2015 beklentileri: Euro/TL ne olur?
2014'te yüksek seviyeleri test etmesinin ardından yıllık bazda gerileyen euro/TL, 2015 yılında nasıl bir performans sergiler?
Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) parasal genişleme politikalarına devlet tahvili alımlarını da ekleyeceği beklentisi ve Başkan Mario Draghi'nin deflasyon riskine yönelik yaptığı vurgular, euro üzerinde aşağı yönlü baskı yaratmış durumda.
ABD ekonomisinin toparlandığına yönelik veri ve sinyallerin aksine, Euro Bölgesi'nde rakamların kötü gelmeye devam etmesi, özellikle uzun süredir istenilen düzeye getirilemeyen enflasyon ve Avrupa'nın en büyük ekonomisi olan Almanya'nın ikinci çeyrekte daralma kaydederek resesyon tehlikesi atlatması, AMB'yi genişlemeci adımlar atmaya yöneltmişti. 2014 yılının hemen başında 3.20'leri test eden euro/TL, Aralık ayında tekrar 3 lirayı aşmasının ardından geri çekilmeye başladı. AMB'nin genişlemeci adımları, dolardaki güçlenme ve Yunanistan'ın erken seçim sonrası euro para biriminden çıkma ihtimaliyle birlikte euro/TL, 2014 yılında toplam yüzde 4.36 düşüş kaydetti.
Bloomberg anketlerine göre ekonomistlerin 2015 yılı euro/TL tahminlerinin medyanı 2.74 lira düzeyinde.
Garanti Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, BloombergHT.com'a yaptığı yorumda, "Global arenada euro aleyhine görünümün sürmesini bekliyoruz. Fed politikalarının ya da Rusya, Venezuela gibi ekonomilerde yaşanan sarsıntıların TL üzerinde baskı yaratması söz konusu. Euro/TL'ye baktığımızda, her iki para birimindeki değer kaybının birbirini nötrlemesi söz konusu, dolayısıyla yıl ortalamasında görece yatay bir euro/TL görebiliriz. 2015’i de 2.80-2.90 bandında tamamlamamız olası" dedi.
BloombergHT.com'a değerlendirmelerde bulunan, ING Bank Döviz Masası Müdürü Burçin Metin, "Euro/TL kurunda hem AMB'nin parasal genişleme beklentisi hem de son dönemde Yunanistan'daki gelişmelerin tekrar gündeme gelmesi ile aşağı yönlü hareketin devam etmesini bekliyoruz" yorumunu yaptı.
BloombergHT.com'un sorularını yanıtlayan Odeabank Ekonomik Araştırmalar ve Stratejik Planlama Direktörü Ali Kirali, "Dolar’ın hemen hemen 'fiyatı olan her şey'e karşı değer kazanmasını beklediğimiz 2015 yılında euronun da bir istisna olmayacağını düşünüyoruz. Krizden çıkış hızlarındaki farklılaşmadan kaynaklanan Avrupa ve ABD ekonomileri arasındaki ayrışma, iki bloğun para politikaları arasındaki senkronizasyonun kaybolmasına neden oldu. 2015 yılında bir yanda Fed'den 2. veya 3. çeyrekte gelmesini beklediğimiz faiz artırımı kararı, diğer yanda ise deflasyon sinyalleri veren Euro Bölgesi ekonomisi ve buna karşı son çare olarak AMB tarafından başlatılması beklenen devlet tahvili alımını da içeren niceliksel genişleme beklentisi, euro/dolar paritesinin 2015 içinde 1.10 seviyesine doğru hareketlenmesi anlamına gelecektir. Ancak sene sonuna doğru hem ABD'de faiz artırımlarının beklenenden daha yavaş tempoda olması ihtimali hem de Euro Bölgesi'nde ilk çeyrekte gerçekleştirilecek niceliksel gevşemenin ekonomiye olumlu yansımalarının görülmesi ile parite tekrar 1.20 seviyesine doğru hareketlenerek seneyi 1.15-1.20 bandında kapatabilir. Buna bağli olarak yıl boyunca euro/TL için dar bantta 2.75-2.82 aralığında kalmasını muhtemel görüyorum. Ancak özellikle Fed ve Avrupa Merkez Bankası kararlarına bağlı olarak geniş bandın 2.70-2.86 olabileceğini düşünüyorum" sözlerini kullandı.
BloombergHT.com'a 2015 yılı için euro/TL kuruna yönelik değerlendirmelerde bulunan Saxo Capital Strateji Uzmanı Cüneyt Paksoy ise, "Euronun dolar karşısındaki son dönemde yaşanan güçlü değer kaybı ve Dolar Endeksi'nin güçlü seyrine paralel olarak, bu görece zayıflığın bir süre daha devam edecek olması içerde euro/TL işlemlerine de yansıyor. Türkiye'nin kur tarafında baskı yaşayacağı dönemlerde ve kur riskinin herhangi bir içsel ya da global sebeple arttığı süreçlerde döviz sepetindeki yükselişlere paralel euro/TL tarafında da tepki yükselişleri oluşacaktır. Bunun dışında dolar/TL ile kıyaslandığında euro/TL tarafında daha düşük bir performans görmemiz sürpriz olmayacaktır. Mevcut fiyat seviyelerine baktığımızda dolar/TL rekor seviyelere yakın seyrini sürdürürken, euro/TL'nin gördüğü rekor seviyelerden oldukça uzak seyri buna bir delil niteliği taşımaktadır. Avrupa ekonomisi toparlanma gösterdikçe ve büyüme tarafında gelişmeye paralel İspanya, İtalya gibi üye ülkelerin yüksek borçluluklarının sürdürülebilir bir ödenme kompozisyonu oluştukça, dolara karşı değer kazanacak bir euronun TL karşısında da daha aktif olması beklenebilir. Bu durum geciktikçe görece zayıf süreç devam edecek gibi duruyor. Sene içersinde TL'nin güçlendiği dönemlerde aşağıda 2.25-2.50 aralığına kadar geçici bir geri çekilme teknik olarak mümkün olsa da, 2.50-3.00 arasında dalgalı bir seyir oluşması daha muhtemel görünüyor. 3.00 lira üzeri olasılıklar uzun bir süre marjinal hedef bölgesi olarak kalacaktır" ifadelerini kullandı.
Önde gelen bazı kuruluşların 2015 yıl sonu euro/TL beklentileri ise şöyle:
Barclays: 2.57
BNP Paribas: 2.81
Bank of America Merill Lynch: 2.70
Credit Agricole: 2.82
Citigroup: 2.74
Credit Suisse Group: 2.78
HSBC Holdings: 2.76
JPMorgan: 2.59
ING Financial Markets: 2.71
Morgan Stanley: 2.80
Nomura Bank: 2.63
Royal Bank of Scotland: 2.66
Standard Chartered: 2.91
Societe Generale: 2.52
BloombergHT.com Editörü
Fırat Taşvur
ftasvur@bloomberght.com