Altın ticareti dış ticaret rakamlarına eklenmeli mi?

Yıllık dış ticaret a&ccedil;ığı daralmaya devam ediyor D&uuml;n Eyl&uuml;l ayı dış ticaret rakamı a&ccedil;ıklandı. Piyasanın 6,2 milyar dolar a&ccedil;ık beklediği Eyl&uuml;l ayında 6.8 milyar dolarlık dış ticaret a&ccedil;ığı geldi. Şimdi Eyl&uuml;l ayı rakamlarına detaylı bir g&ouml;z atalım Eyl&uuml;l ayında toplam 13 milyar dolarlık ihracat yaptı. Bu rakam ge&ccedil;en yılın aynı d&ouml;nemine g&ouml;re % 21&rsquo;lik artış anlamına geliyor. Ocak &ndash; Eyl&uuml;l 2012 d&ouml;nemine baktığımızda toplam ihracatın 113 milyar dolara y&uuml;kseldiğini ve ge&ccedil;en senenin aynı d&ouml;nemine g&ouml;re % 13 artığını g&ouml;r&uuml;yoruz. Diğer yandan Eyl&uuml;l ayı ithalat rakamlarında ise 2011 Eyl&uuml;l d&ouml;nemine g&ouml;re % 6,4 l&uuml;k bir azalış s&ouml;z konusu. 2012 Eyl&uuml;l de ithalatımız 19,8 milyar doları, ilk 9 ayda ise 176 milyar doları buldu. Ge&ccedil;en senenin ilk 9 ayı baz alındığında ithalat kaleminde %3 l&uuml;k bir d&uuml;ş&uuml;ş var. Ama işin bir de &lsquo;Altın hari&ccedil;&rsquo; b&ouml;l&uuml;m&uuml; var Dış ticaret verileri ekonomistler tarafından işlenirken, bu sene &ouml;zellikle Mayıs ayından itibaren işin i&ccedil;ine bir de altın ihracat ve ithalatı girdi. İlk 9 ayın sonunda T&uuml;rkiye 13 milyar dolarlık altın ihracatı yaparken 9 milyar dolarlık da altın ithalatı yaptı. Toplam ihracatımızın ilk 9 ayda 113 milyar dolar civarında olduğu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;rse y&uuml;zde 13 &uuml;nden daha fazlaya tekabil ediyor. Dolayısıyla altın artık ciddi bir ihracat mam&uuml;l&uuml;m&uuml;z oldu. Ancak bir &ccedil;ok ekonomist T&uuml;rkiye nin altın ihracatına g&uuml;venmemesi gerektiğini ve bunun s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir olmadığını d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yor. Peki ger&ccedil;ekten altın ihracatına g&uuml;venebilir miyiz? T&uuml;rkiye, istatistiklere g&ouml;re d&uuml;nya altın &uuml;reticileri ya da altın alım satımı yapan &uuml;lkeler liginde &ouml;nemli bir oyuncu değildir. Altın ile ilgili rakamlara ş&ouml;yle bir inceleyecek olursak bunu daha net anlarız: D&uuml;nya toplam altın rezervi : 160,000 ton D&uuml;nya yılık altın &uuml;retimi : 2,700 ton D&uuml;nya altın &uuml;retiminde ilk 5 &uuml;lke &Ccedil;in : 360 ton Rusya : 200 ton Avustralya : 270 ton G&uuml;ney Afrika : 190 ton ABD : 240 ton T&uuml;rkiye bu ligde 30 ton yıllık altın &uuml;retimi ile listenin olduk&ccedil;a altında kalıyor. Şimdi de T&uuml;rkiye&rsquo;nin son 5 yıldır yapmış olduğu işlenmiş ve işlenmemiş altın ihracat ve ithalatına bir g&ouml;z atalım; İşlenmemiş İşlenmiş Altın ihracatı Altın İthalatı Altın İhracatı Altın İthalatı 2008 130 ton 178 ton 84 ton 22 ton 2009 148 ton 52 ton 54 ton 10 ton 2010 53 ton 64 ton 56 ton 11 ton 2011 29 ton 124 ton 55 ton 10 ton 2012*** 177 ton 119 ton 42 ton 7 ton *** Ocak Agustos TCMB Bu listeden de anlaşılacağı gibi 2009 yılı ve 2012 yılları hari&ccedil; T&uuml;rkiye&rsquo;nin işlenmemiş (bulk) altın ithalatı genel olarak ihracatının &uuml;st&uuml;nde olmuştur. Yani T&uuml;rkiye ciddi miktarda işlenmemiş altın ithal edip, &uuml;zerine &uuml;rettiği altını ekleyip, ortaya &ccedil;ıkan miktarı ihra&ccedil; eder diğer kısmını da i&ccedil; t&uuml;ketim de kullanır. Bu tablo ilk olarak 2009 yılında bozulmuş. 2009 yılında T&uuml;rkiye&rsquo;de yaşanan ekonomik krizinin etkisiyle, vatandaşın ciddi miktarda yastık altındaki altınlarını bozdurduğu ve bunun da işlenerek ihra&ccedil; edildiği şeklinde yorumlanmıştı. 2012 yılındaki ilk 9 aylık s&uuml;re&ccedil;te de benzer bir trend g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor. Bu sene de altın ithalatımızın &ccedil;ok &uuml;zerinde bir altın ihracatımız var. Hem de işlenmemiş altın olarak. Şimdi akla gelen soru şu; Bizim altın &uuml;retimimiz belli olduğuna g&ouml;re bu altınlar nereden geliyor? a- Vatandaş 2009 yılında olduğu gibi yastık altındaki d&ouml;viz altınları bozduruyor b- Bankaların &lsquo;hurda altın&rsquo; hesapları ile mudilerden topladığı altın işlenip satılıyor c- Yurt dışında, &ouml;zellikle de Suriye ve Arap Baharı&rsquo;nın etkilediği &uuml;lkelerden kayıt dışı olarak ciddi miktarda altın i&ccedil;eriye giriyor. Daha sonra bunlar işlenip kayıtlı olarak ihra&ccedil; ediliyor. Ben bunların hepsinin m&uuml;mk&uuml;n olduğunu ama en &ccedil;ok &lsquo;C&rsquo; Şıkkının etkili olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Dolayısıyla, bir tarafı kayıtlı, diğer tarafı b&uuml;y&uuml;k oranda kayıt dışı olan bu ticaretin, dış ticaret rakamlarına dahil edilmesinin &ccedil;ok doğru olmadığını d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum.