5 grafikte KKM'nin ilk yılı
Kur korumalı mevduat ve katılma hesabı (KKM) uygulamasında bir yıl geride kaldı. Bu süreçte uygulamanın finansal sistem üzerinde radikal etkileri oldu. İşte son bir yılda KKM'nin grafiklere yansıyan detayları…
1- Kurdaki akut kriz sona erdi
TCMB’nin Eylül 2021’de başlayan faiz indirim döngüsü sonrası yaklaşık 3 aylık süreçte dolar/TL 8,30’lardan 18,36’ya kadar yükseldi. 20 Aralık’ta KKM’nin duyurulması sonrası kur, hızla 10 liralara kadar gerilese de kademeli olarak yükselmeye devam etti.
2- Son haftalarda sistemden çıkış başladı
Kur korumalı mevduatın ilk aylarında sisteme yoğun bir talep oldu. Şirketlerin sisteme dahil edilmesiyle haftalık mevduat girişi 8 milyar doları buldu. Son dönemde ise kurdaki yatay seyirle sistemin cazibesi azaldı ve haftalık düşüş görülmeye başlandı.
3- Dolarizasyon son iki aya kadar artmaya devam etti
KKM’nin duyurulduğu hafta mevduat dolarizasyonu yüzde 60 seviyesindeydi. Bu oran ilk etapta gerilese de dövize endeksli bir ürün oran KKM de dahil edildiğinde dolarizasyon yüzde 72’yi aşarak rekor düzeye çıktı. Son haftalarda ise gerileme görüldü.
4- Hazine’ye doğrudan maliyet 90 milyar lirayı aştı
Kur korumalı mevduatlar için bütçeden ödenen doğrudan kaynak Mart-Ekim döneminde 91,6 milyar TL oldu. Bu rakam içinde TCMB tarafından dövizden dönen hesaplara ödenen tutar ve vergi muafiyeti bulunmuyor. Kurdaki sakinlikle Kasım ayında KKM hesaplarına bütçeden ödeme yapılmadı.
5- Mevduatlarda ortalama vade yükseldi
Bankaların TL mevduat fonlamasının vadesi KKM sonrası radikal biçimde yükseldi. 2021’in Kasım ayında TL mevduatta 3 aydan uzun vadeli oranı yüzde 6,9 iken, bu yılın Ekim ayında bu oran yüzde 24,7 oldu.