17,00 &Ccedil;in % 3,80Japonya % 6,30 Hindistan % 2,30Almanya % 5,80 Rusya %2,15İngiltere % 4,30 Brezilya %1,75Fransa % 4,30 İtalya %3,15Kanada %2,70 Hollanda % 2,10İspanya %1,5 *** IMF d&uuml;nyanın Merkez Bankası olacak ifadesinin patenti BloombergHT Risk Y&ouml;netimi Programı yorumcusu Ateşan Aybars a aittir.