AB'den 'büyük gıda krizi' uyarısı
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya'nın Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasından çekilmesinden sonra Ukrayna limanlarını bombaladığını ve büyük miktarda tahılın yandığını, son gelişmelerin "büyük bir gıda krizine yol açacağını" belirtti.
Brüksel'deki AB Dışişleri Bakanları toplantısı öncesinde gazetecilere açıklama yapan Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Ukrayna'daki durumun önde gelen gündem maddeleri arasında yer aldığını ifade etti.
Rus ordusunun son birkaç gündür Ukrayna'nın Odessa limanındaki altyapıyı bombaladığını, bu sırada 60 bin ton tahılın yandığını söyleyen Borrell, "Rusya sadece tahıl anlaşmasından çekilmedi. Aynı zamanda tahılı yakıyorlar" dedi.
Rusya'nın yaptıklarını "barbarca" olarak nitelendiren Borrell, "Bu durum dünyada büyük bir gıda krizine neden olacak" diye konuştu.
Üç kıtada 45 ülkeye tahıl sevkiyatı
Milli Savunma Bakanlığı tarafından yapılan bilgilendiremey göre, bir yıllık sürede, binden fazla gemiyle yaklaşık 33 milyon ton tahıl ve gıda ürününün, ihtiyaç sahibi ülkeler ve küresel pazarlara erişimi sağlandı.
Taraf ülkelerin mutabakatıyla girişim, 19 Kasım 2022, 18 Mart ve 18 Mayıs 2023 tarihlerinde uzatıldı. Üç dönemde üç kıtadaki 45 ülkeye tahıl sevk edildi.
Koridordan geçen tahılın yüzde 40'ı Avrupa'ya, yüzde 30'u Asya'ya, yüzde 13'ü Türkiye'ye, yüzde 12'si Afrika'ya ve yüzde 5'i Orta Doğu'ya taşındı.
Anlaşma, Rusya'nın anlaşmanın gereklerine uyulmadığı gerekçesiyle, süreyi uzmaması üzerine 17 Temmuz tarihi itibariyle sona erdi.
Anlaşmanın sona ermesiyle Avrupa Birliği ülkeleri ve ABD'den sert tepkiler ve anlaşmanın uzatılması çağrıları geldi.
Az gelişmiş ülkere yardım sürecek sözü
Tahıl anlaşmasından sonra Ukrayna tahıl arzının yerine Rusya'nın az gelişmiş ülkelere yardımını sürdüreceğini dile getiren Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, "Elbette Rusya bu hususta pozisyonunu koruyor. Maalesef oldukça küçük miktarlardan bahsediyoruz çünkü Afrika’daki en yoksul ülkeler tahıl anlaşmasından herkese göre en az payı aldı" şeklinde konuştu.
Peskov, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın durdurulduğunu belirterek, ilgili şartlar uygulandığında Rusya'nın anlaşmaya geri döneceğini bildirmişti.
Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin de anlaşmaya yeniden dönülebileceğini, ancak tahıl anlaşmasının mevcut haliyle devam etmesinin Rusya için anlamsız hale geldiğini belirterek, anlaşmanın devamı için gıda ve gübre tedariki hizmeti veren Rus bankaları ve finans kurumlarının önündeki tüm engellerin kaldırılması ve Rus gemilerinin sigorta sorunun çözülmesi gerektiğini belirtti.