Fintek dünyasının yeni oyuncuları iklime odaklandı

Son yıllarda dünya çapında yaşanan doğal afetlerin çok önemli bir bölümünün nedeni iklim değişikliği. Artık seller, kuraklık, tayfunlar, deniz kirliliği, hava kirliliği dünyanı tehdit eden en büyük riskler olarak görülüyor. WEF tarafından her yıl açıklanan ve dünyanın geleceğini tehdit eden riskler arasında ilk sıralarda, iklim değişikliği ve çevresel sorunlar bulunuyor.

Bu durum maalesef gezegenimiz için büyük bir tehdit. Gezegenimizin ihtiyaçlarına cevap üretmek için fintekler, dünya çapında sürdürülen ve gelecekte daha da hızlanacak olan sürdürülebilirlik yatırımlarında çok önemli bir rol oynayabilir.

Bu rolün de iki yönlü olduğunu düşünüyorum. Birincisi fintekler kullanıma sunduğu çözüm ve ürünlerle kişilerin, şirketlerin hatta ülkelerin sürdürülebilirlik çalışmalarına katkı sunuyorlar. Peki bunu nasıl yapıyorlar?

Çok basit, finansal hizmetleri dijitale taşıyarak birçok alanda verimlilik sağlıyorlar. İlk başta kâğıt kullanımını azaltıyorlar, işlemlerin mobil yapılmasını sağladıkları için lojistiğe harcanan para ve zaman ortadan kalkıyor. İmza atmak için banka şubesine gitmenize, fatura ödemesi için bir vezne bulmanıza gerek kalmıyor. Birçok işin daha hızlı ve güvenli bir şekilde yapılmasına zemin hazırladıkları için bu işi manuel yapan çalışanlar çok daha katma değerli işlere zaman ayırabiliyor, odaklanabiliyor.

İklim fintekleri daha fazla fon topluyor

Ancak gelecek vadeden, potansiyel taşıyan esas alan, sürdürülebilirlik temelli ürün ve çözüm sağlamak. İşte bu alan yepyeni girişimlerin, yepyeni çözüm ve hizmetleriyle hızlı bir şekilde büyüyor. Kimileri bu alana “Yeşil Fintek” diyor ancak bence bu oldukça geniş bir kavram. Çünkü bu kavram, bankaların yenilenebilir ve diğer sürdürülebilirlik alanlarındaki kredilerini ve bu yatırımlara kaynak sağlayan fonları da kapsıyor. Ben “İklim Fintekleri” demeyi daha doğru buluyorum.

Finansal ve iklim teknolojik inovasyonunun birleşiminden oluşan bu alanın hızla büyümesi bekleniyor. Son dönemde iklim odaklı finteklerin, diğer fintek girişimlerinden daha fazla fon topladığını görüyoruz. CommerzVentures’ın bir raporuna göre Avrupa, iklim fintek finansmanında dünyaya yön veriyor. 2024 yılında Avrupa’daki iklim fintekleri 1,4 milyar fon toplarken ABD’de bu rakam 881 milyon dolar oldu. Trump’ın politikaları gereği, ABD’nin bu alanda iştahında bir artış beklemesem de ABD merkezli fonların dünyanın diğer ülkelerindeki iklim finteklerine ilgisinin süreceğini düşünüyorum.

İklim fintekleri, bireylerin ve işletmelerin karbon ayak izlerini takip etmelerine ve daha sürdürülebilir seçimler yapmalarına olanak tanıyan sistemler geliştiriliyor. Bazı mobil uygulamalar günlük satın alımlarla ilişkili karbon emisyonlarına ilişkin içgörüler sunuyor ve çevresel etkiyi azaltmak için önerilerde bulunuyor. Örneğin Pachama ve Ecologi gibi uygulamalar, bireylerin ve işletmelerin karbon ayak izlerini takip etmelerini ve ofset projelerine yatırım yapmalarını sağlıyor. Ayrıca bu araçlar yatırımların çevresel etkisini doğrulamak için blokzinciri kullanarak şeffaflığı da garanti ediyor.

Geçtiğimiz yılın son aylarında Juniper Research tarafından yapılan bir araştırmada iklim finteklerinin ana faaliyet alanları şöyle sıralandı:

Doğal sermaye muhasebesi: Karbon muhasebesi olarak da adlandırılan bu kategori, doğanın değerini niceliksel olarak belirlemeye odaklanıyor. Ormanlar gibi doğal kaynakların miktarını ve durumunu ölçüyor ve bu bilgiler daha sonra hükümetler ve işletmeler tarafından küresel olarak standartlaştırılmış çerçeve SEEA (Çevresel-Ekonomik Muhasebe Sistemi) kapsamında kullanılıyor.

İklim risk değerlendirmesi: İklim risk yönetimi, verileri ve iklim modellerini kullanarak kuruluşların iklim değişikliğinin etkilerine hazırlanmasına yardımcı oluyor ve emisyon azaltım planlaması ve düzenleyici raporlamalarda kullanıyor.

Karbon dengeleme: Karbon izleme ve dengeleme şirketleri, kuruluşların karbon emisyonlarını ölçmelerini, azaltmalarını ve telafi etmelerini sağlayacak çözümler geliştiriyor. Bu alanda faaliyet gösteren girişimler; karbon ayak izi analizi, azaltma stratejileri ve karbon dengeleme projelerine yatırım gibi hizmetler sunuyor.

ESG veri zekâsı ve raporlaması: ESG yaklaşımı artık kurumsal yönetimin ayrılmaz bir parçası. Bu çalışmaların da düzenli olarak raporlanması gerekiyor. Bu kategoriye dönük çözümler geliştiren fintekler bir kuruluşun çevre yönetimi, sosyal sorumluluk ve kurumsal yönetim alanındaki faaliyetleri ve risklerinin ölçümü ve raporlamasını kolaylaştırıyor.

İklim kriptosu: “İklim için Kripto” olarak da isimlendirilen bu şirketler, iklim zorluklarını ele almak için kripto para birimi ve blok zincirini kullanıyor. Bu kategoriye karbon dengeleme ve tokenleştirme, kripto madenciliği için yeşil enerji ve iklim yatırımları da giriyor.

Etki yatırımı: Etki odaklı yatırım ise sosyal veya çevresel hedeflere ulaşmayı ve aynı zamanda kâr elde etmeyi amaçlayan yatırım stratejisine deniyor. Bu alana yoğunlaşan girişimler, kuruluşların sosyal sorumluluk ve diğer çalışmalarının yarattığı etki ve sağladığı katkıyı ölçümlüyor.

Dünya, etkilerini her geçen gün daha çarpıcı şekilde hissettiğimiz iklim değişikliğiyle mücadelede temposunu artırarak yoluna devam edecek. Araştırmalar, bu küresel dönüşüm için trilyonlarca dolarlık yatırım gerektiğini gösteriyor. Bu da fintekler için derin ve geniş fırsat alanları yaratıyor. Bu dinamik konuyu incelemeye ve gelişmeleri sizlerle paylaşmaya devam edeceğim.