Global Ekonomide Haftalık Şok ve Sürprizler (4 Ekim'de biten hafta)

- Haftalık karar: %14 s&uuml;rprize ve %15 şok ile a&ccedil;ık&ccedil;a olumsuz geldi. - K&uuml;resel 6 haftalık sinyal: D&uuml;şmesine rağmen &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; hafta i&ccedil;in olumlu bir seviyede kaldı. - B&ouml;lgelere g&ouml;re hafta: ABD olduk&ccedil;a negatif; Asya marjinal olarak olumsuz; Avrupa g&uuml;&ccedil;l&uuml; ve pozitif. - G&ouml;ze &ccedil;arpan: ABD&rsquo;deki ağır taşıt satışlarında ve ISM imalat ve imalat dışı endekslerinde ger&ccedil;ekten endişe verici zayıflık. ABD, son altı haftada ilk defa &ouml;nemli şoklar (%22) ve &ccedil;ok az s&uuml;rpriz (%4) &uuml;retti. Bu durum altı haftalık sinyali bastırmasına rağmen yine de sinyal pozitif b&ouml;lgede kaldı. Bununla birlikte, bu hafta &ouml;ne &ccedil;ıkan asıl gelişme ekonomistlerin moralini bozacak kadar şok sayısının gelmesi değildi. En az bariz olandan başlarsak, Eyl&uuml;l ayı ağır taşıt satışlarındaki aylık %6,9&rsquo;luk d&uuml;ş&uuml;ş ile birlikte satışların Temmuz 2018&rsquo;den beri en d&uuml;ş&uuml;k seviyesine gerilemesi dikkat &ccedil;ekiciydi. Her ne kadar bu satışlardaki d&uuml;ş&uuml;ş ekonomideki sıkıntıların t&uuml;m&uuml; olmasa da, 1980 den beri her ekonomik durgunluk &ouml;ncesi bu durum meydana geldi. Eyl&uuml;l ayının d&uuml;ş&uuml;ş&uuml; yalnızca &ccedil;arpıcı değildi, aynı zamanda 2000/2001 yıllarındaki durgunluklardan ve 2008 yılında başlayan b&uuml;y&uuml;k durgunluktan &ouml;nce &ccedil;&ouml;ken zirve/plato&rsquo;dan hemen sonra meydana gelmesi dikkat &ccedil;ekiciydi. &Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki ayların sonu&ccedil;larının &ccedil;ok yakından izlenmesi gerekiyor. Son zamanlarda ağır taşıt satışları ISM&rsquo;nin imalat ve imalat dışı endeksleri kadar geniş &ccedil;apta takip edilmiyor. Eyl&uuml;l&rsquo;&uuml;n sonu&ccedil;ları ger&ccedil;ekten de k&ouml;t&uuml;yd&uuml;: İmalat endeksi 1,3 puanlık d&uuml;ş&uuml;şle Haziran 2009&rsquo;dan beri en k&ouml;t&uuml; seviyesine (47,8) geriledi. İmalat dışı endeksi ise 3,8 puan azalarak 52,6&rsquo;ya d&uuml;şt&uuml; (Haziran 2012&rsquo;den beri en d&uuml;ş&uuml;k seviye). Endeks hen&uuml;z durgunluk b&ouml;lgesinde değil, ancak bir yavaşlamanın geldiği konusunda bizleri uyarıyor. Bu verinin benzerleriyle ortak yanı ABD-&Ccedil;in ticaret savaşından etkilendiği d&uuml;ş&uuml;n&uuml;lenler arasında olması. Nitekim, d&uuml;nyanın herhangi bir yerinde, ticaret anlaşmazlığının k&ouml;t&uuml; etkisine atfedilmeyen herhangi bir veri bulunmamaktadır (&Ccedil;in ekonomisinin yavaşlaması; Alman ekonomisinin durgunluğa gireceğini g&ouml;steren bir takım ipu&ccedil;larının olması; Avrupa B&ouml;lgesi nin faiz oranları ve parasal genişleme ihtiyacı) Birbirinden ayrı bir&ccedil;ok ekonomik ve finansal rahatsızlığı ABD-&Ccedil;in ticaret ilişkisinin bozulmasına bağlamak olayları basit indirmemizi sağlarken ve de Occam Razor &ccedil;ekiciliğini de g&ouml;zler &ouml;n&uuml;ne seriyor. Ancak diğer yandan ABD ticaret toplamlarında, ithalat veya ihracatta bir &ccedil;&ouml;k&uuml;ş g&ouml;r&uuml;lm&uuml;yor. Ve ABD&rsquo;nin ithalat talebindeki meydana gelebilecek bir &ccedil;&ouml;k&uuml;ş, şu anda d&uuml;nyadaki t&uuml;m ekonomik sorunların ticaret savaşına atfedilebilmesi i&ccedil;in en az ihtiya&ccedil; duyulan şey. Bununla birlikte bu hafta yayınlanan Ağustos ticaret verileri (mevsimsellikten arındırılmış) aylık ithalatın %0,5 ve ihracatın %0,2 arttığını bizlere g&ouml;sterdi. Ağustos ayının mevsimsellikten arındırılmış mal ithalatında yıllık %2,9&rsquo;luk d&uuml;ş&uuml;ş meydana geldi, ancak:- Bu, Kasım ayına kadar verilerden elde edilecek zorlu bir karşılaştırma tabanına karşıydı.- Buna rağmen, ithalattaki d&uuml;ş&uuml;ş 2015 ve 2016 yıllarında s&uuml;ren negatif rakamlarla karşılaştırıldığında ılımlıydı.- Şimdiye kadar 5 yıllık mevsimsellik ortalamasının altında s&uuml;rekli bir kırılma yaşanmadı. Kısacası, ABD-&Ccedil;in ticaret / yatırım m&uuml;cadelesi d&uuml;nya ekonomisine kesinlikle yardımcı olmamakla birlikte, Occam&rsquo;s Razor&rsquo;a karşı direnilmeli ve bunun tek başına d&uuml;nyadaki ekonomik sorunlarının kaynağı olmadığını fark etmeliyiz. &Ccedil;in in, Almanya ve Avrupa b&ouml;lgesinin ekonomik sorunları var; Japonya ise ekonomik sorun yaşamaya devam ediyor. Bahsettiğim her durumda da uzun s&uuml;redir sorunları devam eden, sistemsel ve bazı durumlarda anlaşılamayan gelişmeler meydana gelmektedir. Asya, &uuml;rettiği %13&rsquo;l&uuml;k şok ve %16&rsquo;lık s&uuml;rprizle, &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; hafta i&ccedil;in d&uuml;ş&uuml;k ve olumsuz bir yol izlemeye devam ediyor. Altı haftalık sinyal negatif b&ouml;lgeye biraz daha yaklaştı. Ancak b&uuml;t&uuml;n bu gelişmeler d&uuml;ş&uuml;k etkili ve bu s&uuml;re&ccedil;te yeni eğilim, tehdit veya fırsatları belirlemek zor. Şoklardan bazıları a&ccedil;ık&ccedil;a anormal koşullara verilen tepkilerden kaynaklandı: Japonya nın t&uuml;ketici g&uuml;ven endeksi aylık %4&rsquo;l&uuml;k d&uuml;ş&uuml;ş ile Haziran 2011 den bu yana en zayıf seviyesine geriledi. Ancak, ana vergilendirmenin dayanıklı t&uuml;ketim malları satın alma istekliliğinde aylık %11 lik bir d&uuml;ş&uuml;ş olduğu i&ccedil;in, bu durumu Ekim ayındaki satış vergilerindeki y&uuml;kselişe bağlayabiliriz (yıllık %2&rsquo;lik artış ile Ağustos&rsquo;un perakende satışlarına yardımcı olmasına rağmen). Hong Kong&rsquo;da Ağustos ayı perakende satışlarında yıllık %23&rsquo;l&uuml;k d&uuml;ş&uuml;ş meydana geldi. M&uuml;cevher ve saat satışlarındaki %47,4&rsquo;l&uuml;k d&uuml;ş&uuml;ş aslında politik sıkıntıların sonu&ccedil;ları arasında bizi en az rahatsız edeneler listesinde olmalı. B&ouml;yle bir ortamda &Ccedil;in&rsquo;den hangi akli başında insan Hong Kong&rsquo;a saat ve m&uuml;cevher almaya gelir? Olumlu sinyallere gelince, &Ccedil;in in imalat PMI lerinin her ikisi de gerginliğin hafif&ccedil;e gevşediğini bizlere g&ouml;steriyor. CFLP PMI nin 0,3 puan artarak Nisan ayından bu yana en az k&ouml;t&uuml; seviyesi olan 49,8 e y&uuml;kseldiğini ve Caixin PMI nin 1 puan artarak Şubat 2018&rsquo;den bu yana zayıf genişlemesini g&ouml;stererek 51,4 e y&uuml;kseldiğini g&ouml;zlemledik. Asya nın geri kalanında en b&uuml;y&uuml;k s&uuml;rprizler G&uuml;ney Kore den geldi. G&uuml;ney Kore&rsquo;de Ağustos ayı perakende satış endeksi aylık %3,9&rsquo;luk, hizmetler endeksinde ise aylık %1,2&rsquo;lik artış g&ouml;sterdi. Yurti&ccedil;i sinyallerindeki bu beklenmeyen durum, G&uuml;ney Kore nin t&uuml;ketici g&uuml;ven endeksindeki bir &ouml;nceki haftanın şaşırtıcı iyileşmesini Haziran ayının en y&uuml;ksek seviyesine yansıttığını bizlere g&ouml;steriyor. Son olarak Avrupa %22 s&uuml;rprize karşılık sadece %8 şok &uuml;retti ve Avrupa&rsquo;nın altı haftalık sinyali en y&uuml;ksek seviyesine ulaştı (En son Nisan ayında bu seviyeyi g&ouml;rm&uuml;şt&uuml;). Kutlamalar abartılmamalı. Sonu&ccedil;ta 8 s&uuml;rprizden 3&rsquo;&uuml; enflasyonun beklentinin altında gelmesinden kaynaklandı. Her ne kadar bunlar pozitif s&uuml;rprizler olarak g&ouml;r&uuml;nseler de eminim AMB bunları olumlu veriler olarak g&ouml;rm&uuml;yordur. Haksız da değil. Yine de, Avrupa B&ouml;lgesi Ağustos ayı &Uuml;FE&rsquo;sinde (yıllık %0,8&rsquo;lik d&uuml;ş&uuml;ş), Almanya&rsquo;nın Eyl&uuml;l ayı T&Uuml;FE&rsquo;sinde (yıllık %1,2&rsquo;lik artış) ve İtalya&rsquo;nın Eyl&uuml;l ayı T&Uuml;FE&rsquo;sinde (yıllık %0,3&rsquo;luk artış) s&uuml;rprizler yaşandı. Dahası, diğer s&uuml;rprizlerden ikisine dikkatle yaklaşmakta fayda var: Ağustos ayında Avrupa b&ouml;lgesi işsizlik oranı beklenmedik şekilde 0,1 puan azalarak %7,4 e d&uuml;şt&uuml; (Ağırlıklı olarak İtalya daki işsizlik oranının 0,3 puan d&uuml;şerek %9,5 seviyesine gerilemesinin etkisi var). Fakat İtalya nın oranındaki d&uuml;ş&uuml;ş istatistiksel bir rakamdan ibaret, &ccedil;&uuml;nk&uuml; her ne kadar işsiz sayısı 37 bin kişi azalsa da istihdam edilenlerin sayısı 23 bin kişi azaldı. Bu rakam aktif olmayan kişi sayısında 59 bin artış ile 4.378 milyon olmasından kaynaklandı. Bununla birlikte, Almanya&rsquo;nın Ağustos ayı perakende satış hacminde ger&ccedil;eklesen aylık %0,5&rsquo;lik ve yıllık %3,2&rsquo;lik artış en azından olumlu bir s&uuml;rprizdi. Buna ek olarak Temmuz ayında şok eden %2,2&rsquo;lik d&uuml;ş&uuml;ş de daha az tehditkar %0,8&rsquo;e revize edildi. Bu, bu yıl Almanya nın verilerinin d&uuml;zenli bir &ouml;zelliği haline geldi: başlangı&ccedil;ta şok edici sonu&ccedil;lar, takip eden ayda sessiz bir şekilde normale yaklaşma eğilimi g&ouml;steriyor. Bu durum belki de manşetlerde Almanya nın zayıflığının abartıldığının bir g&ouml;stergesi.