Yeni kriz dinamiği: Sellback

Fed tutanakları a&ccedil;ıklandı. Anlaşılan FOMC, y&uuml;zde 2 enflasyon hedefi konusunda halen kaygılı. O anlamda tutanaklar g&uuml;vercin diye yorumlandı. Buna rağmen ABD borsalarındaki satış devam ediyor. Aşağıdaki analiz bu durumun da cevabını i&ccedil;eriyor. S&amp;P Capital IQ Global Credit portalındaki bilgilere g&ouml;re Standard &amp; Poor&rsquo;s, d&uuml;nya &ouml;l&ccedil;eğinde 2008 yılında 125, 2009 yılında 268 şirketin (rekordur) kredi notunu temerr&uuml;t (D) d&uuml;zeyine; 2015 yılında 112 şirketinkini temerr&uuml;t ya da selektif temerr&uuml;t (SD) d&uuml;zeyine indirmiş. Temerr&uuml;de d&uuml;şen şirketlerin y&uuml;zde 26&rsquo;sı petrol ve doğal gaz; y&uuml;zde 15&rsquo;i metal ve maden şirketi. Temerr&uuml;de d&uuml;şen şirketlerin y&uuml;zde 59&rsquo;u ABD şirketi. Kredi notu &ccedil;&ouml;p d&uuml;zeyinde olup, ABD hazine tahvil getirisinden y&uuml;zde 10 ve &uuml;zeri getirisi olan bonoların oranını g&ouml;steren &ldquo;S&amp;P G&uuml;&ccedil;l&uuml;k Rasyosu&rsquo;nda&rdquo; (Standard &amp; Poor&rsquo;s Distress Ratio) &ccedil;ok ciddi bir sı&ccedil;rama var. Rasyo, 2014 yılının başlarında yaklaşık y&uuml;zde 5 civarındayken aralık ayında y&uuml;zde 25 d&uuml;zeyine &ccedil;ıkmış. Rasyoya dahil 437 bononun 127&rsquo;si petrol, 71&rsquo;i metal, mineral ve &ccedil;elik sekt&ouml;r&uuml;nden. ABD&rsquo;de sıfır ya da sıfıra yakın faiz oranı politikası (NIRP ve ZIRP), S&amp;P Endeksi şirketlerini tahvil &ccedil;ıkararak nakit yaratmaya ve bu nakdi k&acirc;r dağıtımında kullanmaya ve kendi hisse senetlerini satın almaya teşvik etti. S&amp;P Endeksi bu nedenle 2014 &ndash; 2015 (kısmen) yıllarında &ldquo;&ccedil;oştu&rdquo;. Buna &ldquo;buyback&rdquo; deniyor. Fed&rsquo;in faiz artırımına başlamasıyla tahvil ihra&ccedil; ederek &ldquo;buyback&rdquo; yapmanın artık k&acirc;rlı bir iş olmayacağını, bu nedenle S&amp;P Endeksi&rsquo;nin,&ldquo;S&amp;P Buyback Indeks&rdquo; aracılığıyla d&uuml;şeceğini daha &ouml;nce yazmış ve Bloomberg ekranlarında s&ouml;ylemiştik. Keza, sıfırya da sıfıra yakın faiz politikasının d&uuml;nyanın heryerinde şirket bor&ccedil;lanmalarını kolaylaştırarak aşırı yatırım ve bu yolla kapasite fazlasına neden olduğunu; aşırı kapasitenin petrol, doğal gaz ve emtiada k&uuml;resel arz fazlasına yol a&ccedil;tığını; tehlikeli bu vaziyetin &Ccedil;in&rsquo;in b&uuml;y&uuml;me performansının d&uuml;şmesiyle daha fazla g&ouml;r&uuml;n&uuml;r h&acirc;le geldiğini de daha &ouml;nce yazmıştık. Evet, Fed&rsquo;in faiz artırmaya başlaması; &Ccedil;in b&uuml;y&uuml;mesinin yavaşlaması; petrol, doğal gaz ve hammadde fiyatlarının d&uuml;şmesi;nakit yaratmakta zorlanan bu şirketlerin bor&ccedil;larını &ccedil;evirmelerini zorlaştırıyor. Talep (sipariş) yetersizliğine rağmen &uuml;retime devam etmek ve kelepir fiyata stok azaltmak, nakit yaratmakta yaşanan &ccedil;ok ciddi bir g&uuml;&ccedil;l&uuml;ğ&uuml;n (distres) işareti. Borsalar aşağıya doğru inmesine rağmen bor&ccedil;larını &ccedil;evirmekte zorlanan şirketler, şimdilerde, d&uuml;ş&uuml;k fiyatlarla da olsa halka arz ya da menkul kıymet portf&ouml;ylerindeki kendi hisse senetlerini satarak nakit yaratmak zorunda kalıyorlar. Ben buna &ldquo;sellback&rdquo; diyorum. Sanırım 2016 yılında borsaların aşağıya gidiş hızını belirleyecek risklerden birisi de borcu y&uuml;ksek petrol, doğal gaz ve hammadde şirketlerinin temerr&uuml;de d&uuml;şmemek (nakit yaratabilmek) i&ccedil;in yapacakları &ldquo;sellback&rdquo; d&uuml;zeyi olacak. Temerr&uuml;de d&uuml;şen şirket sayısı bakımından 2009 yılı rekorunun kırılmasını beklediğimiz 2016 yılında en fazla aklımızda tutmamız gereken &ldquo;diktum&rdquo; da &ldquo;Nakit kraldır&rdquo; olacak.