Oyun sektörü nasıl dönüşecek?

FULYA &Ouml;KTEM T&uuml;rk oyun şirketi Rollic, d&uuml;nyanın ilk resmi tokat d&ouml;v&uuml;ş&uuml; organizasyonu olan Power Slap ile aynı adı taşıyan bir mobil oyun geliştirdi. Rollic b&ouml;ylece T&uuml;rkiye&rsquo;den k&uuml;resel &ccedil;apta lisanslı (IP tabanlı) bir mobil spor oyunu yayınlamış oldu. ABD&rsquo;de en &ccedil;ok indirilen yeni oyun olan Power Slap, Rollic&rsquo;in 2021&rsquo;de satın aldığı İzmir merkezli oyun st&uuml;dyosu Uncosoft tarafından geliştirildi. Rollic, Ekim 2020 de interaktif eğlence devi Zynga tarafından satın alınmış, Zynga da Ocak 2022&rsquo;de 12,7 milyar dolara Take-Two Interactive tarafından satın alınmıştı. Rollic&rsquo;in paylaştığı bilgiye g&ouml;re portf&ouml;y&uuml;nde NBA 2K, WWE 2K gibi başarılı lisanslı oyunlar bulunan Take-Two Interactive&rsquo;e, satın almadan sonra Zynga b&uuml;nyesinden gelen ilk IP (fikri m&uuml;lkiyet) lisansı Power Slap oldu. Rollic CEO&rsquo;su Burak Vardal, pop&uuml;ler sosyal ve dijital eğilimleri oyunlara yansıttıklarını; Power Slap ile T&uuml;rk oyun ekosisteminde &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k bir IP tabanlı mobil oyunun yaratıldığını vurguladı. Vardal, s&ouml;z konusu oyunun T&uuml;rkiye nin oyun ekosistemindeki b&uuml;y&uuml;me kabiliyetini bir kez daha kanıtladığını ifade etti. Teknoloji yazarı Cem S&uuml;nb&uuml;l, oyun d&uuml;nyasında pandemi sonrasında hatırı sayılır bir elenme yaşandığını, bunların başında da Hypercasual oyunların (kısa s&uuml;reli oynanan, &ccedil;ok basit olarak tanımlanan mobil oyunlar) başı &ccedil;ektiğini, dolayısıyla IP tabanlı oyun geliştirme haberinin Rollic a&ccedil;ısından olduğu kadar T&uuml;rk oyun sekt&ouml;r&uuml; a&ccedil;ısından da b&uuml;y&uuml;k &ouml;nemi olduğunu belirtti. S&uuml;nb&uuml;l, lisanslı bir oyun &uuml;retilmesinin ve bu oyunda ilk g&uuml;nde edilen başarının, T&uuml;rk oyun sekt&ouml;r&uuml;nde g&uuml;zel haberlerin gelebileceğinin g&ouml;stergesi olduğunu s&ouml;yledi. S&uuml;nb&uuml;l; &ldquo;Mobil uygulama pazarlarında &ouml;ne &ccedil;ıkmak her g&uuml;n daha da zorlaşıyor. Bu a&ccedil;ıdan Rollic in şimdiye dek 20 den fazla oyununun &ouml;zellikle App Store da ABD de ilk sıraya &ccedil;ıkması ve bunu IP tabanlı Power Slap oyunuyla s&uuml;rd&uuml;rmesi, d&uuml;nya genelinde t&uuml;m yapımlarıyla 2,5 milyar indirmeyi aşması nedeniyle ayrı bir &ouml;nem taşıyor. Ne kadar &ccedil;ok indirme, o kadar &ccedil;ok reklam pastasından pay almak anlamına geldiği i&ccedil;in bu rakamların toplam gelirlere &ouml;nemli katkılar yapacağı muhakkak. Ayrıca lisanslı bir oyundaki başarı Rollic e yeni lisans anlaşmalarının kapısını da a&ccedil;acaktır&rdquo; değerlendirmesinde bulundu. IP TABANLI OYUN (LİSANSLI OYUN) NEDİR? IP tabanlı oyun ya da lisanslı oyun; edebiyat, sinema, televizyon, &ccedil;izgi roman gibi mecralarda beğenilmiş bir konunun yani eser niteliğine sahip fikir ve sanat &uuml;r&uuml;nlerinin oyun sekt&ouml;r&uuml;ne aktarılması olarak tanımlanabilir. &Uuml;retilen her oyun hukuk sisteminde koruma altında olsa da, IP tabanlı ya da IP lisanslı dediğimiz oyunlar temel olarak başka bir eserin hakları &uuml;zerine kurulduğu i&ccedil;in diğer oyunlardan farklı &ouml;zellikler taşıyor. IP tabanlı oyunlar eser niteliğinde olduğundan Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa g&ouml;re korunuyor. Bu kanun, eser ve eserden kaynaklanan hakları d&uuml;zenleyen &ouml;zel h&uuml;k&uuml;mler i&ccedil;eriyor. &Ouml;zel h&uuml;k&uuml;mlere g&ouml;re yasal korumanın kapsamı geniş, doğrudan ve sert oluyor. Eser niteliği taşımayan oyunlar ise Bor&ccedil;lar Kanunu gibi genel h&uuml;k&uuml;mler &ccedil;er&ccedil;evesinde korunuyor. &Ouml;zel h&uuml;k&uuml;mlerde korumanın &ccedil;er&ccedil;evesi belli iken, genel h&uuml;k&uuml;mlerde korumanın sınırları a&ccedil;ısından muğlaklık ve ispat a&ccedil;ısından zorluklar &ccedil;ıkabiliyor. &Ouml;rnek vermek gerekirse Kızılmaske d&uuml;nya &ccedil;apında tanınmış yaklaşık 100 yıllık bir &ccedil;izgi roman. Biz Kızılmaske karakterini mobil oyuna taşımak istediğimizde bu eserin mali haklarını satın almamız gerekiyor. &Uuml;r&uuml;n ne kadar tanınmış olursa haliyle o eseri işlememize izin veren mali haklar da o kadar pahalı oluyor. IP TABANLI OYUNLARDA GELİR &Uuml;RETİMİ Dijital veri sitesi Sensor Tower&rsquo;ın Mobil Oyun Pazarında Fikri M&uuml;lkiyet 2021 raporu ve oyun sekt&ouml;r&uuml; profesyonellerinden aldığımız bilgilere g&ouml;re IP tabanlı oyunlar sayıları az olsa da en &ccedil;ok gelir &uuml;reten t&uuml;rler arasında yer alıyor. Sensor Tower raporuna g&ouml;re 2020 de ABD de; toplam mobil oyuncu harcamalarının y&uuml;zde 23 &uuml;n&uuml;n IP tabanlı oyunlardan elde edildiği, en fazla gelir getiren 10 mobil oyundan &uuml;&ccedil;&uuml;n&uuml;n IP tabanlı olduğu, en &ccedil;ok gelir getiren 5 IP tabanlı mobil oyundan ise sadece ABD&rsquo;de toplam 1,4 milyar dolar gelir elde edildiği belirtiliyor. IP tabanlı &uuml;r&uuml;n geliştirmek i&ccedil;in gerekli mali hakları satın almak b&uuml;y&uuml;k b&uuml;t&ccedil;e gerektiriyor. Ancak &uuml;r&uuml;n geliştirildikten sonra sahip olacağı geniş hukuki koruma yanında IP tabanlı oyunların hazır bir kitlesinin olması, pazarlama b&uuml;t&ccedil;esinin daha kolay ve efektif y&ouml;netilmesi avantajını doğuruyor. Zira, tanınmış bir karakteri i&ccedil;ermeyen oyunun bir kitleye ulaşması i&ccedil;in g&ouml;sterilecek &ccedil;aba ve yapılacak harcamalar IP tabanlı oyunlara kıyasla &ccedil;ok daha zorlu ve karmaşık oluyor. &Ouml;te yandan hazır bir kitleye sahip olması nedeniyle IP tabanlı oyunların gelir &uuml;retimi daha y&uuml;ksek oluyor. IP tabanlı oyunların esin kaynağı eserin bilinirliği ve oyun geliştiricisinin eseri işlemesindeki başarısına bağlı olarak da oyuncu kitlesi genişliyor ve gelir kaynakları daha da b&uuml;y&uuml;yor ve &ccedil;eşitleniyor. IP TABANLI OYUNUN NİSBİ DEZAVANTAJI Hazır kitle, etkin pazarlama b&uuml;t&ccedil;esi ve geniş hukuki korumaya rağmen IP tabanlı oyunların bir dezavantajı bulunuyor. IP tabanlı oyun kurmak başarı olasılığı y&uuml;ksek bir y&ouml;ntem olsa da ekosistemde bu kadar az olmasının sebebi yakın ge&ccedil;mişteki başarısız denemeler olarak g&ouml;steriliyor. 90&rsquo;lı ve 2000&rsquo;li yıllarda meşhur &ccedil;izgi roman ve film karakterlerinin alelacele geliştirilen oyunlarının başarısız olması oyun camiasında bunlara karşı bir olumsuz yargı oluşturmuş. Ancak 2010&rsquo;lardan sonra yapılan birbirinden iyi &ccedil;alışmalar IP tabanlı oyunları altın yumurtlayan tavuk haline getirmiş durumda. &Ouml;zetle, oyun i&ccedil;in satın alınmış bir lisansa (IP) &ccedil;antada keklik olarak bakılmaması, oyunun y&uuml;ksek beklentileri karşılaması i&ccedil;in titizlikle &ccedil;alışılması gerekiyor. IP TABANLI OYUN &Uuml;RETİMİ T&Uuml;RKİYE İ&Ccedil;İN NEDEN &Ouml;NEMLİ? K&uuml;resel eğlence devi bir şirketin b&uuml;nyesinde yer alan Rollic&rsquo;in IP tabanlı oyun geliştirmek i&ccedil;in eser haklarını satın alacak finansal g&uuml;c&uuml; bulunuyor. Bu g&uuml;&ccedil;le ulaştığı lisans ile geliştirdiği oyun ise uygulama mağazalarında en &ccedil;ok indirilen oyunlar arasına giriyor. Oyun sekt&ouml;r&uuml; uzmanlarına g&ouml;re T&uuml;rkiye&rsquo;de şu anda k&uuml;resel &ccedil;apta kendi IP tabanlı oyununu geliştirecek st&uuml;dyo sınırlı sayıda, k&uuml;resel &ccedil;apta eser hakkı satın alacak oyun firması sayısı ise daha da az. Ancak başarılı &ouml;nc&uuml; şirketlerin yarattığı rekabetin, oyun sekt&ouml;r&uuml;m&uuml;zdeki diğer st&uuml;dyoların kendi eserlerini yaratarak IP tabanlı oyunların ihracından y&uuml;ksek getiri elde etmesine yol a&ccedil;ması umuluyor. K&Uuml;RESEL OYUN SEKT&Ouml;R&Uuml;NDEKİ GELİŞMELER T&uuml;rk oyun sekt&ouml;r&uuml;n&uuml; değerlendirmek i&ccedil;in &ouml;nce k&uuml;resel oyun ekosistemine g&ouml;z atalım. Sensor Tower&rsquo;ın Mobil Oyun Sekt&ouml;r&uuml; G&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml; 2023 raporuna g&ouml;re en &ccedil;ok indirilen 5 oyun 2021 ve 2022&rsquo;de aynı kalırken, Hypercasual zirvedeki yerini korudu. Ancak indirme sayısı 2022 nin son &ccedil;eyreğinde y&uuml;zde 24, 2022&rsquo;nin tamamında y&uuml;zde 10 d&uuml;şen Hypercasual 2023 te de d&uuml;ş&uuml;ş eğilimini s&uuml;rd&uuml;r&uuml;yor. 2022&rsquo;de en &ccedil;ok gelir kaybına uğrayan 10 oyun t&uuml;r&uuml;nde Hypercasual ilk sırada yer alıyor. Diğer yandan Hybridcasual (&ccedil;ok basit, basit ve orta zorluktaki oyunların karışımı olarak ifade edilebilir) gibi yeni oyun t&uuml;rleri ve dijital platformların harici oyun abonelikleri y&uuml;kseliyor. OYUN SEKT&Ouml;R&Uuml;M&Uuml;Z DEĞİŞMEZSE NE OLUR? T&uuml;rkiye&rsquo;de 2019&rsquo;dan sonra başlayan Hypercasual atılımı pandemide altına h&uuml;cuma d&ouml;n&uuml;şm&uuml;şt&uuml;. Boğazi&ccedil;i Ventures 2022 Mobil Oyun Sekt&ouml;r&uuml; raporunda aktarılan bilgilere g&ouml;re Apple&rsquo;ın kullanıcı bilgilerini paylaşmayı durdurması (IDFA değişikliği) sonrası kullanıcıların sadece %12&rsquo;sinin uygulamalarda reklam verenlerin takibine izin vermesinin mobil oyun pazarını k&ouml;kten değiştirdiği; bu değişimle birlikte en dramatik gerilemenin de gelir &uuml;retim modeli reklam olan Hypercasual oyunlarda yaşandığı g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. IDFA değişikliği, diğer oyun t&uuml;rlerinin uygulama i&ccedil;i gelir &uuml;retmeye başlaması, pandemi sonrası ekonomik toparlanma ve değişen t&uuml;ketici alışkanlıkları; T&uuml;rk oyun sekt&ouml;r&uuml;nde en b&uuml;y&uuml;k ağırlığa sahip olan Hypercasual t&uuml;r&uuml;n&uuml;n ge&ccedil;en yıl başlayan ve b&uuml;y&uuml;yerek devam etmesi beklenen d&uuml;ş&uuml;ş&uuml;n&uuml; s&uuml;r&uuml;kleyecek başlıca fakt&ouml;rler olarak sıralanabilir. Bu bilgiler ışığında oyun sekt&ouml;r&uuml;m&uuml;z&uuml;n kompozisyonunu değerlendirirsek, ekosistemin neredeyse tamamını domine eden Hypercasual t&uuml;r&uuml;nden başka oyun t&uuml;rlerinin &uuml;retimine doğru bir eğilim izleniyor. T&uuml;rk oyun sekt&ouml;r&uuml;n&uuml; d&uuml;nyada &ouml;n plana &ccedil;ıkaran &lsquo;Hypercasual d&ouml;neminde&rsquo; yetişen nispeten tecr&uuml;beli &uuml;reticilerin adımlarıyla son g&uuml;nlerde bilgisayar oyunu (PC oyunu) t&uuml;r&uuml;nde bir hareketlilik g&ouml;zleniyor. Uzmanlara g&ouml;re T&uuml;rk oyun sekt&ouml;r&uuml; PC ve konsol oyunları ağırlığını artırarak gelir modelini değiştirebilir ve &ccedil;ok başarılı IP tabanlı oyunlar geliştirebilir. Ancak bunların sadece birka&ccedil; vizyoner st&uuml;dyonun başını &ccedil;ektiği cılız bir eğilimden &ouml;teye ge&ccedil;ebilmesi sekt&ouml;r paydaşlarının k&uuml;resel oyun sekt&ouml;r&uuml;ndeki ilerlemeye ayak uydurmalarıyla m&uuml;mk&uuml;n olabilir. İyi planlanmış iş modeli ve değişimlere ayak uydurabilecek yapısal esnekliği olan, t&uuml;ketici eğilimlerine uygun stratejiler belirleyebilen ve hepsinden &ouml;nemlisi yetkin ve yaratıcı personele sahip oyun st&uuml;dyoları sekt&ouml;rde s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir b&uuml;y&uuml;meyi sağlayabilir. Yeni finansman modelleri de sekt&ouml;r&uuml;n ilerlemesinde &ouml;nemli olacaktır. YEREL BAŞARI &Ouml;NYARGISI T&uuml;rk oyun sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n g&ouml;z&uuml;n&uuml; uluslararası başarıya dikmesi doğal. Ancak sekt&ouml;rde, yatırım almak ve başarılı olmak i&ccedil;in her &uuml;retimin k&uuml;resel pazara y&ouml;nelik yapılmasına ilişkin bir &ouml;nyargının bulunduğu belirtiliyor. Bu &ouml;nyargının aşılmasıyla T&uuml;rk fikir ve sanat eserleri ile k&uuml;lt&uuml;r fenomenlerinin IP tabanlı oyunlara aktarılmasının &ouml;n&uuml;n&uuml;n a&ccedil;ılacağı ve k&uuml;lt&uuml;r&uuml;m&uuml;z&uuml;n d&uuml;nyaya yayılmasının oyun sekt&ouml;r&uuml; &uuml;zerinden daha kolay olabileceği ifade ediliyor. OYUN SEKT&Ouml;R&Uuml;NDE HAK KAYIPLARI NASIL &Ouml;NLENECEK? Hukuk&ccedil;ular, baş d&ouml;nd&uuml;r&uuml;c&uuml; hızla b&uuml;y&uuml;yen oyun sekt&ouml;r&uuml;m&uuml;z&uuml;n fikri m&uuml;lkiyet altyapısının yetersiz olduğu, bunun da ileride b&uuml;y&uuml;k hak kayıplarına yol a&ccedil;abileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Oyun sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n &uuml;retimlerini sağlam bir hukuki altyapıya bağlamasının &ouml;neminin, IP tabanlı oyunların payı y&uuml;kseldik&ccedil;e, sekt&ouml;r b&uuml;y&uuml;d&uuml;k&ccedil;e ve uluslararası entegrasyon arttık&ccedil;a daha iyi anlaşılacağı ifade ediliyor.

Oyun sektörü nasıl dönüşecek?

Rollic'in IP tabanlı oyunu Power Slap'in ABD'de en çok indirilen oyunlar arasına girmesi; oyun sektörünün dönüşüm ihtiyacını, çeşitlilik talebini, lisanslı oyun üretimi önündeki zorlukları ve fikri mülkiyet sorunlarını gündeme getirdi.

Öne Çıkanlar