Futbola kadın eli değdi (Hem de nasıl değdi)

İnanın bu yazı D&uuml;nya Kadınlar G&uuml;n&uuml; dolayısıyla, dostlar alışverişte g&ouml;rs&uuml;n şeklinde yazılan bir yazı değil. Kaleme almaya başladığım tarih 8 Mart ama, konumuz ne kadın hakemler, ne de kadın futbolcular. İngiliz Premier Leage takımlarının başında gelen Arsenal Kul&uuml;b&uuml; n&uuml;n % 15.9 ortağı olan Lady Nina Bracewell-Smith ten bahsedeceğim.Eğer sinema d&uuml;nyasını yakından takip ediyorsanız, İngiltere de kadın haklarıyla ilgili m&uuml;cadeleleri anlatan filmleri mutlaka seyretmişsinizdir. Avrupa da ise kadınlar &ouml;zg&uuml;rl&uuml;klerini elde edebilmek i&ccedil;in İkinci D&uuml;nya Savaşı nın sonuna kadar uğraştılar durdular. &Ouml;v&uuml;nmek gibi olmasın ama T&uuml;rkiye de kadınlar se&ccedil;me ve se&ccedil;ilme hakkı dahil olmak &uuml;zere bir&ccedil;ok hakkını İsvi&ccedil;re den &ouml;nce elde ettiler. Tabii, demokrasiyi sadece siyasi olarak değil sosyal anlamda da benimsemekte zorluk &ccedil;ektiğimiz i&ccedil;in, kadınlarımızın &ouml;zg&uuml;rl&uuml;kleri daha fazla ileri gidemedi. Kafalar geri olunca kanunların ileri olması bir değişiklik yaratmıyor. Yine de İsvi&ccedil;re, Fransa ve İtalya dan &ouml;nce kadınların se&ccedil;me ve se&ccedil;ilme hakkına kavuştuklarını burada ifade etmem gerekiyor. T&uuml;rkiye nin bu konuda hakkını teslim etmeliyiz. Ulu &Ouml;nder e bir kere daha minnettarız.İngiltere ye d&ouml;nersek, hemşirelik okulunun bile 1920 lerde a&ccedil;ılabildiği ve sportif faaliyetlerde s&uuml;rekli geri tutulan İngiliz Kadınları, 1830 larda başlattıkları hak arama ve &ouml;zg&uuml;rl&uuml;k ser&uuml;venini ancak 1930 lara doğru tamamlayabilmişler. Yani bir y&uuml;zyıl boyunca m&uuml;cadele etmişler. Lady Bracewell-Smith bu m&uuml;cadelelerin &ccedil;ok geride kaldığı 1955 yılında Hintli bir diplomatın kızı olarak Yeni Delhi de d&uuml;nyaya geliyor. Arsenal in hem hisselerinde hem de y&ouml;netiminde pay sahibi olmuş olan Sir George Bracewell-Smith in miras&ccedil;ısı olan oğlu Sir Charles Bracewell-Smith ile 1996 yılında yaptığı evlilikten &ouml;nce de, profesyonel hayatta başarılı bir iş kadını olduğunu s&ouml;ylememiz gerekiyor. Bu arada Kayınpeder Sir George Bracewell-Smith in babasının da 1948-1962 yıllarında Arsenal Kul&uuml;b&uuml;ne başkanlık yaptığını hatırlatalım.Lady Bracewell-Smith, uzunca bir s&uuml;re ailenin sahip olduğu ve bizim de tercihlerimizden biri olan Londra daki Park Lane Sheraton Oteli nin y&ouml;neticiliğini yapmış. Zaten otel 1920 yılında aile tarafından inşa edilmiş. Ailenin oteldeki hisselerinin 1996 yılında 44 milyon sterline satılması esnasında b&uuml;y&uuml;k katkıları olduğu s&ouml;yleniyor. Bu nedenle Sir Charles Bracewell-Smith ile evlilik tarihlerinin de aynı yıla rast gelmesi bana pek şaşırtıcı gelmedi. 2005 yılında Arsenal tarihinde yepyeni bir sayfa a&ccedil;ılıyor ve geleneksel olarak kul&uuml;pte s&ouml;z sahibi olan Bracewell-Smith ailesinin lideri Sir Charles hisselerinin tamamını eşine devrediyor. Arsenal y&ouml;netimindeki sandalye sayısı 10 a y&uuml;kseliyor. 2000 yıllarından itibaren d&uuml;nyada uygulanmakta olan kurumsal y&ouml;netim ilkeleri &ccedil;er&ccedil;evesinde objektif muhakemeye yardımcı olmak i&ccedil;in atanan bir non-executive kadın y&ouml;netici olarak tarihe ge&ccedil;iyor. 2007 yılında k&uuml;l&uuml;pteki 3. b&uuml;y&uuml;k hissedar olarak tescilleniyor. Bu arada Arsenal in en b&uuml;y&uuml;k hissedarlarından olan Rus milyarder Usmanov ın kul&uuml;b&uuml; devralmaya y&ouml;nelik hareketine karşı direnerek efsane oluyor. Hatta 2008 yılında y&ouml;netime istifasını veriyor. Ancak bir s&uuml;re sessiz kaldıktan sonra, Blacstone adlı Amerikan Finans Kuruluşu ile anlaşarak hisselerini satmak i&ccedil;in yetki veriyor. Bu durumun kul&uuml;b&uuml;n iki b&uuml;y&uuml;k hissedarı olan Amerikalı Stan Kroenke ve Rus Alisher Usmanov arasındaki savaşı kızıştıracağa benziyor.Kroenke nin toplam servetinin 2.1 milyar sterlin, Usmanov un ise 8 milyar sterlin olduğu tahmin ediliyor. Bunun karşısında Lady Bracewell-Smith in ise sadece 108 milyon sterlinlik servetle bu devlere kafa tutmayı başarması kayda değer bir olay. Karı koca olarak servetleri İngiltere de onları 657. sıraya soksa da, Lady Bracewell-Smith bu servetiyle bir ara Avrupa nın 72. zengin kadını arasına girmeyi başarmış. Arsenal Kul&uuml;b&uuml; n&uuml;n diğer ortakları arasında 3 adet İngiliz var. İsko&ccedil; Kul&uuml;b&uuml; Rangers ın da % 0.2 lik bir hisseyle ortak olduğunu da hatırlatalım. Aslında olaya başka bir a&ccedil;ıdan bakmakta fayda var: Kul&uuml;pler şirket olmamalı, dernek olmalı, yoksa sonu k&ouml;t&uuml; olur yaklaşımının doğru olmadığı yukarıdaki &ouml;rnekle ortaya &ccedil;ıkıyor. 1996 yılından beri k&uuml;l&uuml;p hisselerinin ve y&ouml;netiminin s&uuml;rekli değişikliğe uğramasına rağmen, teknik direkt&ouml;r Arsene Wenger 1996 yılından beri gorevine devam ediyor. &Uuml;stelik kul&uuml;p o tarihten bu yana da 3 defa şampiyonluk yaşadi. Bir defa Şampiyonlar Ligi Finali, bir defa da Galatasaray a kaybettiği UEFA Kupası Finali oynadı. Avrupa nın en &ccedil;ok gelire sahip ilk 10 takımı arasında yer alıyor. Emirates Stadı na her yıl ortalama 60.000 kişi ma&ccedil; seyretmeye geliyor.Biz de ise, 1996-2011 yılları arasında dernek h&uuml;viyetinde olan profesyonel kul&uuml;plere y&uuml;zlerce teknik direkt&ouml;r ve binlerce futbolcu geldi gitti. Ancak ş&ouml;yle bir bakınca y&ouml;neticilerde &ccedil;ok fazla değişiklik olmadı. Hep bildiğimiz y&uuml;zler hep bildiğimiz sonu&ccedil;ları yaratıyor. Belki de T&uuml;rkiye de de futbola kadın eli biraz değmeli. Ne dersiniz?