Besiciler ahırlarında hayvan sayısını azaltıyor

T&uuml;rkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Hayvancılık Meclisi Başkanı Mehmet Şahbaz, Akıllı Tarım programına konuk oldu. Bloomberg HT ekranlarından sekt&ouml;r&uuml;n mevcut durumuna ilişkin &ccedil;ok &ouml;nemli a&ccedil;ıklamalar ve uyarılarda bulundu. Biz de sohbetimizde &ouml;ne &ccedil;ıkan notları sizlerle buradan da paylaşmak istedik. Mehmet Şahbaz, besi &ccedil;iftliklerinin artan maliyetler ve d&uuml;ş&uuml;k karkas et fiyatları arasında sıkıştığını ve neredeyse iki yılı bulan uzun bir s&uuml;redir zarar ettiğini ifade ediyor. Şahbaz, ahırlarda hayvan sayısının hızla azaldığı uyarısında bulunarak, T&uuml;rkiye de şuan besi &ccedil;iftlikleri ortalama y&uuml;zde 25-30 kapasite ile &ccedil;alışıyor. İşletmeler gitgide k&uuml;&ccedil;&uuml;l&uuml;yor. Bu işten &ccedil;ıkanları yeniden sekt&ouml;re d&ouml;nd&uuml;remezsiniz uyarısında bulunuyor. Mevcut şartlar d&uuml;zelmediği takdirde &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde kırmızı et tarafında arz sıkıntısı yaşanabileceğini ifade eden Şahbaz, bunun maliyetinin t&uuml;m T&uuml;rkiye ye &ccedil;ok y&uuml;ksek olacağını dile getiriyor. Mehmet Şahbaz, programda sekt&ouml;re dair şu tespitlerde bulundu: Son 1 yılda yem maliyetlerimiz y&uuml;zde 100&rsquo;&uuml;n &uuml;zerinde arttı. Aynı d&ouml;nemde kırmızı et fiyatları y&uuml;zde 27 arttı. Her şeyin y&uuml;zde 100 arttığı bir ortamda kırmızı etin fiyatı nasıl sadece y&uuml;zde 27 artıyor? &Ccedil;&uuml;nk&uuml; &uuml;reticiler zarar ediyor ve bu duruma dayanamayarak birer birer sekt&ouml;rden &ccedil;ıkıyorlar. Bu sekt&ouml;r b&ouml;yle devam ederse yakında T&uuml;rkiye&rsquo;ye ithal besiciler gelir. Besicilik sekt&ouml;r&uuml; &ccedil;ok zor durumda. İki yıldır sekt&ouml;r zarar ediyor. Zararına kim &ccedil;alışır? Karkas et maliyetimiz 65 TL iken satış fiyatımız 55 TL civarında. T&uuml;rkiye&rsquo;de besi &ccedil;iftliklerinin kapasitesi her ge&ccedil;en g&uuml;n d&uuml;ş&uuml;yor, işletmelerde doluluk oranı y&uuml;zde 30 civarında... Adana da 30 bin kapasiteli besi işletmesine sahip olan Mehmet Şahbaz, Şubat ayında ger&ccedil;ekleştirdiğimiz sohbetimizde işletmesinde 16 bin baş hayvanı bulunduğunu s&ouml;ylemişti. Aradan ge&ccedil;en 9 ay sonra işletmesindeki hayvan sayısını sorduğumda 30 Kasım itibariyle sayının 9 bine d&uuml;şt&uuml;ğ&uuml;n&uuml; s&ouml;yledi. Şahbaz, Sattığımız malın yerine yeni mal koymuyoruz. 9 binden de şiddetle &ccedil;ıkmaya &ccedil;alışıyorum. En azından bir tane yetkili gelip de &lsquo;Senin 30 bin b&uuml;y&uuml;kbaş hayvanlık kapasiten var. Sen 9 bine niye d&uuml;şt&uuml;n?&rsquo; diye sormuyor ki&hellip; dedi. Et ve S&uuml;t Kurumu nun (ESK) işlevsiz durumda olduğunu ve reg&uuml;lat&ouml;r g&ouml;revini yerine getirmediğini savunan Şahbaz, ESK, bana g&ouml;re T&uuml;rkiye&rsquo;de &ccedil;ok yanlış işleyen bir kurum. Bizim karkas eti 65-67 TL&rsquo;ye mal ettiğimiz bir ortamda ESK bizden alacağı hayvanları 42 TL&rsquo;ye kesmek istiyor yorumunda bulundu. Şahbaz, mevcut şartlar y&uuml;z&uuml;nden kırsaldaki dengelerin de bozulduğundan bahsediyor. Artık k&ouml;ylerde hayvancılığın bitme noktasına geldiğinin altını &ccedil;izen Şahbaz, Eskiden k&ouml;ylerde her evde 10-20 tane inek olurdu, dana olurdu, koyun olurdu. Artık maalesef k&ouml;ydeki insanlar da etini, s&uuml;t&uuml;n&uuml;, yumurtasını marketlerden alıyor. K&ouml;ylerde hayvancılık bitti, k&ouml;yler hızla boşalıyor. Besicilik sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n umudu kalmadı. &Uuml;retici, satayım, kurtulayım anlayışıyla hareket ediyor. En b&uuml;y&uuml;k tehlike bu&hellip; Zaten 20-30 ya da 50 hayvan besleyenler bu işten &ccedil;ıktı şimdi b&uuml;y&uuml;kler de &ccedil;ıkıyor dedi. Tarım sekt&ouml;r&uuml;nde işten &ccedil;ıkarmaların da &ccedil;oğaldığını ifade eden Şahbaz, &Ccedil;&uuml;nk&uuml; ahırlarda hayvan yok. Hayvan olmayınca, insan da olmuyor. İşletme sahipleri kapasiteleri d&uuml;şt&uuml;ğ&uuml; i&ccedil;in iş&ccedil;ileri de &ccedil;ıkarmak zorunda kalıyor derken kendisinin de mecburen 9 &ccedil;alışanını işten &ccedil;ıkarmak zorunda kaldığını s&ouml;yl&uuml;yor. Tarım Bakanlığının sekt&ouml;re y&ouml;nelik yaklaşımını da merak edip soruyoruz Mehmet Şahbaz a ve şu yanıtı alıyoruz: Bakanlık şunu s&ouml;yl&uuml;yor... Değerlendiriyoruz, sorunlarınızı biliyoruz... Ya değerlendirecekseniz artık değerlendirin&hellip; Değerlendireceğiz diyerek bu işler olmuyor.. Bunun bir maliyeti var, Amerika&rsquo;yı yeniden keşfetmeye gerek yok. Bunun bir girdisi var, bir &ccedil;ıktısı var, sonu&ccedil;ta maliyetler ortada. Hayvancılık sekt&ouml;r&uuml; zor bir s&uuml;re&ccedil;ten ge&ccedil;iyor. Maliyet ve satış fiyatları arasındaki dengesizliğe bir de piyasalardaki istikrarsızlık eklenince onarılması zor tahribatlar yaratıyor sekt&ouml;rde. Şimdi merak edilen iki se&ccedil;enekli soru şu: Mevcut durum sadece izlenecek ve sekt&ouml;r kaderine mi terkedilecek yoksa m&uuml;dahale edilerek hem &uuml;retici hem de t&uuml;keticiyi koruyacak hamleler mi atılacak? İlk se&ccedil;eneğin faturasının sadece sekt&ouml;re &ccedil;ıkmayacağını belirterek noktayı koyalım. İrfan Donat - Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Besiciler ahırlarında hayvan sayısını azaltıyor

Diğer Yazılar