Bankacılık sektörü seçim sonrasına hazırlıklı olsun

Bankacılık sekt&ouml;r&uuml; se&ccedil;im sonrası, daha da meşakkatli d&ouml;neme kendini hazırlasın, banka dışı finans kurumları da sırada12 Haziran genel se&ccedil;imlerinden 3. kez tek başına ve 1950&rsquo;lerin Demokrat Parti iktidarının da rekorunu kırarak, iktidar olarak &ccedil;ıkan AK Parti, ekonomi &ccedil;evrelerinin en olumlu senaryo olarak algıladığı bir se&ccedil;im başarısı ortaya koydu. Piyasa profesyonellerinin y&uuml;zde 50&rsquo;ye yakın bir b&ouml;l&uuml;m&uuml;n&uuml;n başarılı siyasi senaryo olarak algıladığı se&ccedil;im sonucu, 300 ile 329 milletvekili arasında, AK Parti&rsquo;nin tek başına iktidar olduğu, 3 partinin mutlaka Meclis&rsquo;e girdiği, AK Parti Anayasa değişikliği i&ccedil;in konsens&uuml;s arayacağı bir senaryoydu. Aynen bu senaryo ger&ccedil;ekleşti. Piyasa profesyonellerinin y&uuml;zde 30&rsquo;u ise, 276-300 milletvekili arasında AK Parti&rsquo;nin tek başına iktidar olduğu, 3 partili bir Meclis&rsquo;i olumlu senaryo olarak algılamaktaydı.Sonu&ccedil; olarak, y&uuml;zde 80&rsquo;e yakın bir piyasa profesyonelinin umut ettiği, konsens&uuml;sl&uuml; Anayasa değişikliği s&uuml;reci ger&ccedil;ekleşti. Bununla birlikte, piyasa profesyonelleri b&uuml;y&uuml;k bir &ccedil;oğunluklu beklenen bu senaryonun ger&ccedil;ekleşmesi halinde bile, d&ouml;viz kurları, faiz ve hisse senedi piyasası &uuml;zerinde sınırlı bir iyileşmenin de altını &ccedil;izmekteydiler. Nitekim, 2. el bono-tahvil faizi y&uuml;zde 8,89&rsquo;dan 8,80-8,81&rsquo;e, dolar kuru da 1,5770 TL&rsquo;den, en fazla 1,5685 TL d&uuml;zeyine kadar geriledi, ardından 1,5730 TL&rsquo;ye &ccedil;ıktı. Euro kuru 2,26 TL, İMKB ise 64 bin puan civarında bir dar bantta takıldı, kaldı. Yani, piyasa profesyonellerinin beklentisi &ccedil;er&ccedil;evesinde, iyimser senaryo ger&ccedil;ekleşmiş olsa da, piyasa fiyatlandırma tepkisi sınırlı kaldı.Yoksulluk ve işsizlik edebiyatı değil; bu sorunlara y&ouml;nelik &ccedil;&ouml;z&uuml;m &uuml;midi siyasi prim yaptıMuhalefet ve &ouml;zellikle CHP, yoksulluk ve işsizlik sorununa y&ouml;nelik olarak, AK Parti&rsquo;yi ciddi anlamda eleştiren bir s&ouml;ylem ger&ccedil;ekleştirmiş olsalar da, AK Parti&rsquo;nin daha proje odaklı se&ccedil;im stratejisi, her ne kadar bu projelerin istihdam ve b&uuml;y&uuml;meye katkısı &ccedil;ok net hissedilemediyse bile, umut verici y&ouml;n&uuml;yle daha kabul g&ouml;rm&uuml;ş g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor. Bununla birlikte, AK Parti a&ccedil;ısından, artık makro ekonomik reformları s&uuml;rekli dile getirmekten &ccedil;ok, mikro alanda daha rekabet&ccedil;i bir ekonomi oluşturabilmek adına yapılması gerekenlerin daha fazla dile getirildiği ve kurgulandığı bir &ccedil;aba beklentisi a&ccedil;ık&ccedil;a hissediliyor.İşte bu noktada, se&ccedil;imden g&uuml;&ccedil;l&uuml; bir tek parti iktidarı olarak &ccedil;ıkmış olan AK Parti&rsquo;nin, yeni h&uuml;k&uuml;mette oluşturacağı yeni bakanlık yapısı, bakan yardımcılığı kurumu, iş d&uuml;nyasında merak konusunu oluşturmakta. Bakanlıkların yeniden yapılandırılması ne zaman tamamlanacak, bu yeni bakanlıklara kimler atanacak, bakan yardımcılığı g&ouml;revi kimlere verilecek; iş d&uuml;nyası bu soru başlıklarının altını doldurmaya &ccedil;alışacak. Finansal piyasalardaki profesyoneller a&ccedil;ısından ise, &ouml;ncelikler bir miktar farklılaşıyor.Siyasi zaferin para politikası kararları &uuml;zerindeki etkisi tartışma konusuYurti&ccedil;i ve yurtdışı finans piyasası uzmanları ve profesyonelleri a&ccedil;ısından, finansal istikrar riskini temsil eden cari a&ccedil;ık konusu ve mayıs ayında y&uuml;kselmiş olan yıllıklandırılmış manşet enflasyon &ouml;nemli bir sorun teşkil ediyor. 13 Haziran g&uuml;n&uuml; saat 10&rsquo;da a&ccedil;ıklanan nisan ayı cari a&ccedil;ık rakamının 63,4 milyar dolara dayanmış olması, hoş bir gelişme olmasa gerek. Piyasa profesyonelleri, hızla genişleyen cari a&ccedil;ığa y&ouml;nelik etkili &ccedil;&ouml;z&uuml;m i&ccedil;in, gerekirse T&uuml;rk ekonomisinde resesyona yakın &ouml;l&ccedil;&uuml;de, ekonominin soğutulması gerektiğini, yani, ekonomik b&uuml;y&uuml;me hızının gerekirse y&uuml;zde 2 d&uuml;zeyine kadar yavaşlatılması gerektiğini, bu sonucun elde edilmesi i&ccedil;in de, Merkez Bankası&rsquo;nın eninde sonunda para politikası faiz oranını arttırmak zorunda kalacağını belirtiyorlar.AK Parti&rsquo;ye yakın iş &ccedil;evrelerinde ise, pek &ccedil;ok gerek&ccedil;eye bağlı olarak, Merkez Bankası&rsquo;nın temel para politikası faiz oranını arttırmasına sıcak bakılmıyor; hatta, Başbakan Erdoğan&rsquo;ın &lsquo;sıfır reel faiz&rsquo; beklentisi destekleniyor. Bu nedenle, faiz oranlarını arttırarak, yani t&uuml;keticileri t&uuml;ketmek yerine, daha iyi bir faiz geliri beklentisi ile, tasarruf etmeye teşvik etmek yerine, faiz dışı y&ouml;ntemlerle ve ara&ccedil;larla ekonominin soğutulmasına y&ouml;nelik beklenti ağır basıyor.Buna g&ouml;re, konut sekt&ouml;r&uuml;nde kullanılan kredilerde, y&uuml;zde 25 &ouml;zkaynak şartının gerekirse y&uuml;zde 40&rsquo;a kadar y&uuml;kseltilmesi, kredi kartıyla alışverişte taksitlendirme adedinin 3&rsquo;le sınırlandırılması, Merkez Bankası&rsquo;nın zorunlu karşılık oranlarını daha da arttırması, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu&rsquo;nun bankaların topladıkları TL ve d&ouml;viz mevduatına uygulanan mevduat sigorta priminin y&uuml;k&uuml;n&uuml; arttırması, kredilere uygulanan Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) kesintisinin ve &ccedil;eşitli masrafların y&uuml;k&uuml;n&uuml;n arttırılması gibi se&ccedil;enekler var. &Ouml;zellikle, Merkez Bankası&rsquo;nın bug&uuml;nk&uuml; y&ouml;netiminin de, kimi gerek&ccedil;eler ile, se&ccedil;imlerden zaferle &ccedil;ıkmış olan Başbakan Erdoğan&rsquo;ın &lsquo;sıfır reel faiz&rsquo; beklentisi nedeniyle, temel para politikasını y&uuml;kselterek ekonomiyi soğutma se&ccedil;eneğini en son kademeye bırakmayı tercih edebileceği konuşuluyor. Ekonomi y&ouml;netiminin 4. veya son kademeye bırakmayı d&uuml;ş&uuml;nd&uuml;ğ&uuml; diğer başlık ise, ekonominin soğutulması i&ccedil;in mal ve hizmetlere uygulanan dolaylı vergilerin arttırılması.&Uuml;zerinde durulması gereken bir diğer kritik &ouml;nemdeki husus, son bir aydır Merkez Bankası&rsquo;nın banka dışı finans kurumları olarak, leasing, factoring ve t&uuml;ketici finansmanı şirketlerini de mercek altına aldığı ger&ccedil;eği. Ekonomide banka kredilerindeki hacimsel genişleme kontrol altına alınırken, banka dışı finansman kuruluşlarının kredi imkanları eğer &ccedil;ok artar ise, Merkez Bankası, bu kuruluşlarının kaynaklarına da ciddi zorunlu karşılık uygulaması getirmeye hazırlanıyor.Ek vergi d&uuml;zenlemesi şimdilik &ouml;ncelikli se&ccedil;enek değilBaşbakan Yardımcısı Ali Babacan&rsquo;ın 12 Haziran genel se&ccedil;imlerinin ger&ccedil;ekleştiği hafta ger&ccedil;ekleştirdiği a&ccedil;ıklamalarda g&ouml;zlenen detaylar, d&ouml;rt kademeli bir &ouml;nlemler paketinde, KDV ve &Ouml;TV artışı ile i&ccedil; talebi yavaşlatarak, cari a&ccedil;ık ve enflasyonla m&uuml;cadelenin, ilk &uuml;&ccedil; kademedeki &ouml;nlemler yeterli olmaz ise, 4. kademede devreye girebileceğini g&ouml;steriyor. Yani, bug&uuml;nk&uuml; ekonomi y&ouml;netiminin, se&ccedil;imlerde yine iktidar kalmaları halinde, se&ccedil;im sonrası &ouml;nlem paketinde &ccedil;eşitli mal ve hizmetlere y&ouml;nelik KDV ve &Ouml;TV artışı hedefi &ouml;ncelikli g&uuml;ndem maddesi değil. Bu durum, muhakkak ki, ticaret kesimini memnun edecektir.Yani, beyaz eşya, elektronik eşya ve otomobil &uuml;reticileri, ithalat&ccedil;ıları ve satıcıları a&ccedil;ısından ufukta ek bir vergi y&uuml;k&uuml; riski şimdilik g&ouml;z&uuml;km&uuml;yor. Bununla birlikte, l&uuml;ks t&uuml;ketim malları i&ccedil;in de bir &Ouml;TV ayarlaması, belirli bir bedelin &uuml;zerindeki &uuml;r&uuml;nler veya belirli bir CC&rsquo;nin &uuml;zerindeki arabalar i&ccedil;in b&ouml;yle bir ek &Ouml;TV y&uuml;k&uuml; gelebilir meselesi de dar bir ekonomi &ccedil;evresinde konuşuluyor.Bankacılık &uuml;zerinden ekonomi soğutulmaya devam edebilirSe&ccedil;imlerden sonra, hem Merkez Bankası, hem BDDK, hem de TMSF&rsquo;nin devrede olacağı, ya da olabileceği bir ek &ouml;nlem paketi, tartışılıyor ve bekleniyor. Bankaların kaynak maliyetlerini y&uuml;kselterek ve hareket alanlarını bir miktar daha kısmaya y&ouml;nelik tedbirler şaşkınlıkla karşılanmayacak. Hatta, bankalar da bu beklentiyle, ya da bu beklentinin m&uuml;şteri nezdinde hayat bulmasını g&ouml;zlemleyerek, adeta se&ccedil;imlere doğru kredi satışını hızlandırmış durumdalar.Ge&ccedil;en yıla g&ouml;re y&uuml;zde 36 d&uuml;zeyinde kalmayı s&uuml;rd&uuml;ren kredi hacmindeki artışın sene sonunda y&uuml;zde 25&rsquo;e kadar gerilemesi gerekiyor. Ekonomi y&ouml;netimi, &ouml;zellikle bankaların yılın ikinci yarısında y&uuml;zde 25 oranına daha uyan, daha kabullenmiş g&ouml;z&uuml;kecekleri bir iş modeli izleyeceklerini &ouml;ng&ouml;r&uuml;yor. Bu noktada, mevcut ekonomi y&ouml;netimine, T&uuml;rk ekonomisini soğutmak adına ilgin&ccedil; &ouml;neriler de var. Bunlardan birisi, kredi kartı taksitlendirmesinin 3 ayla sınırlandırılması. Firma ve bankaların 12 aya kadar ve hatta &uuml;st&uuml;ne &ccedil;ıkan adette taksitlendirmeye gitmeleri, hi&ccedil; ş&uuml;phesiz i&ccedil; talebi kışkırtıyor ve T&uuml;rkiye&rsquo;nin olması gerekenden daha hızlı b&uuml;y&uuml;mesine sebep oluyor.Bu nedenle, AK Parti&rsquo;nin yeniden tek başına iktidar olması halinde (ki bu senaryonun birinci aşaması ger&ccedil;ekleşti) ve mevcut ekonomi y&ouml;netiminin g&ouml;revini koruması koşulu ile, kredi kartı taksitlerinin sınırlandırılmasından, konut sekt&ouml;r&uuml;ne y&ouml;nelik tedbirlere kadar, alternatif metotlar masada g&ouml;z&uuml;k&uuml;yor. Ancak, ekonomi y&ouml;netimi ilk etapta, para politikasını daha da sıkılaştırarak, reel sekt&ouml;rden &ouml;nce, bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n imkanlarını bir miktar daha sıkıştırmayı deneyecek.