AB'den Türkiye'nin çehresini değiştirecek program
Avrupa Birliği'nin (AB) Küresel Geçit Programı'nın da trans-Avrupa hattını genişletme hedefi bulunuyor.
BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA
Avrupa Birliği, Çin’in devasa Kuşak ve Yol Projesi’ne alternatif olarak 300 milyar euro’yu devreye sokuyor.
Avrupa Komisyonu, Küresel Geçit Programı’nı bugün açıklayacak.
Küresel Geçit Programı’nın Balkanlar ve Türkiye’yi de içine alan bir kapsamı bulunuyor.
Program, 2027’ye kadar 300 milyar euroluk toplama erişecek dijitalleşme, taşımacılık, enerji ve sağlık gibi alanlarda özel ve kamusal altyapı yatırımlarını içeriyor. Çin’in son dönemde Kuşak ve Yol Projesi kapsamında attığı adımlar ve yoksul ülkelerin Çin’e olan yüksek miktardaki borçlarına karşılık Bloomberg’in eriştiği strateji belgesine göre AB, sürdürülebilir ve adil koşullarda finansman ile hukuk, yüksek insani ve sosyal imkanları baz alan bir amaç güdüyor.
Balkanlar’ın batısı ve Türkiye’de trans-Avrupa hattını genişletme hedefi de bulunan programın önümüzdeki 7 yılda bölgeye 9 milyar euroluk hibe de vermesi planlanıyor.
AB Küresel Geçit Programı için, 40 milyar euroya kadar kapasiteyle Sürdürülebilir Kalkınma Fonu’nu kullanacak. Program ayrıca 18 milyar euroya varan bir hibeyi de içerecek.
Strateji belgesinin detaylarına göre program, AB’nin küresel çıkarları ile finansal alandaki girişim ve fonlama enstrümanlarını demokrasi ve insan haklarının tesisi gibi amaçları da gözeterek bir araya getiriyor.
Almanya’nın AB Temsilcisi Michael Clauss konuya dair yaptığı açıklamada Küresel Geçit Programı’nın AB’yi daha etkili bir jeopolitik oyuncu haline getireceğini ve çok paydaşlı bu adımın şartları ile cazip iş birlikleri yaratacağını ve Çin’in Kuşak ve Yol Projesi’ne iyi bir alternatif olacağını vurguladı.
Öte yandan planın Doğu Avrupa’daki odağı dijital yatırımlar ve yenilenebilir enerji olurken, Ukrayna’da temiz enerji altyapısı ham madde ve batarya zinciri üzerinden planlanıyor.
Güney Avrupa’da yenilenebilir hidrojen üretimini de içeren projelere 7 milyar euroluk hibe ve 30 milyar euroya ulaşması beklenen özel yatırımlar öngörülüyor.
ABD ve Çin’in doğrudan yatırımlarının 222 milyar euroyu bulduğu Afrika’da ise AB, kıtanın dijital ekonomisini, internet altyapısını ve taşıma ağlarını geliştirmeyi planlıyor.
Merkez Asya’da lojistik ağlar ve sürdürülebilirliğin artırılması, Asya-Pasifik’te Japonya gibi ülkelerle yapay zeka gibi alanlarda işbirliklerinin kurulması, Latin Amerika’da denizaltı ve fiber okyanus ötesi mevcut yapıların geliştirilmesi ve kutup bölgelerinde 5G teknolojisi bazlı yenilenebilir yatırımların artırılması hedefleniyor.
AB’nin bu stratejisi, Temmuz’daki G7 sonrası ABD öncülüğünde imzalanan “Daha İyi Bir Dünyayı Yeniden Kur” ekseninde yer alıyor. Bu anlaşmaya göre ülke liderleri Çin’in agresif adımlarına karşılık “yeşil” altyapı kurulması amaçlanıyor