TCMB'nin sonraki adımı ne olacak?

Merkez bankasının merakla beklenen enflasyon raporu geride kaldı. Kendi payıma, başkanın sunumunun ardından gelen soruların olduk&ccedil;a y&ouml;nlendirici ve onlara verilecek cevapların da aynı &ouml;l&ccedil;&uuml;de doyurucu olmasını bekliyordum. &Ouml;yle de oldu. Son zamanların belki de en etkili buluşmasıydı. Merkez Bankası yaklaşık 2,5 &ccedil;eyrektir faiz indiriyor. Piyasa bu indirimlere olduk&ccedil;a makul tepki veriyordu. Ta ki &uuml;lke risk primi bu indirimlerin piyasa fiyatlamasına girmesine m&uuml;saade etmeyene kadar. Darbe girişimi, Moody s derken, hem TL benzerlerine kıyasla negatif ayrışmaya başladı hem de faizler y&uuml;kselmeye başladı. 15 Temmuz dan bu yana JP Morgan ın Gelişen &Uuml;lkeler Kur Endeksi değişim g&ouml;stermezken TL bu s&uuml;rede Dolara karşı %8 den fazla değer kaybetti. &Uuml;lkemizin dolar cinsinden 10 yıllık kıymetinin faizi bu aralıkta aynı vadeli Amerikan tahvilinin faizine nazaran 2 kat artış g&ouml;sterdi. Borsa ise TL bazında %5 d&uuml;şt&uuml; ve bu vadede benzer &uuml;lkelerin borsaları dolar bazında ortalama %6 değer kazandılar. Bunca zahmetli rakamı kısa kısa vermemin sebebi şu. Andığım tarihlerden sonra, varlıklarımıza bakış değişti. D&uuml;şen faizlerle beraber TL nin &uuml;zerindeki koruma kalkanı zayıfladı. Altın hari&ccedil; net rezervler 15 milyar dolarlara indi ve Fed in faiz artışı yaklaşıyor. A&ccedil;ık&ccedil;ası, Fed in faiz artışı sonrasında gelişen &uuml;lkelerde ve k&uuml;resel faizlerde rahatlama beklesem de bir merkez bankasına tavsiye veriyor olsam iki kere d&uuml;ş&uuml;n&uuml;rd&uuml;m. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; merkez bankası pozisyon alıp, haksız &ccedil;ıkınca stop out olabileceğiniz bir yer değil. Bu y&uuml;zden yastıklarla, bariyerlerle ve &ouml;l&ccedil;&uuml;l&uuml; şekilde gitmek gerekiyor. Anlıyorum ki merkez bankası bunun farkında. YATIRIMLAR MI T&Uuml;KETİM Mİ? Ekonomi borsadan, tahvillerden ve FX ten ibaret değil elbette. Her ne kadar bu saydıklarım onun g&ouml;stergeleri olsa da. B&ouml;ylesi sıkışık bir zamanda enflasyon hedefinden belli &ouml;l&ccedil;&uuml;de feragat ederek bankanın b&uuml;y&uuml;meyi desteklediğini g&ouml;r&uuml;yoruz. Bu, d&uuml;nyanın bir&ccedil;ok yerinde b&ouml;yle. Ancak bir&ccedil;ok yerinde de değil. Tercih meselesi... Ancak geldiğimiz noktada soru işareti şu: Faiz indirimleri b&uuml;y&uuml;meye destek veriyor mu? Veriyorsa hangi b&uuml;y&uuml;meye destek veriyor? &Uuml;lkemizde &ouml;zel yatırımlar &ccedil;eşitli sebeplerle &ccedil;eyreklerdir aşağı gidiyor ve bu &ccedil;eyreklerde faizlerin d&uuml;ş&uuml;k ve y&uuml;ksek g&uuml;nleri oldu. Yani yatırımlar faize karşı hassasiyetlerini kısmen yitirmiş durumdalar. Diğer yandan, her faiz d&uuml;ş&uuml;ş&uuml; &ouml;zel t&uuml;ketimi canlandırmaya yardım etti. Telefon, araba ve giysi almayı sevdik. Faiz indirimlerine tepki veren bu sekt&ouml;rler ne var ki bizim fazlaca canlanmasını istediğimiz alanlar değiller. Bu alanlar cari a&ccedil;ığı besleyen alanlar &ccedil;&uuml;nk&uuml;. Elbette ki kısa vadeli canlandırma tedbirleri almamız normal &ccedil;&uuml;nk&uuml; &uuml;lke ger&ccedil;ek anlamda olağan &uuml;st&uuml; zamanlardan ge&ccedil;ti, ge&ccedil;iyor. Ancak indirimlerin artık buraları uyardığını ve yatırımları k&ouml;r&uuml;klemediğini g&ouml;rmek gerekiyor. Faize duyarlı olmayan yatırımlar kaleminin başkaca dertleri var. Bunlar hukuk, yatırım ortamının iyileşmesi gibi hayati maddelerdir. Bu durumda, hızla değer kaybeden TL den rahatsız olan, y&uuml;ksek faizi t&ouml;rp&uuml;lemek isteyen banka ne yapmalıydı? Sanıyorum toplantıdan &ouml;nce vereceğim cevap sadeleşmeyi bitirmek olurdu. Merkez bankasının bunu en kısa s&uuml;rede yapacağız dediğini duydum. İlk toplantıda bunun biteceğini tahmin ediyorum. Bu hem uzun vadeli faizleri dizginleyecek hem de TL nin istikrara kavuşmasına yardımcı olacak bir karar olacaktır bana g&ouml;re. Yalnız, unutmamakta fayda var; tek başına belirleyici bu olmayacak. K&uuml;resel itme fakt&ouml;rleri daha baskın olacak. Bizim &uuml;rettiğimiz &ccedil;ekme fakt&ouml;rleri ise bu ortamdan ne kadar pay alacağımızı bize s&ouml;yleyecek. ENFLASYON HALA PROBLEM Merkez bankasının yegane hedefi olan enflasyonda ise resim iyileşmesine rağmen hedeften uzağız. 2017 sonu tahmini %6 dan %6,5 e &ccedil;ekildi. Bu yıl sonunda ise 7,5 lik tahmin aynen korundu. Gıda komitesinin &ccedil;alışmaları ve diğer fakt&ouml;rler ile manşet enflasyonda d&uuml;ş&uuml;ş beklense de &ouml;yle g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor ki ithalat fiyatları kaynaklı bir enflasyon y&uuml;kselişi bekleniyor. Buradan sonra, ne kadar &ccedil;ok kurda değer kaybı o kadar fazla enflasyon. Bunu unutmamak lazım. Takıldığım teknik bir konu ise &ccedil;ıktı a&ccedil;ığı tahminleri. Yavaşlayan k&uuml;resel ekonomi ve son yıllarda yaşadığımız gelişmelerden sonra potansiyel b&uuml;y&uuml;memizin aşağı geldiğini tahmin ediyorum ancak bunu hesaplayamıyorum. Merkez bankası buna yeni a&ccedil;acağı blog ile cevap &uuml;reteceğini s&ouml;yledi. Heyecanla bekliyorum. Yeni hesaplamalar benim tahminlerim ile uyumluysa faizlerin seviyesi neredeyse tam yerinde olabilir. Toparlamak gerekirse, geldiğimiz noktada merkez bankası &ccedil;oklu hedef izleyebilecek l&uuml;kse sahip değil artık ne yazık ki. Bu y&uuml;zden b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de enflasyon hedefine bağlı kalması ekonomiye ve finansal istikrara en b&uuml;y&uuml;k katkıdır. Bunun ilk adımı da sadeleşmeyi bitirerek belirsizliği ortadan kaldırması olacak.