FinTech dünyasında öne çıkan 6 konu

Bugünden itibaren Bloomberght.com'da 15 günde bir yayınlanacak yazılarımla dünyada ve ülkemizde “Finansal Teknoloji (FinTech)" alanındaki önemli gelişmeleri ve bunlara dair değerlendirmelerimi siz değerli okurlara aktarmaya çalışacağım. Bu vesileyle siz değerli okurlara “Merhaba” derken, ilk yazımızda finansal teknoloji alnında gündemde olan ve geleceğe ışık tutacak bazı önemli gelişmeleri sizlere özetlemek istedim.

Açık Bankacılık

Konuyu yakından takip edenlerin de bildiği gibi son dönemdeki FinTech alanında önemli başlıklardan birisi, uzun zamandır olduğu gibi yine açık bankacılık. Çok sayıda banka ve fintech, bu alanda çözümler geliştirirken, son dönemde, açık bankacılığın yaygınlaşmasının istenilen seviyede olmadığına yönelik de sesler yükselmeye başladı.

Açık bankacılığı en planlı ve sistematik biçimde uygulayan ülkelerden biri olan İngiltere'de bile üç yılda açık bankacılık hizmetlerini kullanan nüfus oranının yüzde 5'in altında bulunması, yaygınlaşmanın artması için yeni aksiyonlara ihtiyaç duyulduğunu gösteriyor. Bu kapsamda Avrupa Bankacılık Otoritesi'nin banka kaynaklı engellerin giderilmesi için yerel düzenleyicilere yaptığı çağrıyı, yeni nesil bankalardan Tide'ın önerisi takip etti. Tide, bankaların açık bankacılığı bir tehdit olarak görmemesi için veri paylaşımı karşılığında gelir elde edebilecekleri bir modele geçilmesini tavsiye etti. Ülkelerde açık bankacılığın başarılı olabilmesi için bankaların iş modeli oluşturabilmesi değerli bir öneri gibi görünüyor.

Buy Now Pay Later (BNPL)

FinTech alanındaki diğer önemli konu da Türkçe karşılığı “şimdi al sonra öde” olan Buy Now Pay Later konusu. Öyle ki; yaygınlaşma, inovasyon ve yatırım haberleriyle FinTech alanında en sık karşılaştığımız ifadelerden biri haline geldi. Bu alanın öncüsü İsveç kökenli girişim Klarna geçtiğimiz günlerde 31 milyar dolar değerleme üzerinden aldığı yatırımla manşetleri süsledi. Bu haber, yatırımcıların BNPL'in potansiyeline olan inancının ne kadar büyük olduğunu bizlere bir kez daha göstermiş oldu.

Dijital Banka

Finansal teknolojiler alnında en heyecan verici gelişmelerden biri de kuşkusuz dijital (şubesiz) bankacılık. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı ekonomi reform takvimine göre, Türkiye'de de dijital bankacılık lisanslamalarına imkan tanıyan düzenlemenin çıkartılması 31 Aralık 2021'e kadar tamamlanacak. Dünya genelinde tüm coğrafyalarda başarılı uygulama örneklerini gördüğümüz dijital banka iş modelinde her gün yeni haberler geliyor. ABD’de yaklaşık 10 yıl önce akıllı telefonlara takılan bir manyetik okuyucu ile kartlı tahsilatları basit ve kolaylaştıran Square bu kez dijital banka işine girdi. Uzun bir süreç sonunda aldığı lisans kapsamında Square Financial Services isimli şirket ABD’de kuruldu. ABD genelinde yüzbinlerce işyerinin ödeme kabul etmesini sağlayan Square, ilk etapta KOBİ'lere bankacılık hizmeti verecek. Böylesine geniş bir ağa sahip olan FinTech devinin önümüzdeki yıllarda büyük bankalar arasına adını yazdırması kimseyi şaşırtmamalı.

Düzenlemeler (RegTech)

Avustralya, teknoloji devleriyle mücadelede her zaman farklı stratejiler izleyen bir ülke olarak ufuk açıcı bir örnek olarak daima izlemeye değer bir pazar. Dijital banka markalarıyla hızlı bir çıkış yapan Avustralya son dönemde olumsuz gelişmelerle gündemde. Ülkenin ilk dijital banka markalarından Xinja'nın faaliyetlerini sonlandırması ve bir diğer dijital banka 86 400'ün National Australia Bank (NAB) tarafından satın alınması gelecekte böyle olasılıkların da olabileceğini düşündürüyor.

Bu gelişmeler Avusturalya düzenleyici kurumu APRA'da soru işaretleri yarattı. APRA, sürdürülebilir bir ortam oluşturmak adına Dijital bankacılık lisansı verme kriterlerini zorlaştırmaya hazırlanıyor. Bu gelişme, FinTech dostu olmakla sağlıklı bir FinTech ekosistemi yaratmak arasındaki dengenin iyi gözetilmesi ve tedbiri elden bırakmamak gerektiğini gösteriyor.

Dijital Varlıklar / Kripto Paralar

Hızla artan değerlerinin de etkisiyle bireylerin dijital paralara / varlıklara gösterdiği ilgi giderek artıyor. Bu ilgi, finans dünyasının devlerinin kripto paraları bir ödeme aracı olarak konumlandırma çalışmalarına hız vermesine de yol açtı. Geçtiğimiz haftalarda Visa ve Mastercard, işyerlerinde kripto para ile ödeme yapılmasına yönelik çalışmalara başladıklarını duyurdu. Öncelikle sabit para (stable coin) olarak tanımlanan varlıklarla çalışmalarını duyuran kartlı ödeme devleri, düzenleyicilerin beklentilerine uyum sağlamak konusunun özellikle altını çiziyor. Bu nedenle tüm dijital paraların olmasa bile belirlenen kriterleri sağlayan sabit paraların ödemelerde kullanılmasının mümkün olacağını söyleyebiliriz. Bireylere yeni bir seçenek sunmak olarak değerlendirilen bu yaklaşımın bireyler ve düzenleyiciler tarafından nasıl karşılanacağını ise hep birlikte göreceğiz.

CBDC (Central Bank Digital Currencies)

Kripto para dünyasında bu gelişmeler yaşanırken, merkez bankalarının dijital para (CBDC) çalışmaları da olgunlaşmaya devam ediyor. CBDC testlerinde hız kesmeden ilerleyen Çin'in bu alanda dünyanın diğer ülkelerine göre açık ara önde olduğunu söylemek abartılı olmayacaktır. Avrupa Merkez Bankası ise dijital euro'nun hayata geçmesinin 4-5 yılı bulacağını öngörüyor. Diğer bölge ve ülkelerden gelen haberler, bu sene sonuna kadar bu konuda çok sayıda yeniliğe tanıklık edeceğimize ve konunun yeni bir uluslararası rekabet konusu olacağına işaret ediyor.

Özetle; 2021 yılı dünya genelinde önemli FinTech gelişmeleri ile başladı ve görünen o ki sene sonuna kadar da hız kesmeden devam edecek.