Zorlu başlayan ve bitmesini dört gözle beklediğimiz 2020 yılının ne yazık ki henüz dördüncü ayını bitirdik. COVID-19 salgını; 2008 krizinden bu yana ülkelerin krizden çıkış ve ekonomiyi normalize etmek için harcadığı bütün emekleri silip süpürürken, tarihin en büyük ekonomik krizlerinden birinin de fitilini ateşledi. Öyle ki, tam nisan ayında nefes aldık derken; bakalım piyasaların korkulu rüyası mayıs ayı; bu sene de o meşhur sözü gerçekleştirecek mi?
“Sell in may and go away”; yani “Mayısta sat ve git” finans dünyasında yaygın bir sözdür. Mayıstan başlayıp ekim ayına kadar devam eden yaz döneminde bazı varlıkların; kasım ve nisan arası diyebileceğimiz altı aylık kışlık dönemle kıyaslandığında; daha düşük performans göstermesine dayanan bir stratejiyi ifade etmek için kullanılıır. Bir yatırımcı bu stratejiyi takip ediyorsa; hisse senetlerini mayıs ayında elden çıkarıp; kasım ayında tekrar yatırım yapar. Sebebi ise; yaz aylarında piyasalarda görece daha düşük hacimlerin olmasıdır.
ŞİMDİYE KADAR NELER OLDU?
Salgına rağmen tarih tekerrür etti ve nisanda tüm dünya hisse senetleri yatırımcısına kazandırdı. Ancak bu kazanç, hisse nisan başında alındıysa geçerli. Aşağıdaki tabloda tüm dünya hisse senetlerini ölçmek için kullanabileceğimiz MSCI Tüm Dünya endeksinin aylar ve yıllar itibariyle performansı var. Tüm dünyada hisse senetleri; 2020 yılının ocak ayında yüzde -1.17; şubatta yüzde -8.21; martta ise yüzde -13.73 değer kaybetti. Nisanda ise bu kaybının sadece yüzde 10.58’lik kısmını telafi edebildi. Ancak son beş yılın performansına bakarak tarihin tekerrür ettiğini söyleyebiliriz; 2013’ten bu yana her nisan ayında hisse senetleri yatırımcısına para kazandırdı. Ancak mayıs; bambaşka bir hikaye; çünkü son on yıllık performansa baktığımızda ise 2014 ve 2017 yılları haricinde; mayıs aylarında hisse senetlerinin ayı kazançla kapattığı hiç olmadı.
TÜRKİYE'YE NE OLDU?
Bist-100 Endeks de yüzde 13 ile nisan ayının kazananları arasında. Yani aslında yılbaşından bu yana kaybın yarısını nisanda telafi etmiş bulunuyor. Endeksin dolar cinsinden nisan kazanımı yüzde 6.54 ve yılbaşından bu yana kaybı ise nisan kazancına ragmen yüzde 26. Ancak “Mayısta sat ve git” istatistiği mayıs aylarında endeks için de geçerli. Son on yılda Bist100 endeks; 2012 ve 2018 yıllarının nisan ayı hariç olmak üzere her nisan ayını kazançla kapadı. Ancak konu mayıs olunca; son on yılda 2014 ve 2017 haricinde mayıs ayının BİST yatırımcısına kazandırdığı hiç olmamış.
TARİH TEKERRÜR ETMEK ZORUNDA MI?
Finans piyasaları için bunu söylemek oldukça zordur. Ayrıca bu salgının tüm dünyayı etkisi altına alacağını kimse tahmin etmiyordu. 2008 krizinden bu yana küresel ekonomi, yarattığı katma değerin tamamını, belki daha fazlasını; bu salgın yüzünden geri verme riskiyle karşı karşıya. Nisan ayının hisse senedi yatırımcısına kazandırdığını anlatırken; “Neden kazandırmıştı?” diye sorabiliriz. Aslında bu soruya verilebilecek çok fazla cevap yok. Dünya ekonomisi salgın öncesinde borçluydu; salgının etkilerini azaltmak için daha fazla borçlandı. Belki fazladan verilen bu para; yatırımcının umudu oldu. Belki de bazı yatırımcılar; bu düşüşü fırsat bildi ve ‘Daha fazla düşemez’ diye düşünerek hisse senedi aldılar. Ancak Nisanın tüm ülkelerin en sert tedbirleri aldığı ve ekonomilerini durdurdukları ay olduğunu unutmamak lazım. Mayısta ise; bazı ülkeler bu tedbirleri gevşetecek; yani herşeyin normale döndüğünü söylemek için çok erken. Hisse senetleri piyasası aslında olmuş olanı değil; olacak olanı fiyatlar. Henüz hayatımız normale dönmediyse; başlıkta sorduğum sorunun cevabı ‘Evet; tarih tekerrür edebilir’. Çünkü, istatistikler mayısın riskli bir ay olduğunu gösteriyor. Nitekim, normalleşme sürecine henüz tam anlamıyla geçilmedi ve normale dönmek için epey zaman var.
