Sagra'yı satın alan OYAK'ın gelecek planı ve stratejisi

Bu hafta Tarım Analiz programında, OYAK Strateji ve İş Geliştirmeden Sorumlu Grup Başkanı Aslıhan D&ouml;ğer&rsquo;i konuk ettik. Biliyorsunuz Oyak Grubu, Sanset Gıda ile satın alma anlaşması imzaladı. Şirket y&ouml;netimi, T&uuml;rkiye &ccedil;ikolatalı &uuml;r&uuml;nler pazarının k&ouml;kl&uuml; markalarından biri olan Sagra ile birlikte Tadelle, Saralle ve Gol markalarını OYAK Grup Şirketleri b&uuml;nyesine katmak &uuml;zere Rekabet Kurumuna başvurdu. Biz de Tarım Analiz programında, tarım sekt&ouml;r&uuml;nden sonra gıda sekt&ouml;r&uuml;ne de girme kararı alan OYAK Grubunun yeni yatırım hamlesini konuştuk. Satın almanın ardındaki motivasyonu ve şirketin gelecek stratejilerini ve planlarını değerlendirdik. Sohbetimizi izleme ve dinleme fırsatı olmayanlar i&ccedil;in &ldquo;s&ouml;z u&ccedil;ar, yazı kalır&rdquo; diyerek, programın deşifresini bu k&ouml;şeden sizinle paylaşmak istedik. İrfan Donat: OYAK, zaten tarım sekt&ouml;r&uuml;nde faaliyet g&ouml;steren bir grup şirketiydi. Şimdi artık işin katma değerli ve markalı kısmı olan gıda sekt&ouml;r&uuml;nde de var olma kararı aldı. Şirketi bu alana yatırım yapmaya y&ouml;nelten motivasyon ne oldu? Aslıhan D&ouml;ğer: Aslında hikaye 2016 yılı ikinci yarısında başlıyor. Genel M&uuml;d&uuml;r&uuml;m&uuml;z S&uuml;leyman Savaş Erdem&rsquo;in g&ouml;reve gelmesiyle beraber d&uuml;nyada değişen paradigmaları konuşmaya başladığımız bir d&ouml;nem bu&hellip; Bu değişen paradigmalar i&ccedil;erisinde &ccedil;ok uzun strateji toplantıları yapıldı. D&uuml;nya nereye gidiyor? diye analiz ettiğimizde karşımıza 9 tane başlık &ccedil;ıktı. Bunlar arasında 3 tanesi bizim i&ccedil;in &ccedil;ok kritik idi. Bu alanlardan bir tanesi tarım, gıda ve hayvancılık. Diğeri, d&uuml;nya n&uuml;fusunun yaşlanması ve yaşam &ouml;m&uuml;rlerinin uzamasıyla birlikte &ouml;n&uuml;m&uuml;ze &ccedil;ıkabilecek olan fırsatlar... Ve &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml;s&uuml; de e-ticaret ve bileşenleriydi. Bu &uuml;&ccedil; alana sadece odaklanmakla kalmadık, &ccedil;alışmalarımız da devam ediyor. OYAK olarak 100 milyar dolar civarında olan ve 150 milyar dolara doğru giden ve 40 milyar dolarlık ihracat potansiyeli olan tarım ve gıda sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n i&ccedil;erisindeyiz. Bunlar, i&ccedil; i&ccedil;e ge&ccedil;miş parametreler ve b&uuml;y&uuml;me potansiyeli &ccedil;ok y&uuml;ksek... Pandemiden etkilenmeyen sekt&ouml;rler bunlar... Biz, bu sekt&ouml;re girdik, zaten amacımızdı ve masamızdaydı. Ama aynı zamanda pandemiyle beraber değişen makro ve sosyo ekonomik s&uuml;re&ccedil;lerden etkilenmeyen bir sekt&ouml;r olduğunu g&ouml;zlemlediğimiz i&ccedil;in bu alana girmeye karar verdik. Tarım ve gıda sekt&ouml;r&uuml; her ne kadar i&ccedil; i&ccedil;e ge&ccedil;miş de olsa ge&ccedil;en yıl ile bu yılı mukayese ettiğimizde 122.7 milyar değerine ulaşmış ve y&uuml;zde 25 b&uuml;y&uuml;m&uuml;ş bir sekt&ouml;rden bahsediyoruz. Dolayısıyla iştah kabartıcı... Sadece b&uuml;y&uuml;me rakamlarıyla değil aynı zamanda b&uuml;y&uuml;me trendinin stabil olmasıyla da operasyonel k&acirc;rlılık seviyelerinin &ccedil;ok y&uuml;ksek olmasıyla ve aynı zamanda d&ouml;ng&uuml;sel sekt&ouml;rlere kıyasla daha stabil gelir getirmesine baktığınızda gıda &ccedil;ok cazip. MARKALAŞMADA 4 AŞAMA İrfan Donat: Peki gıda tarafına yatırım kararının ardından Sagra markası ve fındık sekt&ouml;r&uuml;ne odaklanmanızın ardındaki motivasyon neydi? &Ccedil;&uuml;nk&uuml; fındık dendiğinde T&uuml;rkiye, d&uuml;nyada elinin en g&uuml;&ccedil;l&uuml; olduğu &uuml;r&uuml;nlerden bir tanesine sahip. Ama yıllardır da tartışılan bir soru vardır. &ldquo;Biz bu fındığı niye katma değerli ve markalı şekilde pazarlayamıyoruz ve &ouml;n plana &ccedil;ıkamıyoruz?&rdquo; diye&hellip; Daha basit bir ifadeyle, Biz bu işin hamallığını yaparken, birileri kaymağını yiyor noktasındayız. Spesifik olarak bu alana girmenizdeki motivasyon neydi? Aslıhan D&ouml;ğer: Aslında i&ccedil; i&ccedil;e iki soru sordunuz. Ben &ouml;nce &ldquo;Neden Sagra?&rdquo; konusundan bahsedeyim. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; o da ger&ccedil;ekten &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k bir motivasyon. Ardından da fındıktan ve markalaşma stratejisinden bahsedeyim. &ldquo;Neden Sagra&rdquo; sorusuna benim cevap verebilmem i&ccedil;in biraz tarih, biraz da OYAK&rsquo;ı anlatmam gerekiyor. Fındık, besin değeri tarih boyunca takdir edilmiş, &ccedil;ok &ccedil;ok &ouml;zel bir meyve&hellip; Mitolojiye bakarsanız kutsallığı, barışı, esenliği, eski T&uuml;rk halk destanlarında g&uuml;c&uuml;, divan edebiyatında stat&uuml;y&uuml; ve Evliya &Ccedil;elebi&rsquo;yi de okursanız ticareti sembolize ediyor. Genel m&uuml;d&uuml;r&uuml;m&uuml;z&uuml;n bir s&ouml;z&uuml; var: &Uuml;lkeler arasındaki rekabet &uuml;lkelerin markalarıyla v&uuml;cut buluyor. Aslında burada bahsedeceğimiz iki tane marka var. Biri Ordu, diğeri Sagra&hellip; Ordu şehrimiz bizim sadece &uuml;lkemiz i&ccedil;in değil global fındık tedarikinde kilit olması sebebiyle aslında d&uuml;nya i&ccedil;in &ouml;nemli. Sagra ise Karadenizimizin cenneti Ordu&rsquo;dan &ouml;nce T&uuml;rkiye&rsquo;ye, sonra da d&uuml;nyaya bu toprakların lezzetlerini taşımış ve saygı g&ouml;rm&uuml;ş bir değer. Sagra, sembol bir &uuml;retici. Biraz da duygusallaşacağım, &ccedil;ocukluğumuzun markası Sagra.. Sagra &ouml;zellikle fındık işletmesi konusunda T&uuml;rkiye tarımı ve sanayisinde tarihi bir &ouml;neme sahip. 1936 yılında başlayan bir hikaye, 1964&rsquo;te ilk fındık işletmeciliğine girmiş&hellip; OYAK&rsquo;ın g&uuml;c&uuml; ile Sagra&rsquo;nın 85 yıllık bilgi, birikim ve tecr&uuml;besini bir araya getirerek markayı daha da ileriye taşıyacağız. Markalaşmak dediğiniz zaman birbirini takip etmesi gereken 4-5 aşama var. Birincisi, m&uuml;şteriye ulaşabilmeniz, bulunabilir olmanız ya da doğru &uuml;r&uuml;nlerle doğru m&uuml;şterilere gitme stratejinizin olması gerekiyor. D&uuml;nyadaki toplam fındık &uuml;retiminin y&uuml;zde 65&rsquo;ini T&uuml;rkiye yapıyor ama bunun &uuml;zerine değer katarak m&uuml;şteriye ulaşabilmek &ccedil;ok ayrı bir yetenek, tecr&uuml;be ve adanmışlık gerektiriyor. İkincisi, bu &uuml;r&uuml;nleri kullanarak m&uuml;şteri beklentilerine cevap vermek ve hatta beklenti yaratmak &ccedil;ok kritik burada&hellip; &Uuml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;z &ccedil;ok kaliteli, &ccedil;ok kritik değerde&hellip; Sagra&rsquo;nın şuan faaliyet g&ouml;sterdiği Ordu fabrikasındaki t&uuml;m ekipmanların, sekt&ouml;r&uuml;n &ouml;nde gelen ekipmanları olduğunu, hatların kullanımlarının m&uuml;mk&uuml;n olduğunu, &ccedil;ok az bir yatırımla b&uuml;t&uuml;n GMP lisanslarının alınmış bir Ar-Ge tesisinin olduğundan da hareketle bizim amacımız bulunabilir olmak&hellip;. Sagra&rsquo;nın Ar-Ge laboratuvarları ile bunları yapabilecek bir malzeme var elimizde&hellip; Ne yaptık? M&uuml;şteriye ulaştık, Ar-Ge ile birlikte &uuml;r&uuml;n gamımızı artırdık, &uuml;r&uuml;n gamımızı artırırken &ccedil;eşitliliğimizi artırdık, &ccedil;eşitliliğimizi artırıp yeni markalar piyasaya s&uuml;rd&uuml;k. Bunu yaparken de beklentileri sadece karşılamakla yetinmeyip beklenti yaratan olduk. O zaman biz &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; aşamaya geliyoruz. &Uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; aşama da tecr&uuml;be ve tanınmış olmak. Bizim i&ccedil;in aslında bu &ccedil;ok kolay &ccedil;&uuml;nk&uuml; T&uuml;rkiye, fındığıyla Ordu iliyle zaten bilinen, d&uuml;nyadaki fındık ekim alanlarının y&uuml;zde 75&rsquo;ine sahip, d&uuml;nyadaki fındık &uuml;retiminin y&uuml;zde 65&rsquo;ine sahip bir noktada olduğuna g&ouml;re aslında bu &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; aşama bizim i&ccedil;in &ccedil;ok daha kolay. OYAK, &ccedil;ok sağlam bir zeminin &uuml;zerine bir şirket alımına niyet ederek bu yola girmiş oldu. D&ouml;rd&uuml;nc&uuml; aşama ise bizim mevcut tarım bilgimiz ve sinerjimiz&hellip; İyi bir marka olmak i&ccedil;in b&uuml;t&uuml;n değer zincirini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;rsek, toprağın altında başlayan bir tohum s&uuml;reci var. Biz bu alanda iyiyiz. Ektiğimiz tohumlar toprağın &uuml;zerine &ccedil;ıktığında g&uuml;brelerimizle organomineral yatırmlarımızla onu besleyebilecek yetkinlikte ve becerideyiz ve &ccedil;ift&ccedil;iye ulaşabiliyoruz. Besledik ve &ccedil;ıktı toprağın &uuml;st&uuml;ne&hellip; Koruma ila&ccedil;larımızla biz bu fındığa ve &ccedil;ift&ccedil;iye ulaşarak toprağın altında kısaca topraktan sofraya kadar olan t&uuml;m değer zincirine hakim olabilecek tecr&uuml;bemiz ve son kullanıcıya ulaşabilme yeteneğimiz var. İrfan Donat: Bu bahsettiğiniz aslında blockchain&hellip; Aslıhan D&ouml;ğer: Aynen.. Zaten bu alanda da Hektaş ile &ccedil;ok g&uuml;&ccedil;l&uuml;y&uuml;z. Buna bir seviye daha ekledik. Biraz daha zorlanalım istedik. T&uuml;rkiye&rsquo;de, Ordu&rsquo;da fındıkta bu kadar değer varken, bunu biz alalım, biz b&uuml;y&uuml;telim istedik. &Ccedil;ok da kıymetli bir varlığı b&uuml;nyemize kattığımız i&ccedil;in de inanılmaz heyecanlıyız. Markalaşmanın aşamalarını da bu şekilde &ouml;zetleyebilirim. &ldquo;ŞİRKETİ DEĞERLEDİĞİMİZDE 4-5 YILDA GERİ D&Ouml;N&Uuml;Ş&Uuml; TAMAMLANIR&rdquo; İrfan Donat: Aslında bu aşamalarla benim de soracağım bazı soruların kısmi olarak cevabını verdiniz. Tabii merak edilen bir diğer nokta da fiyatlama... Piyasa &ccedil;arpanlarına g&ouml;re nasıl bir fiyat oluştu? Nasıl bir değerden bahsediyoruz? Aslıhan D&ouml;ğer: Rekabet Kurumu onayı s&uuml;recindeyiz. Dolayısıyla bu şartlar altında bir rakam telaffuz etmem uygun değil. Ama size s&ouml;ylediğim gibi&hellip; Bir, bu pazarda b&uuml;y&uuml;mek&hellip; İki, Ortadoğu&rsquo;yu, T&uuml;rk n&uuml;fusunun &ccedil;ok yoğun olduğu Avrupa ve Amerika &uuml;lkelerini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;n, oralara penetrasyon&hellip; &Uuml;&ccedil;, marka ve &uuml;r&uuml;n &ccedil;eşitliliğini artırmak&hellip; D&ouml;rt, aynı zamanda &ccedil;ift&ccedil;iye ulaşarak fındığın kazandığı değeri&hellip; Biraz evvel size s&ouml;ylediğim gibi, fındık ekim alanlarının y&uuml;zde 75&rsquo;ine ama &uuml;retimin y&uuml;zde 65&rsquo;ine sahibiz.. Bu alandaki Ar-Ge destek ve beklentilerimizle bir model oluşturduk.. Bu oluşturduğumuz model i&ccedil;erisinde bu şirketi değerlediğimizde 4-5 yıl i&ccedil;erisinde geri d&ouml;n&uuml;ş&uuml;n&uuml;n tamamlanacağını tahmin ettik ve onayımızı aldık. Yolumuza devam ediyoruz diyeyim... Oradan, &ccedil;arpanlar konusunda bir rakam oluşsun kafanızda&hellip; &ldquo;4 YILDA 3,5 KAT B&Uuml;Y&Uuml;Y&Uuml;P, İHRACATI %10&rsquo;A &Ccedil;IKARTACAĞIZ&rdquo; İrfan Donat: Rekabet Kurumundan &ccedil;ıkacak onay sonrası nasıl bir strateji izleyeceksiniz? Şirketin teknolojik altyapı bakımından iyi durumda olduğunu zaten s&ouml;ylediniz. Onay sonrası ilk adımlar neler olacak? Yeni teknolojik yatırım, istihdam, &uuml;r&uuml;n geliştirme a&ccedil;ısından Ar-Ge ve inovasyona y&ouml;nelik farklı yatırım ve &ccedil;alışmalar olacak mı? Aslıhan D&ouml;ğer: Fındık ayıklama, temizleme, kavurma, &ccedil;ikolata-gofret-bar hatları vs. baktığınızda teknoloji harikası ekipmanlarla donatılmış bir fabrika&hellip; D&ouml;rt d&ouml;rtl&uuml;k &ccedil;alışıyor. Burada birinci amacımız kapasite kullanım oranını artırmak olacak. Sadece Ar-Ge değil &uuml;r&uuml;n geliştireceğimiz zaman ihtiyacımız olacak altyapının da &ccedil;ok iyi ve kuvvetli olduğunu s&ouml;ylemem lazım. Biz, bu altyapı ve lisanslardan, bu tecr&uuml;be ve birikimden faydalanarak &ouml;ncelikle &uuml;r&uuml;n &ccedil;eşitliliğimizi artıracağız. &Uuml;r&uuml;n &ccedil;eşitliliğimizi artırırken, tablet &ccedil;ikolatadan bahsedebiliriz. Kaplamalı kek ve &ccedil;ocuk &uuml;r&uuml;nlerinden bahsedebiliriz. Bu &uuml;r&uuml;n &ccedil;eşitliliği ne demek? Bu, karşımıza ilave markalarla gelecek... &Uuml;r&uuml;n &ccedil;eşitliliğimizi artırdık, markalarımızı artırdık. T&uuml;rkiye i&ccedil;indeki &uuml;retimimizi y&uuml;kselttik. Ki, &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki 4 yıl i&ccedil;erisinde yaklaşık 3,5 katlık b&uuml;y&uuml;me bekliyoruz. Arkasından &ouml;nce T&uuml;rkiye&rsquo;ye hizmet verdikten sonra ihracata odaklanacağız&hellip; Mevcut durumda y&uuml;zde 2 olan ihracat oranımızı, biraz evvel bahsettiğimiz b&ouml;lgelere odaklanarak yapacağımız 3,5-4 katlık b&uuml;y&uuml;menin ardından ihracatımızı y&uuml;zde 10&rsquo;a &ccedil;ıkarmayı hedefliyoruz. B&uuml;t&uuml;n bunları yaparken mevcut kapasiteler, ekipmanlar, Ar-Ge yetkisi ve yetkinliğinin hepsinin Hektaş ile birleştiğini d&uuml;ş&uuml;nd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;zde&hellip; &Ccedil;ift&ccedil;iye olan yakınlığımız, yapacağımız alımların planlı ger&ccedil;ekleştirilmesini ortaya koyduğumuzda ve tekrar yurt dışına &ccedil;ıkıp markalaştırdığımızdan hareketle elbette ilave yatırımlar gerekecek. Ama şuanda mevcut teknolojinin ve Ar-Ge altyapsının &ccedil;ok yetkin, kaliteli ve sağlam olduğunu s&ouml;ylemem lazım. B&uuml;t&uuml;n bunları yaparken de bizim olmazsa olmaz her zaman s&ouml;ylediğimiz insan ihtiyacımız yine g&uuml;ndemimizde. FINDIK &Uuml;RETİCİSİ DE KAZANACAK İrfan Donat: T&uuml;rkiye&rsquo;nin fındık ihracatı yıllar itibariyle artı ve eksisiyle 1.8-2 milyar dolar arasında gidip geliyor. Buna da zaman zaman seviniyoruz ama aslında o fındıkla katma değer yaratıp bir de marka koyduğumuzda k&uuml;resel manada bu işten 10-12 milyar dolar ciroya ulaşan şirketler var. Siz de ihracat hedefini y&uuml;zde 2&rsquo;den y&uuml;zde 10&rsquo;lara &ccedil;ıkarma hedefinden bahsettiniz. Bu, fındık sekt&ouml;r&uuml;nde nasıl bir etki yaratır? Artık şu 2 milyar dolarlı seviyeleri aşıp da 5-6 milyar dolarları konuşabilecek miyiz orta ve uzun vadede? Aslıhan D&ouml;ğer: 5-6 milyar dolar biraz iddialı oldu ama şunu s&ouml;yleyebilirim&hellip; &Uuml;retimimizi 3.5 kat artırıyoruz. Bizim Sagra satın alımı tamamlandığı zaman şunu g&ouml;n&uuml;l rahatlığıyla s&ouml;yleyebilirim ki... &Uuml;r&uuml;nler &ccedil;ok y&uuml;ksek oranda fındık ve kakaodan oluşuyor. Bu kalite standardını devam ettireceğimizden hareketle fındık t&uuml;ketimimizin de en az 3.5-4 kat artacağını s&ouml;yleyebilirim. Bunun &uuml;zerine değer katarak, biraz &ouml;nce s&ouml;ylediğim marka stratejisi, dağıtım kanallarının optimizasyonu ve se&ccedil;imi, penetre edeceğimiz &uuml;lkelerin iyi se&ccedil;imi ve orada son kullancının beklentilerini y&ouml;netmek aşamasına geldiğmizde her b&uuml;y&uuml;d&uuml;ğ&uuml;m&uuml;z kat, her artırdığımız y&uuml;zde 1 aslında fındık &uuml;reticilerimize yansıyacak. OYAK OLARAK FIRSATLARI KOLLUYORUZ; YENİ SATIN ALMA VE YATIRIMLAR DUYABİLİRSİNİZ İrfan Donat: Oyak Grubundan &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde yeni yatırım ve satın alma haberleri duyabilir miyiz? Aslıhan D&ouml;ğer: &Ccedil;ok net s&ouml;yleyeyim... Duyabiliriz. Bu sekt&ouml;r&uuml;n &ouml;neminden bahsettim, d&uuml;nyanın değişen paradigmaları var. Genel M&uuml;d&uuml;r&uuml;m&uuml;z, 2016 yılından beri yalnızca tarımda değil gıdada da olalım diyor. Diğer &uuml;lkelerle rekabet etmek i&ccedil;in markaları kullanalım diyor. Biz, gıda alanı ile &ccedil;ok ilgiliyiz, fırsatları kolluyoruz. İnşallah yeni niyetlerle, inisiyatiflerle tekrar birlikte konuşuyor oluruz. İrfan Donat - Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Sagra'yı satın alan OYAK'ın gelecek planı ve stratejisi

Diğer Yazılar