Draghi meğer ejderha değil, şahinmiş

Merkez bankalarının başkanlarına lakap takma, sıfat uydurma konusunda piyasaların &uuml;st&uuml;ne yok. ECB Başkanı Draghi ise iş başına gelir gelmez, kurtuluşu yok, S&uuml;per Mario oldu. Halbuki Draghi İtalyanca da Ejderhalar demek. Peki ne zaman bunun farkına vardık, Draghi 2 ay &ouml;nce teşvik, teşvik diye bağıran piyasalara istediklerini vereceğinin işaretini g&ouml;nderince. Fakat d&uuml;nk&uuml; gelişmeler bize g&ouml;steriyor ki Draghi aslında Ejderha değil, Şahin miş. Ş&ouml;yle ki... Avrupa Merkez Bankası Başkanı (ECB) d&uuml;n 3 faizi de indirdi. Ardından Başkan Mario Draghi, menkul kıymete dayalı varlık alım programını (ABS) ilan etti. Gelişmeyi bekleyenler de vardı, s&uuml;rpriz olarak karşılayanlar da.Hedeflenmiş LTRO dan bahsetmiyorum,&shy; hedeflenmiş LTRO zaten 500&shy; - 600 milyar euro civarında. Onun &uuml;zerine yapılabilecek niceliksel bir genişlemenin muhtemelen &ouml;n&uuml;m&uuml;zeki sene Mart ayında başlanacağı d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;yordu ki Draghi nin zikrettiği Ekim ayının başında... diye başlayan ifade bence kuvvetli bir ifade. 3 ayrı faiz oranının aynı anda aşağı &ccedil;ekilmesini y&uuml;zde 30 a yakın ekonomist bekliyordu, kalan y&uuml;zde 70 i ya tek faiz aşağı &ccedil;ekilir &ccedil;eker ya da &Ccedil;ekilmez y&ouml;n&uuml;nde g&ouml;r&uuml;ş bildiriyordu. Bu noktada da beklenenden şahin bir tutum takındı Draghi. Tasarruf kavramının hayatlarında b&uuml;y&uuml;k yer tuttuğu Almanlara rağmen mevduat faizini y&uuml;zde - 0.1 den y&uuml;zde - 0.2 ye &ccedil;ekmek de b&uuml;y&uuml;k cesaret. Peki elimizde başka neler var ş&ouml;yle bir bakalım: Bilan&ccedil;onun geldiği yer 2 trilyon dolar. Bununla birlikte Draghi Bunu 2012 başındaki seviyelere getireceğim, hatta 2003 lere kadar yaklaştırabilirim diyor. Yani yaklaşık 2.7 trilyon dolar gibi bir rakamdan bahsediyoruz. Demek ki piyasanın şuradan itibaren gelmesini beklediği yer burası. Yani ECB alıp başını gider mi? sorusuna cevap net: Hayır. ECB nin, Draghi nin hedeflediği yer bunun &uuml;zerine kabaca 1 trilyon euro daha parasal genişleme yapmak. Burada bence rakam fena rakam değil, k&uuml;&ccedil;&uuml;msenecek bir tarafı yok. Peki ama şimdi neler alınacak, neler alınmayacak? &Ouml;rneğin, &Uuml;lke tahvillerine bulaşmayacağım diyor. &Uuml;lke tahvilleri alınmayacak. &Uuml;lke tahvilleri zaten hi&ccedil; alınmadı ama &uuml;zerinden bankalar aldılar, vs. Varlığa dayalı menkul kıymet alınacak. Mesela Avrupa da X bir bankanın m&uuml;şterisine vermiş olduğu bir mortgage kredisi varsa, o mortgage kredisini satın alınabilir hale getirip menkul kıymetleştirebilmişse ve tahvil haline getirmişse, arkası da ipotek olduğu i&ccedil;in, vatandaşın almış olduğu ev olduğu i&ccedil;in, bunu Avrupa Merkez Bankası alabilecek. Ya da bir bankanın biraz ipotekli ev kredisi, biraz arkasında kredi kartlarından oluşan başka bir potf&ouml;yden toparlama yapmış olduğu ve menkul kıymetleştirilmiş olan bir tahvil varsa onu da alacak. Ve piyasada g&ouml;rm&uuml;ş olduğu, ikinci piyasada dolaşan ne bulursa alabilecek. Ama bunların zaten miktarı yaklaşık 1.5 trilyon euro civarında. Bunun da bir kısmı zaten bankalara teminat adına verilmiş vaziyette. Yani sonsuz bir piyasa değil. Şimdi bakalım Fed e, bu işe girmeden &ouml;nce 2009 da neredeydi? Bilan&ccedil;sonu 800&shy; - 900 milyar dolarlardan 4.4 trilyon dolara &ccedil;ıkardı. Yani 4 katı. Birinci tur aldı yetmedi, ikinci tur aldı yetmedi. Ondan sonra vade ayarladı, sonra &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; tur aldı yetmedi. Sadece hi&ccedil; beğenmediğimiz burun kıvırdığımız &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; turda bile aylık 85 milyar dolarlarla başladı. Bitirmesi de bir yıl aldı. Yani şu bile tekrar bizi 3.5 trilyon dolarlardan 4.5 trilyon dolarlara &ccedil;ıkarttı. Dolayısıyla ben ECB nin bu hamlesini gayet &ouml;nemsiyorum, bir. İkincisi &ccedil;ıkacağı yeri de şimdiden zaten bizimle paylaştığı i&ccedil;in s&ouml;yl&uuml;yebiliyoruz, bu bilan&ccedil;o 2 trilyondan 3 trilyon euroya &ccedil;ıkacak. Peki ne kadar zaman i&ccedil;erisinde? İşte onu bilmiyoruz. Ne kadar s&uuml;recek bu iş ve ne kadar devam eder konusunda ger&ccedil;ekten bir fikrimiz yok. Bir de bir &ouml;nemli bir nokta daha var. Burada diyor ki Draghi: Benim teşviğimin Fed in teşviğinden farklı olmasının nedeni ve bunun ismine parasal genişleme demememin sebebi ben gidip doğrudan piyasadan bir şey almayacağım. Bankalara gideceğim, bankalara BlackRock&icirc;n verdiği danışmanlık ile gideceğim. Onun y&ouml;nlendirmesi ile bankalara Kardeşim ne var senin bilan&ccedil;onda? sorusunun sorup, aldığım cevap ile hareket edeceğim. Bu şekilde &ccedil;alışacak bir sistem.Dolayısıyla bug&uuml;n piyasaların sanki Fed den teşvik gelmiş gibi, sanki &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki aydan beri piyasaya girip aylık belli bir miktarda bizzat tahvil alıyormuş gibi davranması bence biraz abartı. Bunun euro &uuml;zerinde etkisi olacağını zaten biliyorduk. Bu etkinin de yıl sonuna kadar devam edeceğini tahmin ediyorum. Bence şu an, Haziran ayının sonundan itibaren euronun, Aa.. Bu iş farklı bir yere gidiyor, Draghi bir şeyler yapacak galiba fiyatlaması bitmiştir. Bundan sonra ger&ccedil;ekler başlayacak. Artık Euronun d&uuml;ş&uuml;k b&uuml;y&uuml;meyle, d&uuml;ş&uuml;k enflasyonla, Draghi nin her t&uuml;rl&uuml; riski alarak piyasadan cımbızla ne alacağını ayıklayarak gideceği uzun bir s&uuml;rece giriyoruz. Avrupa bu s&uuml;recin i&ccedil;erisinde kurtulur ya da kurtulmaz. Bu ayrı bir kaygı, ayrı bir tartışma konusu. Bunun Bize, G&uuml;ney Afrika ya, Brezilya ya oluk oluk para gelecek diye yorumlanması ayrı bir konu ki ben ona katılmıyorum.