İAR/ Aksu: Piyasaya altın sürüldükçe, işçilik fiyatı düşecektir

Darphane'nin ziynet altın arz edememesinden dolayı, vatandaşın ziynet altın bulamamasının, çok ciddi işçilik fiyatları oluşturduğunu vurgulayan Aksu, "Burada vatandaş biraz mağdur oldu. Aslında bakarsanız, altının has fiyatı üzerinden ufak bir işçilik ödeme yapıp altın almak yerine, piyasada ziynet altın olmaması nedeniyle, vatandaş ciddi farklarla ziynet altın almak zorunda kaldı. Tabii ki Darphane'nin grevinin bitmiş olması, bir yerde ziynet altın fiyatları üzerindeki işçilik fiyatlarını azaltacaktır. Ancak düğün mevsimi geçtiği için de vatandaş tarafından talebin çok yoğun olacağını düşünmüyorum" diye konuştu.

Uzun süredir Darphane'ye has altın verenlerin, ziynet altınlarını alamadıklarına işaret ederek, bunların sıraya koyulabileceğini aktaran Aksu, Darphane'nin haftalık 1,5 ton kapasitesinin olduğunu ve çalışmaya başladığında bütün altınları hemen veremeyeceklerini kaydeden Aksu, şöyle devam etti:

"Bu konuyu nasıl aşarlar bilmiyorum ama şu an halihazırda darphanenin içerisinde ziynet altın almayı bekleyen, altın alıp da piyasaya veren toptancılar bile muhtemelen epey bir beklemek zorunda kalacaklardır. Bunu peyderpey vereceklerdir. Geçmişte ciddi bir şekilde talep vardı. Bu talebi karşılamak için, Darphane'ye çok fazla altın gönderilmişti ama bunlar da alınamıyordu. Grevden önce bile alınamıyordu. Grev işin içine girince tabii ki iş de iyice karıştı ama şimdi bunun tekrar düzene girmesi bence biraz zaman alacaktır. Darphane grevden çıktı, hemen içerideki tüm altınlar işlenecek, işlemden çıkıp piyasaya verilecek... Böyle bir şey, açıkçası biraz zor. Hatta bu sıkıntıyla bir iki ay içerde altınlarını tutan toptancılardan bazıları, ziynet altınlarını fiyatlamaktan vazgeçip, altınlarını geriye çektiler."

- "İşçilik fiyatları, belirli bir süre daha yüksek kalmaya devam edecek"

Aksu, grevin bitmesinin piyasayı hemen rahatlatacak bir şey olmadığını ifade ederek, işçiliğin belirli bir süre daha yüksek kalmaya devam edeceğini söyledi.

Altın fiyatları geri geldikçe, ziynet altındaki işçilik fiyatının da arttığına dikkati çeken Aksu, "Standart bir talep olduğunu düşünürsek, altın fiyatları geri geldiği için, onuna alakalı ziynet altına bir talep oluşursa, bu da tabii ki işçiliğin yine yüksek kalmasına neden olacaktır" değerlendirmesini yaptı.

Aksu, Darphane'nin tüm altınları piyasaya vermesinin zaman alacağını yineleyerek, "Altın fiyatlarının düşmesiyle oluşabilecek talepden dolayı, işçilik fiyatlarının bir müddet daha yüksek kalacağını düşünüyorum" şeklinde konuştu

- "Grevin bitirilmesinin, maliyetler üzerinde etkisi olmayacak"

İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Alaattin Kameroğlu ise konuya ilişkin, grevin şu anda bile bitmesinin sevindirici olduğunu ancak daha kısa sürede bitmesini temenni ettiklerini belirterek, "Şu ana kadar mağdur olan vatandaş oldu" dedi.

Darphane grevinin bitirilmesinin maliyetler üzerinde etkisi olmayacağını söyleyen Kameroğlu, "Bizim darphaneye bastırdığımız altının hizmet bedelini, zaten Darphane verilen altının içinden kesiyordu. Darphane memuruna maaşı 1.250 lira öderken, altın fiyatları 1.950 dolara çıktığında, biz gene yüksek fiyatlar üzerinden işçilik ödemesi yapıyorduk. Zaten altın rezervinden dolayı Darphane bundan zarar etmez, kar ediyor" ifadelerini kullandı.

Kameroğlu, işçilik maliyetlerinde bir azalmanın söz konusu olup olmayacağına ilişkin, bunun darphanenin piyasanın ihtiyacı olan altını hemen karşılamasıyla mümkün olabileceğini söyleyerek, şunları kaydetti:

"Sadece Darphane piyasaya bol mal vererek, piyasanın bollaşması ve bu Darphane grevini fırsat bilip de fırsatçılık yapanların yaratmış olduğu artı rakamlar, artı işçilik bedelleri veya suni rakamlar biraz geriye çekilmiş olur. Herhalde bu da Darphane'nin hemen üretime başlayıp, piyasanın ihtiyacı olan altını mesai yaparak kapatıp, piyasaya bol mal vermesiyle olur. Şu anda Darphane'nin bünyesinde 15-16 ton, belki 20 tona yakın verilmiş mal var ve o mal basımı bekliyor. Bu 2 aylık zaman zarfında, Darphane üretim yapamadı. Piyasanın şu anda mala ihtiyacı var. İşçilerin ahenkli bir şekilde çalışarak piyasanın ihtiyacını görmesi arzumuzdur."

- "Fark 10 liraya kadar düştü

Mehmet Ali Yıldırımtürk ise, düğün mevsimiyle bir miktar talebin olduğunu söyleyen Yıldırımtürk, şunları kaydetti:

"Bu süreçte çeyrek altının işçiliği, yani maliyeti ile satış fiyatı arasındaki fark, dolar bazında 6 bin 500'e kadar yükseldi. Normal zamanlarda bu işçilik 100 dolar seviyesinde oluyor. Okulların açılması, sünnet düğünlerinin sona ermesi, düğünlere ara verilmesi nedeniyle, çeyrek altının kilogramında bu farkın 2 bin-2 bin 100 dolara kadar düştüğünü görüyoruz. Bir çeyrek altının Darphane maliyeti ile piyasaya satış fiyatı arasında 35 lira kadar fark olurken, şimdi o fark 10 liraya kadar düştü. Darphane grevi bitti haberiyle beraber psikolojik olarak bu fiyatların biraz daha çekilmesini bekliyoruz. Daha çok yeni haber."

Yıldırımtürk, Darphaneye yatırılan mevcut 15-16 ton civarında altının bulunduğunu söyleyerek, bunların basımının biraz süre alacağını ve en yakın 10 gün içinde bunların piyasaya kademeli verilmesinin söz konusu olduğunu ifade etti.

Altınların piyasaya verilmesiyle, işçilik fiyatlarının normale dönmeye başlayacağına dikkati çeken Yıldırımtürk, "İlerleyen tarihlerde, bir çeyrek altının Darphane maliyetiyle piyasaya satış fiyatı arasındaki fark 3 liraya kadar düşebilir. Kilogramda 2 bin-2 bin 100 dolar seviyesindeki fark da, 100 dolara kadar inebilir. Darphane altınları piyasaya sürdükçe, kademeli olarak işçilik fiyatları da düşecektir" diye konuştu.

Yıldırımtürk, yeni tarihli ürünlerin yıl başından sonra basılması sürecinde de, fiyatların daha fazla normalleşeceğini vurgulayarak, "Çeyrek altında işçilik, kilogram olarak 100 dolara, tane olarak 3 liraya kadar gerileyebilir. Diğerlerinde de kademeli olarak bu gerileme devam edecektir. Şu anda ziynet lira biriminde, yaklaşık 35 liralık bir işçilik söz konusu ve 10 liraya kadar düşebilir. Bu da normal seviyesi demektir" değerlendirmesini yaptı.

Yıldırımtürk, Darphane'ye üretim artışı için yeni makinelerin alındığı bilgisini vererek, "Dolayısıyla üretim artışı bu şekilde devam ederken, işçilikler de normale dönecektir diye düşünüyorum. Şu anda yaz aylarındaki talebin de düşmesiyle beraber, altın fiyatları da düşüyor diye, halktan da düğün sırasında yapılmış altınların geri gelmeye başladığını görüyoruz. Bu da arz cephesini artıracaktır."

AA