Zarif: İran'a uygulanan tüm yaptırımlar son bulacak

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, İran ile P5+1 &uuml;lkeleri arasında İsvi&ccedil;re nin Lozan kentinde yapılan n&uuml;kleer m&uuml;zakerelerde uzlaşıya varılmasının ardından, BM G&uuml;venlik Konseyi ve ABD tarafından İran a uygulanan t&uuml;m yaptırımların kaldırılacağını s&ouml;yledi. Zarif, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve G&uuml;venlik Politikası Y&uuml;ksek Temsilcisi Federica Mogherini ile ortak bildirinin okunmasının ardından Lozan Politeknik &Uuml;niversitesi nde basın toplantısı d&uuml;zenledi, soruları yanıtladı. &Uuml;&ccedil; aya kadar m&uuml;zakerelere devam edip anlaşma metninin hazırlanacağını s&ouml;yleyen Zarif, Bilimsel araştırma ve geliştirmelere devam edeceğiz. Reakt&ouml;rlerimiz daha gelişmiş olmalı. Fordo n&uuml;kleer tesislerindeki santrif&uuml;jler konusunda taahh&uuml;tlerimize bağlıyız. Enstit&uuml; ve &uuml;niversitelerimiz bilimsel alanda rekabet edebilmeli ve yaptırıma maruz bırakılmamalı. BM G&uuml;venlik Konseyinin t&uuml;m kararları ile ABD nin İran a y&ouml;nelik t&uuml;m yaptırımları kaldırılmalı. Bu ortak anlayışla ilerleme kaydedebileceğimizi d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum dedi. Zarif, İran ın gizli n&uuml;kleer &ccedil;alışmalarda bulunduğu y&ouml;n&uuml;ndeki endişelere de değinerek, Bardağın boş yarısını g&ouml;rmenin kimseye bir faydası olmayacak, ileriye bakmalı. Bir sorunla karşılaştığımızda karşılıklı saygı ile oturup m&uuml;zakere edilmelidir değerlendirmesinde bulundu. Ortak mutabakatta yer alan kararlar hakkında m&uuml;zakereci &uuml;lkeler tarafından yapılabilecek farklı yorumlara işaret eden Zarif, m&uuml;zakerelerde uluslararası ilişkiler ve kazan-kazan oyunu esasına dayalı &ccedil;&ouml;z&uuml;m yolları belirlendiğini kaydetti. Zarif, ş&ouml;yle devam etti: İran hakkındaki t&uuml;m yanlış g&ouml;r&uuml;şlerin d&uuml;zeltilmesi gerekiyor. İran a uygulanan t&uuml;m yaptırımlara son verilmeli. Sağlanan anlaşma &ccedil;er&ccedil;evesince İran tarafından s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lecek programa g&ouml;re, Natanz da bir dizi santrif&uuml;jle işleyiş devam edecek. Fordo da da binden fazla santrif&uuml;j, zenginleştirme yapılmaksızın &ccedil;alışmaya devam edecek. Bu santrif&uuml;jlerden kalıcı izotoplar &uuml;retmek i&ccedil;in faydalanabiliriz. Ya da uluslararası işbirliği ile gelişmiş n&uuml;kleer fizik alanlarında Araştırma ve Geliştirme faaliyetleri gibi başka barış&ccedil;ıl faaliyetlerde kullanabiliriz. Arak ağır su reakt&ouml;r&uuml; kalacak. Gelişmiş son teknolojiler ile yeniden tasarlanacak. Ve bu konuda P5+1 &uuml;lkeleri ve diğer &uuml;lkeler bize yardım edecekler. Zarif, santrallere yakıt &uuml;retimi konusundaki uluslararası faaliyetlerin devam edeceğini, santral ve reakt&ouml;r inşa edilmesi konusunda İran ile işbirliği d&ouml;nemi başlayacağını belirterek, İran ın n&uuml;kleer programı konusunda var olan t&uuml;m olumsuz d&uuml;ş&uuml;nceler ortadan kaldırılmalı. T&uuml;m yaptırımlar kaldırılmalı. H&uuml;k&uuml;metimiz taahh&uuml;tlerine bağlı kalacaktır değerlendirmesinde bulundu. Varılan uzlaşma sayesinde İran ile Batı ilişkilerinde iyileşme olup olmayacağı hakkındaki bir soru &uuml;zerine Zarif, İran hi&ccedil;bir zaman uluslararası topluma y&uuml;z &ccedil;evirmeyi istememiştir. İran, kendisini uluslararası toplumun bir par&ccedil;ası olarak g&ouml;r&uuml;yor. Doğal olarak İran i&ccedil;in, n&uuml;kleer faaliyetlerinin barış&ccedil;ıl olduğunu kanıtlama y&ouml;n&uuml;nde adım atmak ve karşılıklı g&uuml;ven oluşturmak olduk&ccedil;a hayati ve zaruridir. İnşallah, Uranyum zenginleştirme konusunda gelecekte &ccedil;ok iyi sonu&ccedil;lar elde edilecektir dedi. Zarif, anlaşmaya g&ouml;re İran ın sahip olduğu zenginleştirilmiş uranyum stoklarının ne yapılacağı konusunda ise İran zenginleştirilmiş uranyum stokları ile uluslararası pazara girecek ve bunları satarak doğal uranyum elde edecek. İran ın bu pazara girmesi, teknolojimiz a&ccedil;ısından ve İran ın uluslararası d&uuml;zeyde varlığı i&ccedil;in son derece iyi ve verimli bir hamle olacak. Teknolojimiz b&uuml;t&uuml;n bir yakıt tesisinin t&uuml;m par&ccedil;alarını &uuml;retebilecek d&uuml;zeye gelene kadar, bu alışveriş başarılı bir barış&ccedil;ıl n&uuml;kleer program olacaktır a&ccedil;ıklamasını yaptı. BM G&uuml;venlik Konseyi nin t&uuml;m kararlarının (İran a yaptırımları &ouml;ng&ouml;ren kararlar) iptal olacağını aktaran Zarif, Bana g&ouml;re bu İran İslam Cumhuriyeti ve d&uuml;nyanın &ccedil;abaları i&ccedil;in son derece b&uuml;y&uuml;k bir başarı. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; bu kararların sorunların &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml;ne hi&ccedil;bir faydası yoktu ifadesini kullandı. Bazı konularda anlaşma sağlanabilmesi i&ccedil;in &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki &uuml;&ccedil; ay s&uuml;resince diyaloğa devam etmeye ihtiyacımız var diye konuşan Zarif, bu konulara ilişkin bazı maddelerde belirsizlikler olduğunu ancak temel konularda anlaşma sağlandığını kaydetti. Zarif, m&uuml;zakereye katılan &uuml;lkelerin i&ccedil; talepleri y&uuml;z&uuml;nden olayları kendi a&ccedil;ılarından yorumlama girişiminde bulunabileceklerini dile getirerek, Ancak biz ciddiyet ve cesaretle dini liderimizin kahramanca esneklik olarak belirttikleri ilkeyi esas edinerek &uuml;&ccedil; aylık s&uuml;rede nihai anlaşma sağlanması i&ccedil;in &ccedil;alışacağız dedi. İran tarafından başm&uuml;zakereci olarak heyeti adına kendilerini destekleyen &uuml;lkesinin dini lideri Ayetullah Hamaney ile Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ye teşekk&uuml;r eden Zarif, ş&ouml;yle devam etti: Nihai anlaşma bizim anlaşmamız olacak. İran halkının &ccedil;ıkar ve ihtiya&ccedil;larını esas alan ve BM G&uuml;venlik Konseyi nin onayını alacak bir anlaşma. &Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki &uuml;&ccedil; aya kadar m&uuml;zakereleri s&uuml;rd&uuml;rerek anlaşma metnini hazırlayacağız. Umutluyuz ancak şu an i&ccedil;in hi&ccedil;bir şey kesin değil. Ir4, Ir5 ve Ir6 programları esasınca uranyum zenginleştirme faaliyetleri devam edecek. Yine aynı şekilde &uuml;lkemizin bilimsel ihtiya&ccedil;larını karşılamak i&ccedil;in gerekli faaliyetler de devam edecek. Bazı &uuml;lkeler maalesef bizimle olan bankacılık işlemlerine birtakım sınırlamalar getirmişlerdi. Biz t&uuml;m bu sınırlama ve yaptırımların bir defada ve tek aşamalı olarak kaldırılmasını istiyoruz. Elbette bu İran ın tek talebi değil. İran halkı baskıya teslim olmaz. -İran-ABD ilişkileri- Sağlanan uzlaşmanın İran-ABD ilişkilerini ne y&ouml;nde etkileyeceğinin sorulması &uuml;zerine Zarif, İran-ABD ilişkilerinde ne olacağı ayrı bir konu. Biz ABD ile n&uuml;kleer konusunda m&uuml;zakere etmekle g&ouml;revlendirildik, başka bir konuda değil. N&uuml;kleer enerjinin geliştirilmesi konusunda ABD ile yapılan ve yapılacak her t&uuml;rl&uuml; m&uuml;zakere karşılıklı saygıya dayalı olmalıdır yorumunda bulundu. İran ın m&uuml;zakerelerde son derece ciddi olduğunu tekrarlayan Zarif, ş&ouml;yle devam etti: Oluşan g&uuml;venin korunması i&ccedil;in karşı taraftan doğal olarak atacakları imzalara bağlı kalmalarını bekliyoruz. Her t&uuml;rl&uuml; bahane oluşturma &ccedil;abaları ve engeller m&uuml;zakereleri baltalayacaktır. Cesur kararlar almak zorundayız ve bu, yapmamız gereken bir g&ouml;rev. İran, taahh&uuml;tlere riayet edilmemesi durumunda buna misliyle karşılık verme imkanına sahiptir. İran halkının tarihi hafızasında olumlu sabıkaya sahip olmayan, &ouml;zellikle son yıllarda uyguladıkları zalimce yaptırımlarla halkımıza zul&uuml;m eden, İran halkını ila&ccedil; ve gıda erişim haklarından mahrum bırakan Batı &uuml;lkelerinin, bu halkın ulusal g&uuml;&ccedil; ve Allah ın l&uuml;tfuyla t&uuml;m isteklerini elde ettiğini ve direnerek baskıya teslim olmayacakları mesajını ilettiklerini g&ouml;rebilmelerini umuyorum. Ge&ccedil;mişe dair iyi bir sabıkası olmayanlar bu mutabakatı sabıkalarını temizlemek i&ccedil;in bir fırsat olarak kullanabilirler. -Ortak bildiri- İran ile P5+1 &uuml;lkeleri arasında varılan uzlaşının ardından a&ccedil;ıklanan bildiriye g&ouml;re, İran 10 yıl boyunca uranyum zenginleştirmede kullanılan santrif&uuml;jlerinin &uuml;&ccedil;te ikisinden fazlasını azaltacak. İran ın mevcut santrif&uuml;j sayısı yaklaşık 19 bin. İran, bu sayıyı 6 bin 104 e indirecek ve bu santrif&uuml;jler birinci jenerasyon olacak. Bu sayının da sadece 5 bin 60 ı uranyum zenginleştirmede kullanılabilecek. İran ın mevcut d&uuml;ş&uuml;k seviyede zenginleştirilmiş uranyum stoğunun &uuml;&ccedil;te ikisi &uuml;lke dışına &ccedil;ıkarılacak. İran, en az 15 yıl y&uuml;zde 3,67 den fazla uranyum zenginleştiremeyecek. İran ın n&uuml;kleer programı 10 yıl boyunca g&ouml;zetim altında olacak ve fazla santrif&uuml;jler ve uranyum zenginleştirme altyapısı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu nun g&ouml;zetiminde bir yerde tutulacak. Fordo n&uuml;kleer tesisi fizik ve teknoloji merkezine d&ouml;n&uuml;şt&uuml;r&uuml;lecek ve İran ın Natanz dışında başka bir uranyum zenginleştirme tesisi kalmayacak. Avrupa Birliği ve ABD ise İran n&uuml;kleer programı ile ilgili b&uuml;t&uuml;n adımları attığı zaman İran a uygulanan yaptırımları kaldıracak. Ancak, İran anlaşmaya sadık kalmazsa yaptırımlara tekrar maruz kalacak. AA

Zarif: İran'a uygulanan tüm yaptırımlar son bulacak

İran Dışişleri Bakanı Zarif, "BM Güvenlik Konseyi ve ABD tarafından İran'a uygulanan tüm yaptırımlar son bulacak" dedi

Öne Çıkanlar