Nobelli Acemoğlu'ndan 'Trump ekonomisi' uyarıları
Nobel ödüllü ekonomist Prof. Daron Acemoğlu, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Trump'ın başkanlığının kurumların ekonomi üzerindeki etkilerini test etmeye yarayacağını, eğer kurumlar ekonomi açısından önemliyse Trump'ın ajandasının ekonomiye maliyetinin olacağını belirtti.
Nobelli Prof. Daron Acemoğlu, Trump'ın ekonomi politikalarıyla ilgili olarak uyarılarda bulundu.
Acemoğlu, Trump döneminde işçiler açısından haberlerin iyi olmayacağını söyledi.
X hesabından uzun bir paylaşım yapan Acemoğlu, özellikle yapay zeka ve genelde Silikon Vadisi'ne olan yaklaşımı ve Amerikan kurumlarına olası etkilerinden dolayı Trump’ın genel ajandasının da büyük riskler içerdiğini belirtti.
Trump’ın zamanlamasının çok iyi olduğunu belirten Acemoğlu, "Biden’ın uyguladığı birçok politika büyük ölçüde başarılı oldu. Ancak bunların meyvelerini toplamak Trump’a nasip olacak ve kendisi yapmış gibi kendine pay çıkaracak. Biden’ın politikaları 1980’lerden beri alışık olduğumuzun tersine, özellikle çalışan kesim için daha fazla iş yaratmaya ve tabandaki maaşlarda artış sağlamaya başlamıştı. CHIPS yasası ve IRA ülkenin endüstriyel ve teknolojik bazını kuvvetlendiren etkiler doğurmaya başladı. Biden yönetimi sırasında yapılan alt yapı yatırımları ABD ekonomisini ve üretimini daha da destekleyerek iş ve ücret artışına yol açabilecektir. Bunlar da zaman alacağı için Trump’ın kendine pay çıkarmasına olanak sağlayacak olsalar da onun uygulayacağı politikaların etkileri yüzünden bu çok fazla olmayabilir" dedi.
"Yüksek gümrük vergileri istihdam yaratmayacak"
Çin’e uygulanacak çok yüksek gümrük vergilerinin istihdam yaratmayacağını belirten Acemoğlu, müttefiklere de yüksek vergilere devam edemeyeceğini söyledi. Acemoğlu, bunların ekonomiye yardımcı olmak bir yana büyümeyi negatif etkileyip kompleks tedarik zincirlerini aksatmaya neden olacağına dikkat çekti.
Kripto varlık yaklaşımına da vurgu yaptı
Acemoğlu paylaşımında Trump’ın kripto paralar konusundaki yaklaşımına da değindi ve bunun büyük ihtimalle yeni dolandırıcılıklara yol açacağını ve küçük yatırımcıların sürdürülemez balonlara para kaybetmelerine neden olacağını belirtti.
Kripto para piyasalarından Amerikan işçileri ya da tüketicileri için hiçbir iyi netice beklemediğini söyleyen Acemoğlu Trump yönetiminin en büyük risklerinin daha orta ve uzun vadede kendini göstereceğini söyledi.
"Gerekli düzenleme yapılmazsa yapay zeka birçok endüstriyi mahvedebilir"
Acemoğlu paylaşımında yapay zekaya da geniş yer ayırdı.
Biden’ın yapay zeka konusundaki başkanlık emrinin potansiyel olarak büyük dönüşüm yaratacak bir teknolojinin regülasyonu için yetersiz bir başlangıç olduğunu belirten Acemoğlu, gerekli şekilde düzenleme yapılmazsa yapay zekanın birçok endüstriyi mahvedebileceğini söyledi.
Sosyal medya örneğinde görüldüğü üzere, tüketicilerin ve tüm insanların yaygın şekilde manipüle edilmesine yol açabileceğine de dikkat çeken Acemoğlu, "Belki de daha kötüsü, yapay zekanın gerçek potansiyeli olan çalışanlara yardımcı olacak enformasyon teknolojisi olma niteliği hiçbir zaman gerçekleşmeyebilir. Trump büyük ihtimalle tüm regülasyonları kaldıracaktır. Böylece en çok prevasız yatırımcılar ile Silicon Valley risk sermayedarları tarafından desteklenen yapay zeka hakkındaki aldatmacaların tekrar alevlenmesine yol açacaktır" dedi.
"Trump'ın yaklaşımı kötü yapay zeka uygulamaları doğuracaktır"
Acemoğlu'na göre, Trump’ın yapay zeka regülasyon yaklaşımı büyük ihtimalle iyilikten daha ziyade kötü yapay zeka uygulamaları doğuracaktır, en büyük maliyet ise, Trump’ın büyük şirketler ve Silicon Valley’deki risk sermayedarlarını desteklemesiyle oluşacak olan ve çalışanların aleyhine sonuçlar verecek daha fazla otomasyon.
Acemoğlu bu durumun maliyetinin Amerikan işçileri için çok yüksek olacağını belirtti.
Acemoğlu'na göre ikinci en büyük maliyet Amerikan kurumlarına olacak.
Acemoğlu bu konuyla ilgili olarak şunları söyledi: Defalarca belirttiğim gibi Trump Amerikan kurumları için büyük tehlikedir. Yine de bu ABD demokrasisinin dört yıl içinde sona ereceği demek değildir. Bu riskin hiç olmadığını söyleyemem ama en olası senaryo bu değildir. Ancak Trump demokratik normları daha da zayıflatacaktır. Politikada belirsizliği ve keyfiliği arttıracaktır. Polarizasyonu derinleştirecektir ve kurumlara olan güveni zedeleyecektir.
Adalet Bakanlığı da bu güven bunalımından payını alacakların başında gelecektir. Bu çabuk bir ekonomik çöküş demek değildir. Hatta Trump türü transaksiyonal politikalar ilk etapta iltimaslı şirketlere yatrımı özendirebilir de. Ancak orta vadede, mesela 10 yıl gibi bir süre içinde, zayıflayan kurumlar, artan belirsizlikler ve adalete olan güvenin zedelenmesi yatırım ve verimlilik üzerindeki etkilerini göstermeye başlayacaktır.
Bu tip kurumsal zayıflamalar ekonomi için çok maliyetli olur. Ancak bu durum, kurumların ve tarafların güveninin sözleşmeler tarafından desteklendiği inovasyonlara ve kompleks, ileri düzey teknolojilere bağlı ABD ekonomisi için ise felaket olabilir.
İşin uzmanları tarafından yapılmamış regülasyonlar özellikle sağlık, eğitim, online işler ve tüketici servisleri gibi ekonominin bazı alanları için çok maliyetli olabilirler. Bütün bunlar çalışanlar için kötü haberler demek. Eğer ekonomi inovasyon ve üretkenlik artışı yaratamazsa reel ücretler artmayacaktır. Çalışanların lehine olan teknolojilere yatırım yapmaz isek ücretler ve işler negatif etkilenecektir.