Erdoğan: Suriye'de siyasi çözüm umutlarını yeşertecek önemli kararlar aldık

T&uuml;rkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, &Ccedil;ankaya K&ouml;şk&uuml; nde ger&ccedil;ekleştirdikleri Suriye konulu T&uuml;rkiye-Rusya-İran &Uuml;&ccedil;l&uuml; Zirvesi sonrasında ortak basın toplantısı d&uuml;zenledi. Astana Platformu &ccedil;er&ccedil;evesinde d&uuml;zenledikleri Ankara Zirvesi vesilesiyle konuklarını ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti ifade eden Erdoğan, Suriye deki yangının s&ouml;nd&uuml;r&uuml;lmesi i&ccedil;in bug&uuml;n beşinci kez bir araya geldik. &Uuml;&ccedil;l&uuml; Zirve de Sayın Ruhani ve Sayın Putin ile Suriye deki ihtilafı t&uuml;m boyutlarıyla ele aldık. diye konuştu. G&ouml;r&uuml;şmelerin her a&ccedil;ıdan verimli ge&ccedil;tiğine inandığını belirten Erdoğan, ş&ouml;yle devam etti: Zirve de, Suriye de siyasi &ccedil;&ouml;z&uuml;m umutlarını yeşertecek &ouml;nemli kararlar aldık. Suriye nin toprak b&uuml;t&uuml;nl&uuml;ğ&uuml;yle siyasi birliğinin korunması hususunda hepimizin de aynı hassasiyete sahip olduğunu bir kez daha teyit ettik. DEAŞ ile m&uuml;cadele altında ter&ouml;r &ouml;rg&uuml;tlerine destek verilmesinin kabul edilemezliğini vurguladık. Sahada s&uuml;kunetin tesisi, m&uuml;ltecilerin d&ouml;nebileceği şartların oluşturulması ve ihtilafa siyasi &ccedil;&ouml;z&uuml;m bulunması i&ccedil;in y&uuml;r&uuml;tt&uuml;ğ&uuml;m&uuml;z &ccedil;alışmaları g&ouml;zden ge&ccedil;irdik. Sadece &uuml;lkemizi değil b&uuml;t&uuml;n Avrupa yı etkileyecektir İdlib de tırmanan gerginliğin g&ouml;r&uuml;şmelerin odak noktalarından biri olduğuna işaret eden Erdoğan, nisan ayından bu yana İdlib e y&ouml;nelik kara ve hava operasyonlarında hayatını kaybeden sivillerin sayısının bine yaklaştığını dile getirdi. Y&uuml;z binlerce insanın saldırılar nedeniyle yeniden g&ouml;&ccedil; yollarına d&uuml;şt&uuml;ğ&uuml;n&uuml; aktaran Erdoğan, T&uuml;rkiye olarak sınırlarımızın hemen bitişiğinde 4 milyon insanı etkileyecek yeni bir trajedi yaşanmasına seyirci kalamayız. B&ouml;ylesi bir vahim gelişme sadece &uuml;lkemizi değil b&uuml;t&uuml;n Avrupa yı etkileyecektir. değerlendirmesinde bulundu. G&ouml;r&uuml;şmelerinde So&ccedil;i Mutabakatı na dair y&uuml;k&uuml;ml&uuml;l&uuml;klerini tekrar m&uuml;talaa ettiklerine değinen Erdoğan, s&ouml;zlerini ş&ouml;yle s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;: Varılan mutabakatın tam manasıyla hayata ge&ccedil;irilmesinin ehemmiyetine dikkat &ccedil;ektik. Sivil halkın ve garant&ouml;r &uuml;lkelerin sahadaki askeri personelinin g&uuml;venliği i&ccedil;in somut &ouml;nlemler alınması ihtiyacını vurguladık. Zirvede g&ouml;r&uuml;ş birliğine vardığımız hususlar doğrultusunda &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki g&uuml;nlerde b&ouml;lgede hayırlı gelişmelerin yaşanacağını &uuml;mit ediyoruz. Anayasa Komitesi Cumhurbaşkanı Erdoğan, g&uuml;ndemlerindeki diğer bir &ouml;nemli konunun Anayasa Komitesi nin teşekk&uuml;l&uuml; olduğuna dikkati &ccedil;ekerek, Anayasa Komitesi nin &uuml;yeleri ve usul kurullarının belirlenmesinde yapıcı ve esnek bir tutum sergiledik. Siyasi s&uuml;recin ilerletilmesi i&ccedil;in gayret g&ouml;sterdik, nitekim ortak &ccedil;abalarımızla komitenin oluşumuna ilişkin p&uuml;r&uuml;zler giderilmiştir. Bug&uuml;nk&uuml; istişarelerimizde usul kuralları konusunu da Birleşmiş Milletler ile eş g&uuml;d&uuml;m halinde sonu&ccedil;landırarak Anayasa Komitesi nin &ccedil;alışmalarına bir an &ouml;nce başlamasını sağlamayı kararlaştırdık. ifadesini kullandı. Zirve kapsamında Fırat ın doğusundaki durumu da istişare ettiklerini aktaran Erdoğan, şunları kaydetti: Bu mesele hem Suriye nin siyasi birliği ve toprak b&uuml;t&uuml;nl&uuml;ğ&uuml; hem de T&uuml;rkiye nin milli g&uuml;venliği bakımından kritik &ouml;nem taşıyor. Halihazırda Suriye topraklarının d&ouml;rtte birinden fazlası b&ouml;l&uuml;c&uuml; ter&ouml;r &ouml;rg&uuml;t&uuml;n&uuml;n işgali altında bulunuyor. &Ouml;rg&uuml;t burada &ccedil;ocuk asker kullanmaktan halkı zorla silah altına almaya, etnik temizlik faaliyetinden insanların mallarını gasbetmeye kadar her t&uuml;rl&uuml; zulm&uuml; işliyor. &Ccedil;obanbey de hastaneye d&uuml;zenlenen saldırının bunun en son &ouml;rneği olduğunun altını &ccedil;izen Erdoğan, Geldiğimiz nokta itibarıyla Suriye de DEAŞ tehdidi artık ortadan kalkmıştır. Suriye nin istikbali i&ccedil;in en b&uuml;y&uuml;k tehdit kaynağı PKK ve onun uzantısı olan YPG/PYD dir. Bu &uuml;lkedeki PKK, PYD varlığı devam ettik&ccedil;e ne Suriye ne de b&ouml;lgemiz huzura kavuşabilir. uyarısında bulundu. Ruhani ve Putin i, Fırat ın doğusunda g&uuml;venli b&ouml;lge tesisi konusunda gelinen aşama hakkında bilgilendirdiğini ve d&uuml;ş&uuml;ncelerini paylaştığını anlatan Erdoğan, ş&ouml;yle devam etti: Suriye sınırımız boyunca bir ter&ouml;r oluşumuna rıza g&ouml;stermeyeceğimizi kendilerine ifade ettim. &Ouml;zellikle de burada bir m&uuml;lteciler şehrinin oluşabileceğini ve m&uuml;lteciler i&ccedil;in buralarda konaklayabileceği ve ekip bi&ccedil;ebileceği bah&ccedil;elerini yapmaları noktasında bir hazırlığın yapılmasının isabetli olacağını ifade ettim. Suriye sınırımız boyunca b&ouml;ylece ter&ouml;r oluşumuna rıza g&ouml;stermeden bu t&uuml;r bir insani altyapıyı oluşturmamızda fayda olacağını anlattım. Nihai hedefimiz Suriye nin kuzeyinde bir barış koridoru tesis ederek &uuml;lkenin b&ouml;l&uuml;nmesini engellemektir. Bunun i&ccedil;in şayet Amerika ile iki hafta i&ccedil;inde arzu ettiğimiz sonuca ulaşamazsak kendi harekat planımızı uygulamaya başlayacağımızı her iki dostumuza da anlattım. T&uuml;rkiye nin sığınmacı y&uuml;k&uuml;n&uuml; tek başına taşıyamayacağı ortadadır T&uuml;rkiye nin Suriye deki &ccedil;atışma ortamından ka&ccedil;an 3,6 milyon insana ev sahipliği yapan bir &uuml;lke olduğunu, son 8 yılda &uuml;lke olarak bu konuda b&uuml;y&uuml;k fedakarlıklarda bulunduklarını vurgulayan Erdoğan, şunları s&ouml;yledi: Krizin ilk anlarından itibaren g&ouml;&ccedil; meselesine &ccedil;&ouml;z&uuml;m yolunun Suriye topraklarının i&ccedil;inde aranması gerektiğini ifade ettik. Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekatlarıyla ter&ouml;rden arındırdığımız sadece 4 bin kilometrekarelik alana dahi şimdiye kadar 360 bin m&uuml;lteci geri d&ouml;nd&uuml;. Bu insanlar şimdi kendi topraklarında huzur i&ccedil;inde yaşıyor, &ccedil;ocuklarını okula g&ouml;nderiyor, temin ettiğimiz sağlık hizmetlerinden yararlanıyor. T&uuml;rkiye nin sığınmacı y&uuml;k&uuml;n&uuml; tek başına taşıyamayacağı ortadadır. &Uuml;lkemizin yeni bir g&ouml;&ccedil; akınını kaldırması da zaten m&uuml;mk&uuml;n değildir. Artık Suriyelilerin &uuml;lkelerine g&uuml;venli ve g&ouml;n&uuml;ll&uuml; bir şekilde geri d&ouml;n&uuml;şlerine yoğunlaşmamız gerekiyor. Fırat ın doğusundaki barış koridorunun m&uuml;lteciler i&ccedil;in de korunaklı bir liman olacağına dikkati &ccedil;eken Erdoğan, konuşmasını ş&ouml;yle s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;: &Uuml;lkemize sığınan en az 2 milyon Suriyeli kardeşimizin bu b&ouml;lgeye yerleştirilebileceğini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yoruz. Hatta bu hattı Deyrizor, Rakka taraflarına kadar indirebilirsek geri d&ouml;necek sığınmacı sayısı 3 milyonu aşabilir. B&ouml;ylece T&uuml;rkiye başta olmak &uuml;zere &uuml;lke dışında olan Suriyelilerin &ouml;nemli bir b&ouml;l&uuml;m&uuml;n&uuml;n kimseye y&uuml;k olmadan kendi topraklarında yaşamalarını temin edebiliriz. Geri d&ouml;necek Suriyeli kardeşlerimiz i&ccedil;in bu b&ouml;lgelerde uluslararası toplumun desteğiyle yeni yerleşim alanları inşa edilmesi de m&uuml;mk&uuml;nd&uuml;r. T&uuml;rkiye olarak bu konuda gereken her t&uuml;rl&uuml; sorumluluğu almaya hazırız. Hem Rusya ve İran ile hem de uluslararası toplumun diğer &uuml;yeleriyle Suriyeli m&uuml;ltecilerin g&ouml;n&uuml;ll&uuml; geri d&ouml;n&uuml;ş&uuml; i&ccedil;in &ccedil;alışmak istiyoruz. Bu &ccedil;er&ccedil;evede yakın zamanda &ouml;nemli bir adım attık. Irak, L&uuml;bnan ve &Uuml;rd&uuml;n ile birlikte Suriyeli m&uuml;ltecilerin geri d&ouml;n&uuml;ş&uuml;ne dair uluslararası bir konferans d&uuml;zenlenmesi i&ccedil;in girişim başlattık. T&uuml;m dostlarımızın bu girişime destek vermesini bekliyoruz. Ankara Zirvesi nin Suriye de barış, g&uuml;venlik ve istikrarın tesisine katkıda bulunmasını temenni eden Erdoğan, bir sonraki zirve toplantısına İran ın ev sahipliği yapma arzusunu kendileriyle paylaşan Ruhani ye teşekk&uuml;r etti. Liderlerin, gazetecilerin sorularını da yanıtladığı basın toplantısında, zirvede ele alınan Anayasa Komitesinin ne zaman &ccedil;alışmaya başlayacağına ilişkin soru &uuml;zerine Erdoğan, şu yanıtı verdi: Anayasa Komitesinin kurulmasına y&ouml;nelik &ccedil;alışma başarıyla tamamlandı. Bir kişiyle ilgili olumsuzluğu gidermiş bulunuyoruz. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri nin Suriye ile ilgili &ouml;zel temsilcisinin buradaki gayretlere verdiği destekle beraber inanıyorum ki bu usul kuralları da s&uuml;ratle giderilmiş olacak. B&ouml;ylece Cenevre de komite &ccedil;alışmaları s&uuml;ratle başlayacaktır. P&uuml;r&uuml;z kalmadı diyebilirim ve ortak yaklaşımımız da zaten bu. Erdoğan, komitenin ne zaman toplanacağına y&ouml;nelik soruya, Şu tarih demek doğru olmaz ancak başlık olarak burada &ouml;zellikle Pedersen in yaptığı &ccedil;alışmalar ve Cenevre S&uuml;reci bu işin belirleyicisi olacaktır. Hızlandırmak &uuml;&ccedil; &uuml;lke olarak bizim amacımız. Astana S&uuml;reci olarak devamı ve So&ccedil;i de attığımız mutabakatlarla bu konuda bir an &ouml;nce neticeye varmak arzumuz. cevabını verdi. Yemen de s&uuml;re&ccedil; nasıl başladı? Suudi Arabistan daki petrol tesislerine yapılan saldırının piyasaları etkileyip etkilemeyeceği sorulan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: Yemen de bu s&uuml;re&ccedil; nasıl başladı? Bunun &uuml;zerine durmak gerekir. Yemen yerle yeksan oldu, bunun m&uuml;sebbibi kimlerdir? Bunların &uuml;zerinde durmak lazım. Tabii ki b&uuml;t&uuml;n bu tahribatlarla artık Yemen deki insanlar ş&uuml;phesiz ki onlar da s&uuml;rekli belli bir hazırlık i&ccedil;inde olmuşlardır. G&ouml;n&uuml;l bu t&uuml;r gelişmeleri arzu etmiyor ancak gelinen bu noktada &ouml;zellikle de bizim şu anda Yemen in bir an &ouml;nce yeniden inşa ve ihyası i&ccedil;in ne gibi &ccedil;alışmalar yapabiliriz, bunu d&uuml;ş&uuml;nmemiz gerekiyor. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; Yemen kendi ayakları &uuml;zerine kalkabilecek bir altyapıya sahip değil. &Ouml;yle ise şu anda gelişmiş &uuml;lkeler olarak, gelişmekte olan &uuml;lkeler olarak Yemen e ne yapılabilir? Bu sadece b&ouml;lgede Yemen i&ccedil;in s&ouml;yleyeceğim bir şey değil, aynı durum Suriye i&ccedil;in de ge&ccedil;erli. Bu noktada yine b&ouml;lgedeki Filistin i&ccedil;in de ge&ccedil;erli. Filistin in durumu ayrı bir felaket, onun &uuml;zerinde de durulması gerekir. Ama ne yazık ki şu anda bakıyorsunuz M&uuml;sl&uuml;man, M&uuml;sl&uuml;man ile uğraşıyor. Az &ouml;nce Sayın Putin, Rabbimizin bir uyarısını burada hatırlatmak istedi. Ancak inananlar kardeştir, h&uuml;km&uuml;yle ben işi kısa olarak alayım. Kardeşliğin gereğinin bu olmaması lazımdı ama Yemen e ilk bombaları kimler attı? Bu sorunun cevabı bulunursa gelinen noktanın bir tahrik olduğu kanaatine de varırız diye d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Bunlar bizim milli b&uuml;t&ccedil;emize girmiyor Bir gazetecinin, T&uuml;rkiye ile ABD arasındaki G&uuml;venli B&ouml;lge &ccedil;alışmalarına Rusya ve İran ın nasıl yaklaştığına ilişkin sorusu &uuml;zerine Erdoğan, G&uuml;venli B&ouml;lge konusunun ikili g&ouml;r&uuml;şmelerde ele alındığını vurguladı. Yazılı ve g&ouml;rsel medyada G&uuml;venli B&ouml;lge nin Barış Koridoru olarak ge&ccedil;meye başladığını anımsatan Erdoğan, ş&ouml;yle devam etti: G&uuml;venli B&ouml;lge konusunda Sayın (Donald) Trump 20 mil derinlik diye bir ifade kullanmıştı. Yani bizim sınırdan Suriye nin i&ccedil; b&ouml;lgesine doğru 30 kilometrelik derinlik. Bunu en batıdan en doğuya doğru aldığımız zaman 911 kilometrelik bir sınırımız var. Bu sınır i&ccedil;erisinde şu anda T&uuml;rkiye de 3,6 milyon Suriyeli var. Şu ana kadar m&uuml;ltecilere yaptığımız harcamalar 40 milyar doları aşmış vaziyette. Peki Birleşmiş Milletler veya Avrupa Birliğinden gelen nedir diye baktığımız zaman, her ikisini de harmanlayarak veriyorum o da yaklaşık 7 milyar avro gibi bir rakam. Tabii bunlar bizim milli b&uuml;t&ccedil;emize girmiyor. Bunlar uluslararası STK lar vasıtasıyla AFAD a, Kızılay a geliyor ve onlar da konteyner kentlerde ila&ccedil;, giysi, yeme-i&ccedil;me, eğitim ve sağlık gibi &ccedil;alışmalarda kullanılıyor. Bunun yanında attığımız adımlarla beraber, bu G&uuml;venli B&ouml;lge de ne yapabiliriz? Bunu şu ana kadar b&uuml;t&uuml;n liderlerle konuştum, konuşuyorum, konuşmaya da devam edeceğim. O da şudur, &uuml;lkemizde bulunan Suriyeli m&uuml;ltecilere 30 kilometrelik derinlik ve 911 den vazge&ccedil;tik, şu anda 450 kilometrelik b&ouml;lgede konutlar yapalım diyoruz. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; bu &ccedil;adır hayatıyla mı, bu konteyner kentlerle mi hayatlarını devam ettirecekler? Buralarda 200-250 metrekare kapalı alan ve bir o kadar da a&ccedil;ık alan olmak &uuml;zere ailelere konut inşası yapalım. Kapalı alanda kendilerinin kalması diğer alanda da bir şeyler ekip bi&ccedil;mesi... Okullarını, hastanelerini, altyapılarını yapalım. Ayrıca kendilerine de iş imkanı hazırlayalım. B&ouml;ylece Birleşmiş Milletler G&uuml;venlik Konseyi &uuml;yeleri bu işin i&ccedil;erisinde olmalı. Bunun dışında (Angela) Merkel, (Emmanuel) Makron, Suudi Arabistan Veliaht Prensi (Muhammed bin Selman) ile bunu g&ouml;r&uuml;şt&uuml;m. Bu konuda Sayın (Hasan) Ruhani ile de g&ouml;r&uuml;şt&uuml;k. Bir uluslararası destek kampanyasına da d&ouml;n&uuml;şebilir. Bu şekilde bir adım atmak suretiyle b&ouml;yle bir inşa ve ihya hareketine girersek bu insanları kendi topraklarına taşırız. Bu insanlar G&uuml;venli B&ouml;lge de yaşamaya başlarlar. Temennim odur ki bu konuda mutabakat sağlanabilir de bu adımlar atılabilirse bu insanlar da artık &ccedil;adır hayatından, konteyner kentlerden kurtulmuş olurlar diye d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Ruhani: ABD Suriye de ter&ouml;ristleri destekledi İran Cumhurbaşkanı Ruhani ise zirveyi faydalı ve yapıcı olarak niteledi. Astana s&uuml;recinde alınan kararları ve b&uuml;t&uuml;n faaliyetleri bir kez daha g&ouml;zden ge&ccedil;irme imkanı bulduklarını belirten Ruhani, siyasi durumu ve sahadaki gelişmeleri değerlendirdiklerini ve Suriye de ter&ouml;re karşı m&uuml;cadele konusunda hemfikir olduklarını vurguladı. &Uuml;&ccedil; &uuml;lkenin Suriye nin toprak b&uuml;t&uuml;nl&uuml;ğ&uuml; ve &uuml;niter yapısı konusunda ortak g&ouml;r&uuml;şe sahip olduğunu vurgulayan Ruhani, Hepimiz Suriye ye yabancı m&uuml;dahalesine karşıyız. ABD ise Suriye de ter&ouml;ristleri destekledi, Suriye yi b&ouml;lmeye &ccedil;alıştı. Bu kabul edilebilir değil. ifadesini kullandı. ABD nin Golan Tepeleri ni İsrail toprağı olarak tanıma kararına işaret eden Ruhani, ABD, Suriye nin bir b&ouml;l&uuml;m&uuml;n&uuml; Golan Tepeleri ni bir &uuml;lkeye bağışlamıştır. Bu tarihte bir ilktir. Bunu yapmaya hakkı olmamasına rağmen ABD bunu yapıyor. Bu da ABD nin Suriye halkına karşı ne kadar k&ouml;t&uuml; niyetli olduğunu g&ouml;steriyor. Hepimiz Suriye nin toprak b&uuml;t&uuml;nl&uuml;ğ&uuml;ne saygı duyuyoruz. Her &uuml;&ccedil; &uuml;lke ter&ouml;rle m&uuml;cadelenin devam etmesi gerektiğini vurguluyor. diye konuştu. Son aylarda Suriye de Nusra gibi ter&ouml;r &ouml;rg&uuml;tlerinin g&uuml;&ccedil;lendiğini s&ouml;yleyen Ruhani, Hepimiz ter&ouml;ristlerin kimin parasıyla kimin silahıyla desteklendiğini biliyoruz. Dolayısıyla İdlib deki ter&ouml;ristlerle m&uuml;cadele edilmeli ve Suriye h&uuml;k&uuml;metine yardımcı olmalıyız. Fırat ın doğusu ABD nin hakimiyetinde ve burada da ter&ouml;ristler bulunmaktadır. dedi. Ruhani, Suriyeli sığınmacıların &uuml;lkelerine d&ouml;nmesinin &ouml;nemini vurgulayarak, Biz b&uuml;t&uuml;n Suriye yi g&uuml;venli hale getirmeliyiz ki Suriye halkı evine d&ouml;ns&uuml;n. &Ccedil;ok fazla zorluk &ccedil;eken Suriye halkına destek vermeliyiz. diye konuştu. Anayasa Komitesi tamamen oluştu Suriye de Anayasa Komitesinin oluştuğunu ve komitenin bir an &ouml;nce &ccedil;alışmaya başlayacağını aktaran Ruhani, Anayasa Komitesi tamamen oluştu. Bir an &ouml;nce &ccedil;alışmalarına başlamasını ve anayasayı revize etmesini umut ediyoruz. ifadesini kullandı. Ruhani, Irak ve L&uuml;bnan ın g&ouml;zlemci olarak Astana s&uuml;recine katılmasından da memnuniyet duyduğunu vurguladı. Suriye de oy hakkı olan herkesin g&ouml;r&uuml;şlerinin ve &ccedil;ıkarlarının yeni anayasada g&ouml;z &ouml;n&uuml;ne alınması gerektiğini dile getiren Ruhani, &Uuml;&ccedil; &uuml;lke ve Birleşmiş Milletler s&uuml;recin sonu&ccedil; vermesi i&ccedil;in katkı sağlamalıdır. dedi. Yemen halkı saldırılara karşılık veriyor Ruhani, Suudi Arabistan ın milli petrol şirketi Saudi Aramco ya ait tesislere d&uuml;zenlenen saldırıya ilişkin soru &uuml;zerine, şunları kaydetti: Bu saldırılar Yemen e yasa dışı saldırıların bir sonucudur. Yemen i her g&uuml;n neden bombaladıklarını sormak lazım. Yemen halkı, kendisine saldıranlara karşı meşru savunma hakkını kullanıyor. Bu saldırılara son verilmesi bu işin &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml;d&uuml;r. Yemen in &ccedil;&ouml;z&uuml;m yolu siyasidir. Astana s&uuml;reci Yemen i&ccedil;in model olabilir ve &uuml;lkede g&uuml;venlik sağlanırsa petrol de g&uuml;venli şekilde &uuml;retilir ve ihra&ccedil; edilir. Putin: İdlib&rsquo;de gerginliğin azaltılması i&ccedil;in adımlar atılacak Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin de zirve sonunda kabul edilen bildiride Suriye&rsquo;de kalıcı barışın tesis edilmesi i&ccedil;in maddelerin yer aldığını, barışın ise sadece siyasi diyalog yoluyla m&uuml;mk&uuml;n olacağını ifade etti. Siyasi diyaloğun hızlandırılması konusunda uzman d&uuml;zeyinde toplantılar d&uuml;zenleneceğini kaydeden Putin, Rusya, T&uuml;rkiye, İran ve Birleşmiş Milletler (BM) uzmanları, Suriye tarafı ve g&ouml;zlemci &uuml;lkelerin temsilcilerinin Kazakistan&rsquo;ın başkenti Nur-Sultan&rsquo;da gelecek ay toplanacağını bildirdi. Suriye&rsquo;de Anayasa Komitesi oluşturulması konusunda kararlar alındığını hatırlatan Putin, &ldquo;Diplomatlarımız titiz &ccedil;alışma sonucunda listeyi (Anayasa Komitesi) oluşturdular ve usul &ccedil;alışmaları yaptılar. Liste onaylanmıştır. Artık bu konuda Cenevre&rsquo;de hızlıca &ccedil;alışmalar başlamalıdır. Her t&uuml;rl&uuml; desteği vermeye hazırız.&rdquo; diye konuştu. Suriye&rsquo;nin İdlib b&ouml;lgesinde durumun endişe verici olduğunu vurgulayan Putin, &ldquo;Bu b&ouml;lge neredeyse tam olarak El Kaide bağlantılı grupların kontrol&uuml;nde. Buna sessiz kalamayız. Erdoğan ve Ruhani ile İdlib&rsquo;de gerginliğin azaltılması i&ccedil;in adımlar atılması konusunda mutabık kaldık. Ter&ouml;r&uuml;n bitmesi i&ccedil;in Suriye ordusuna kısıtlı destek vereceğiz.&rdquo; dedi. Ayrıca Putin, Suriye&rsquo;nin kuzeydoğusunda istikrarın sağlanmasının b&ouml;lgenin Suriye h&uuml;k&uuml;metinin kontrol&uuml;ne ge&ccedil;mesi ile m&uuml;mk&uuml;n olacağını savundu. Suriye&rsquo;nin ekonomik ve sosyal koşullarının yeniden inşa s&uuml;recinin başladığını kaydeden Putin, Suriye&rsquo;deki sorunların &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml; i&ccedil;in uluslararası yardımın gerekli olduğuna işaret etti. Rusya-T&uuml;rkiye ilişkilerine de değinen Rus lider Putin, ilişkilerin t&uuml;m alanlarda hızla ilerlediğini, enerji alanında Akkuyu ve T&uuml;rkAkım gibi stratejik nitelikli projelerin ger&ccedil;ekleştirildiğini hatırlattı. Askeri-teknik alanda iş birliğinin de pekiştiğine dikkat &ccedil;eken Putin, S-400 s&ouml;zleşmesinin uygulandığını ifade etti. Putin, bu yıl 6 milyondan fazla Rus turistin T&uuml;rkiye&rsquo;ye gelerek yeni bir rekor kıracağını s&ouml;yledi. Erdoğan ve Ruhani komitenin oluşmasına muazzam katkı sağladı Bir gazetecinin Anayasa Komitesinin &ccedil;alışmaları ile ilgili sorusunu cevaplayan Putin, &ldquo;Anayasa Komitesinin &ccedil;alışmaları kararlı bir şekilde Suriye&rsquo;de istikrarın kavuşturulmasına b&uuml;y&uuml;k katkı sağlayacaktır. Siyasi s&uuml;recin dışında herhangi bir alternatif yok. B&uuml;y&uuml;k bir &ccedil;alışma yaptık. Komitenin oluşturulması i&ccedil;in Erdoğan ve Ruhani muazzam bir katkı sağladılar. Suriye&rsquo;de hem h&uuml;k&uuml;met hem muhalefetle &ccedil;alışma yaptık. Erdoğan &ccedil;ok &ccedil;aba g&ouml;sterdi. Son bir adayın isminin eklenmesiyle s&uuml;re&ccedil; tamamlanmıştır. Usul kuralları konusunda anlaşmamız lazım. S&uuml;rece katılan Suriyeliler dış g&uuml;&ccedil;lerden baskı g&ouml;rmeden, g&ouml;n&uuml;ll&uuml; bir şekilde olumlu sonuca varacak &ccedil;alışmalar yapmalıdır.&rdquo; dedi. ABD g&uuml;&ccedil;lerinin Suriye&rsquo;de gayrimeşru bir şekilde bulunduğunun altını &ccedil;izen Putin, ABD Başkanı Donald Trump&rsquo;ın oradan &ccedil;ıkılmasına y&ouml;nelik aldığı kararın tam olarak uygulanmasını beklediğini dile getirdi. Putin, Anayasa Komitesinin ne zaman toplanacağı ve &ccedil;alışmalarına başlayacağı y&ouml;n&uuml;ndeki soruyu ise &ldquo;Bir s&uuml;re koymak istemiyorum. Ama &ccedil;alışmaları &ccedil;ok hızlı başlatmak lazım. Aynı zamanda olumlu sonu&ccedil;lara hızlıca ulaşmak lazım. Aşırı gruplar bunu baltalamak isteyebilir, nihai &ccedil;&ouml;z&uuml;m istemiyorlar &ccedil;&uuml;nk&uuml; savaştan para kazanıyorlar.&rdquo; şeklinde cevapladı. Yemen krizine Kur an dan ayetli &ouml;rnek Suudi Arabistan&rsquo;da tesislere yapılan saldırının toplantıda g&uuml;ndeme gelmediğini ancak Yemen&rsquo;de insani dram ve felaket yaşandığını s&ouml;yleyen Putin, Kur an-ı Kerim den ayet alıntılayarak bu krizin &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml; ile ilgili &ouml;neride bulundu. Putin, &ldquo;Krizin &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml; i&ccedil;in t&uuml;m taraflar arasında bir &ccedil;&ouml;z&uuml;m &uuml;retilmesi gerekir. Mesela bunu da M&uuml;sl&uuml;man &uuml;lke olan T&uuml;rkiye de bulunurken Kur&rsquo;an&rsquo;dan atıfta bulunmak istiyorum: Allah&rsquo;ın s&ouml;zlerini hatırlayınız, siz d&uuml;şmansınız ama Allah sizin g&ouml;n&uuml;llerinizi barıştırdı ve sizi dost yaptı. Sizi b&ouml;len konular arka planda olmalıdır. Manevi yakınlık &ouml;n plana &ccedil;ıkmalıdır. Şiddetin kabul edilmezliği konusunda Kur an da s&ouml;zler var. diye konuştu. Suudi Arabistan a g&uuml;venliğini sağlaması i&ccedil;in Rusya dan hava savunma f&uuml;ze sistemi almasını &ouml;neren Putin, Suudi Arabistan ın kendisini koruması i&ccedil;in gerekli yardımı yapmaya hazırız. Suudi y&ouml;netimi de bu konuda akıllıca karar alabilir. İran S-300 aldı, T&uuml;rkiye S-400 aldı, Suudi Arabistan da benzer bir adımla kendi g&uuml;venliğini sağlayabilir. Bu sistem Suudi Arabistan&rsquo;ın altyapısını g&uuml;venli bir şekilde koruyacaktır.&rdquo; dedi. Suriye nin kuzeyinde oluşturulması planlanan g&uuml;venli b&ouml;lge konusundaki değerlendirmesi sorulan Putin, &ldquo;T&uuml;rkiye dahil olmak &uuml;zere b&ouml;lgede b&uuml;t&uuml;n devletler kendi milli g&uuml;venliği konusunda bir koruma hakkına sahiptir. Hepimiz Suriye&rsquo;nin toprak b&uuml;t&uuml;nl&uuml;ğ&uuml;nden yanayız. G&uuml;venliğin sağlanması ve ter&ouml;rle m&uuml;cadele ile ilgili sorunlar &ccedil;&ouml;z&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; zaman, Suriye nin toprak b&uuml;t&uuml;nl&uuml;ğ&uuml; tamamen sağlanacak. Bu, b&uuml;t&uuml;n yabancı askeri birliklerin Suriye&rsquo;den &ccedil;ekilmesi i&ccedil;in de ge&ccedil;erlidir.&rdquo; ifadelerini kullandı. AA

Erdoğan: Suriye'de siyasi çözüm umutlarını yeşertecek önemli kararlar aldık

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Çankaya Köşkü'nde gerçekleştirdikleri "Suriye" konulu Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi sonrasında ortak basın toplantısı düzenledi

Öne Çıkanlar