Eyvah (Yaşasın): UEFA kriterleri kapıda

Bu k&ouml;şede yazdığım yazılar bazılarını incitiyor olabilir. Ancak dikkat ederseniz, i&ccedil;inde matematiğin olmadığı muğlak analizler yapmıyorum. Mesela transferde harcanan paraların karşılaştırılmasından, kul&uuml;plerin y&ouml;netim bi&ccedil;imlerine, zarar miktarlarından, lig sıralamasında s&uuml;rekli aşağıya d&uuml;şmeye kadar her &ouml;ne s&uuml;rd&uuml;ğ&uuml;m arg&uuml;manın i&ccedil;inde sayısal bir ayrıntı var.Bana g&ouml;re, 100 yıllık bir S&uuml;per Lig Kul&uuml;b&uuml; n&uuml;n transferlerde s&uuml;rekli para harcamasına rağmen son 4 yılda liderlikten 10. sıraya d&uuml;şmesini olumlu şekilde yorumlamak ger&ccedil;eklerden uzaklaşmak anlamına gelir. Bir bilim insanı bazı insanlar kırılmasın diye ya da bazılarının menfaatleri doğrultusunda k&ouml;t&uuml; olanı iyi, iyi olanı da k&ouml;t&uuml; g&ouml;sterme hakkına sahip değildir. Toplumu ilgilendiren olaylar i&ccedil;in yanlış giden işlerin s&uuml;rekli olarak altını &ccedil;izeceği gibi, genelde kabul g&ouml;rm&uuml;ş ve iyi diye adlandırılan gelişmeleri de sorgulayabilir. Objektif olmak da, suya sabuna dokunmadan yazı yazmak değil, d&uuml;nya karması gibi ekip kurup başarısızlığı kendi i&ccedil;inde arayacağına sağa sola saldıranları &ouml;ne &ccedil;ıkararak g&ouml;stermektir. Bu d&uuml;nyanın &ccedil;ok &ouml;nemli bir ayrıntısı vardır: Ger&ccedil;ek, &ouml;n&uuml;nde sonunda ortaya &ccedil;ıkar . Tabii, t&uuml;m zamanların en başarısız spor kul&uuml;b&uuml; y&ouml;neticiliğini yapanların da, tek t&uuml;k de olsa yaptıkları doğru işlerden burada bahsetmemiz onları koruyor ya da kolluyor anlamına gelmemeli. Maalesef T&uuml;rkiye de objektif olmak bir moderat&ouml;r&uuml;n ortada oturup aynı konuda farklı fikirde olanları kavga ettirmesi manasına geliyor. Halbuki objektif olmak, bir konunun menfaat tarafı olmayan ama o konuda farklı &ccedil;&ouml;z&uuml;m &ouml;nerilerine sahip olan insanları konuşturmaktır. Dolayısıyla bu k&ouml;şede objektiflik kelimesini bu &ccedil;er&ccedil;evede izleyeceksiniz. İşin merkezinde ekonomi olduğu i&ccedil;in de tartışmaların sonucu o programlarda olduğu gibi ortada kalmayacak, kesin olarak iyi ve k&ouml;t&uuml; ortaya &ccedil;ıkacak. Zararda olan yapının y&ouml;neticisi hayır, zararda değiliz dese inanır mısınız? Sonu&ccedil;ta kar-zarar işi matematik işidir ve kesindir.Neyse ki, UEFA 2000 li yılların başında geliştirdiği ancak 2012 sonunda devreye sokacağı kriterlerle, bizim gibi doğruyu ortaya &ccedil;ıkarmak i&ccedil;in &ccedil;alışanların işini kolaylaştıracak gibi g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor. İ&ccedil;inde lisanlama kriterlerinden finansal kriterlere kadar bir&ccedil;ok şartın bulunduğu bir kurallar manzumesi geliyor. Bu kurallara uymayanlar UEFA dahilinde yarışma şansı bulamayacaklar. UEFA bu kriterlerin uygulanması i&ccedil;in en b&uuml;y&uuml;k sorumluluğu federasyonlara y&uuml;klemiş durumda. Dolayısıyla, federasyonların siyasetten uzak &ouml;zerk kurumlar olması gerekiyor. TFF kendi yasasını &ccedil;ıkartarak bu konuda son derece &ouml;nemli bir adım attı. Ancak T&uuml;rkiye deki Profesyonel futbol kul&uuml;plerinin dernek h&uuml;viyetinde olması ve bu nedenle y&ouml;neticilerin T&uuml;rk Ticaret Kanunu ndaki sorumluluklardan hi&ccedil;birini taşımaması, TFF nin işini son derece zorlaştıran bir durumdur. İşin ilgin&ccedil; tarafı, spor kul&uuml;plerinin y&ouml;neticileri, Genel Kurul &Uuml;yelerine hesap vermeden iştirakler kanalıyla yaptıkları faaliyetler i&ccedil;in de T&uuml;rk Ticaret Kanunu ndaki h&uuml;k&uuml;mlere sığınıyorlar. Dolayısıyla kul&uuml;p ana hissedar olsa bile, kul&uuml;p &uuml;yeleri iştiraklerde olan bitenler ile ilgili s&ouml;z sahibi olamıyor. Bu nedenle kul&uuml;p y&ouml;neticileri faaliyetlerin b&uuml;y&uuml;k bir kısmını iştirakler &uuml;zerinden yapıyor.UEFA Kriterleri geldiği zaman bu iş b&ouml;yle olamayacak. Spor Toto nun sezon başında yaptığı bilgilendirme toplantılarında, mali yapısı d&uuml;zg&uuml;n olan kul&uuml;plerin bir elin parmaklarını ge&ccedil;meyecek kadar az olduğunu g&ouml;rd&uuml;m. Neredeyse t&uuml;m kul&uuml;pler fazladan gelecek 1 kuruşun hesabını yapar durumdaydı. Ger&ccedil;ekten de sayılamayacak kadar &ccedil;ok kul&uuml;b&uuml;n vergi, SGK ve 3. şahıslara ciddi b&uuml;y&uuml;kl&uuml;kte bor&ccedil;ları var. Gelirlerine s&uuml;rekli temlik koyuluyor ya da haciz geliyor. Bu sadece T&uuml;rkiye de yaşanan bir durum değil.İşte bundan dolayı UEFA, Avrupa Arenası nda yarışacak kul&uuml;pler i&ccedil;in son derece sert ama bir o kadar da akılcı kriterler getiriyor. Burada hedef, kul&uuml;plerin standartını y&uuml;kseltmek, gen&ccedil; sporcuların eğitimi ile ilgili pozitif bir şablon tutturabilmek, k&uuml;l&uuml;plerin mali ve idari anlamda &ccedil;ağdaş olarak tarif edilen bir anlayışla y&ouml;netilmelerini sağlamak. Nihayetinde, daha fazla kul&uuml;b&uuml;n UEFA M&uuml;sabakalarında yer alması hedefleniyor. Kim bilir belki de hedef, bir Avrupa Ligi . Bu ligde oynayabilecek g&uuml;&ccedil;te olan kul&uuml;plerin ise tarifi b&uuml;y&uuml;k bir ciddiyetle yapılmakta. UEFA şeffaflık ve kredibiliteye b&uuml;y&uuml;k &ouml;nem veriyor ve s&uuml;rekli olarak dok&uuml;manlarda bu iki &ouml;zelliğin altı &ccedil;iziliyor.UEFA Kupaları nda oynamak isteyen ancak, mali işler sorumlusu, sağlık sorumlusu, fizyoterapist, basın sorumlusu, g&uuml;venlik sorumlusu ve g&uuml;venlik g&ouml;revlileri, taraftar ilişkileri y&ouml;neticisi, A Takım yardımcı antren&ouml;r&uuml;, altyapı sorumlusu, gen&ccedil; takım antren&ouml;rleri olmayan kul&uuml;pler saf dışı kalacak. Bu y&ouml;neticileri de dostlar alış verişte g&ouml;rs&uuml;n şeklinde atamak m&uuml;mk&uuml;n değil. Bunun i&ccedil;in de UEFA nın koyduğu standartlar var. Daha bitmedi, mali şartlar daha da ciddi.Kul&uuml;plerin hepsi, iştirakleri dahil t&uuml;m mali yapılarını net bir şemayla federasyonlara teslim etmek zorunda kalacaklar. Bu bilgiler kamuya a&ccedil;ık ve şeffaf olacak. Bug&uuml;n olduğu gibi asıl parasal işlerin d&ouml;nd&uuml;ğ&uuml; iştiraklerin mali tablolarını saklamak m&uuml;mk&uuml;n olmayacak. Oyunculara, primler dahil &ouml;denen t&uuml;m paralar şeffaf olacak ve beyan edilecek. Oyuncuların alım-satımından, stad gelirlerine ve naklen yayın gelirlerine kadar herşey a&ccedil;ık ve net olacak. Olmazsa, son 10 yılın moda deyimiyle annenizin liginde hayata devam edilecek. UEFA kapısı kapalı olacak. Şimdi sıkı durun, bundan da &ouml;nemlisi geliyor.Kul&uuml;p ve İştiraklerin mali tabloları bağımsız denet&ccedil;iler tarafından incelenecek ve raporlanacak. Hem de ger&ccedil;ekten bağımsız. Başkan ın şirketlerini denetlerken, hadi kul&uuml;b&uuml; de denetle diye g&ouml;revlendirilmiş olanlar değil. Bu arada mali yıl haricinde istendiği an ara d&ouml;nem mali tablolar da verilecek, bunlar da bağımsız denetimden ge&ccedil;miş olacak. Mali tablolarda belirtilmiş rakamlardan daha fazla ne oyunculara ne de personele &ouml;deme yapılmayacak. Eğer bağımsız denet&ccedil;i, raporlarda endişe verici bir gelişme olduğunu belirtmişse ya da işletme sermayesi eksiye d&ouml;nm&uuml;şse, UEFA tarafından oluşturmuş olan Kul&uuml;pler G&ouml;zleme Birimi tarafından gerekli m&uuml;dahale yapılacak. Eğer olumsuz gidişat devam ederse m&uuml;sabakalardan men cezası gelecek. Bitti mi sandınız? Bitmedi, şimdi daha muhteşemi geliyor.Futbol kul&uuml;pleri esas faaliyetlerinin sonucunda mali a&ccedil;ıdan mutlaka bir başabaş durumuna ulaşması gerekecek. A&ccedil;ıktan gelecek ya da futbol ile alakalı olmayan gelirlerden elde ettiği bir kaynak ile başabaş gelmesi UEFA tarafından kabul edilmeyecek. Ancak amortisman gibi nakit gerektirmeyen giderler bu hesaplamanın dışında tutulacak. UEFA tarafından belirlenmiş standartlara g&ouml;re yapılan incelemenin sonunda mali tablolar Euro cinsinden kabul edilemeyecek bir şekilde başabaş noktasından negatif şekilde uzaklaşmışsa, İzleme Birimi acil olarak toplanarak Kul&uuml;b&uuml;n geleceği hakkında karar verecek. Tabii, başabaş noktasından uzaklaşma ile ilgili UEFA kabul edilebilir durumlar da belirlemiş. Ancak, onların da son derece matematiksel olduğunu ifade etmem gerekiyor. Peki UEFA ne demek istiyor? &Ccedil;ok basit: Sorumluluk taşımadan etrafa paralar sa&ccedil;arak, olmadık oyuncuya olmadık paralar veren ya da bir oyuncuyu rakibine kaptırmamak i&ccedil;in l&uuml;zumundan fazla para vererek piyasanın dengesini bozan, trib&uuml;nlere oynayıp s&uuml;rekli zararda olan, siyasi &ccedil;ıkarlar uğruna basiretli şekilde y&ouml;netilmeyen kul&uuml;pleri kapı dışarı etmek istiyor. Haksız da değil. Ben kendi adıma şunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum: 2015 te 82 milyon n&uuml;fusa sahip olacak bir T&uuml;rkiye nin hala 10 milyon n&uuml;fuslu &uuml;lkelerden b&uuml;y&uuml;k paralara oyuncu transferi yapar halde olmaması gerekiyor. Kendi yıldızlarını bir t&uuml;rl&uuml; yaratamayan T&uuml;rk futbolunun s&uuml;rekli olarak cari işlemler a&ccedil;ığına katkı yapması, i&ccedil;ler acısı bir durum.Sonu&ccedil; olarak, benim yaşasın diye karşıladığım bu kriterleri başta S&uuml;per Lig Kul&uuml;pleri dahil TFF ye bağlı neredeyse t&uuml;m profesyonel kul&uuml;pler eyvah diye karşılayacak. Acaba ka&ccedil; tanesi yaklaşan tehlikeyle ilgili bilgi sahibidir merak ediyorum. İ&ccedil;lerinden birka&ccedil; tanesi koşar adım kul&uuml;plerini adeta bir şirket gibi UEFA standartlarına getirmeye başladılar ama % 99 u, en b&uuml;y&uuml;kler dahil UEFA ya karşı hesap veremeyecek durumdalar. Bunu da kim alınırsa alınsın objektif olarak s&ouml;ylemek zorundayım. Sonunda işin ucunda matematik var.