İthalat sopası ile gıda kabusu sona ermez

Tarımsal &uuml;retimde yaşanan arz-talep dengesizliği ve bir t&uuml;rl&uuml; sağlanamayan fiyat istikrarı gıda enflasyonu ile kabus olmaya devam ediyor. Konu, T&uuml;rkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın (TCMB) g&uuml;ndemine de oturmuş durumda. TCMB Başkanı Erdem Baş&ccedil;ı enflasyon raporunu a&ccedil;ıklarken biz de raporda ka&ccedil; kere gıda kelimesinin ge&ccedil;tiğini merak ettik. Tam 119 kez... Ayrıca raporun farklı b&ouml;l&uuml;mlerinde de 14 kez meyve-sebze ve 5 kez kırmızı et kelimeleri ge&ccedil;iyor. Enflasyondaki y&uuml;kselişte işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artışa vurgu yapılan Para Politikası Kurulu nun toplantı &ouml;zetinde şu ifadelere yer veriliyor: &ldquo;Gıda ve alkols&uuml;z i&ccedil;ecekler grubunda yıllık enflasyon 1,35 puanlık artışla y&uuml;zde 10,87&rsquo;ye y&uuml;kselmiştir. Bu gelişmede, sebze fiyatlarındaki y&uuml;kseliş belirleyici olurken bu alt grupta yıllık fiyat artışı y&uuml;zde 23,32 ye ulaşmıştır. Bu doğrultuda, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu y&uuml;zde 13,83 e y&uuml;kselerek son iki yıldaki y&uuml;ksek seyrini s&uuml;rd&uuml;rm&uuml;şt&uuml;r. İşlenmiş gıda yıllık enflasyonu ise temelde sıvı yağ ve ekmek-tahıl grubu fiyat gelişmelerine bağlı olarak y&uuml;zde 8,33&rsquo;e y&uuml;kselmiştir. Ocak ayına ilişkin &ouml;nc&uuml; g&ouml;stergeler, gıda enflasyonundaki y&uuml;ksek seyrin devam edeceğine işaret etmektedir.&rdquo; Gıda fiyatları varsayımlarını 2016 i&ccedil;in y&uuml;zde 8 den y&uuml;zde 9 a &ccedil;ıkaran TCMB y&ouml;netimi, temelde işlenmemiş gıda grubu kaynaklı olmak &uuml;zere gıda fiyatlarında oynaklığın devam ettiğinin altını &ccedil;iziyor. Kırmızı et fiyatlarına vurgu yapılıyor. 2014-2015 yıllarında, &uuml;reticiden t&uuml;keticiye kadar her kesimi mutsuz eden gıda fiyatlarındaki dengesizlik ekonomi y&ouml;netiminin de başlıca sorunları arasında yer almıştı. Geldiğimiz nokta g&ouml;steriyor ki 2016 yılında da gıda fiyatları TCMB başta olmak &uuml;zere ekonomi y&ouml;netiminin kabusu olmayı s&uuml;rd&uuml;recek. Peki gıda kabusu nasıl sona erer? Aslında sorun net bir şekilde ortada duruyor, &ccedil;&ouml;z&uuml;m yolları &uuml;zerine de yıllardır konuşuluyor, tartışılıyor. Ama bug&uuml;ne kadar değişen bir şey var mı diye baktığımızda cevap hayır &Ouml;zellikle kırmızı et başta olmak &uuml;zere işlenmemiş gıda fiyatlarındaki y&uuml;ksek seyirde akla gelen ilk &ccedil;&ouml;z&uuml;m yolu kalıcı olmayan, g&uuml;nl&uuml;k &ccedil;&ouml;z&uuml;m niteliğindeki ithalat kapılarını aralamak. Kırmızı et fiyatlarındaki artışın enflasyonu etkileyen negatif unsurlardan biri olduğunu vurgulayan Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş, et fiyatlarını biraz daha disipline edebilmek, t&uuml;keticinin zararlarını &ouml;nleyebilmek i&ccedil;in ithalat izni vereceklerini a&ccedil;ıkladı. Daha &ouml;nce aynı hamle defalarca tekrarlandı. İşe yaradı mı? Hayır. Peki neden aynı adımı atmakta h&acirc;l&acirc; ısrar ediliyor? Bunu anlamakta biz de zorluk &ccedil;ekiyoruz. Anlayıp da anlatmak isteyen varsa dinlemeye hazırız. Bug&uuml;n T&uuml;rkiye de yeterli b&uuml;y&uuml;kbaş ve k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvan varlığına sahip olup olmadığımız bile h&acirc;l&acirc; tartışma konusu. Bir kesim, yeterli hayvan varlığının olduğunu iddia ederken, bir başka kesim arzın talebi karşılayamadığını savunuyor. Resmi verilerin g&uuml;venilirliği bile tartışılıyor. Akıllara da ister istemez yanıt aranan bir &ccedil;ok soru geliyor... &Ouml;rnek mi? Kırmızı et &uuml;retiminde yeterli hayvan sayısına sahip miyiz? Sahipsek, fiyatlar neden y&uuml;kseliyor ve ithalat sopası g&ouml;steriliyor? Eğer yeterli hayvan varlığımız yoksa aynı krizi 2010 yılından bu yana yaşayan T&uuml;rkiye neden talebi karşılayacak oranda &uuml;retimini artıramadı? &ldquo;&Uuml;retim arttı ama verim sorunu var&rdquo; diyorsanız neden ıslah &ccedil;alışmaları bu zamana kadar başarıya ulaşamadı? &ldquo;T&uuml;rkiye nin iklim ve mera yapısı b&uuml;y&uuml;kbaş hayvancılığa uygun değil, k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvancılık yaygınlaşmalı&rdquo; deniyorsa neden bug&uuml;ne kadar b&uuml;y&uuml;kbaş hayvancılık yatırımlarına destek ve hibeler verildi? &ldquo;Aslında sorun ne &uuml;retim ne de verimlilikte, sıkıntı girdi maliyetlerinde ve aracı zincirinde&rdquo; deniyorsa 9 Aralık 2014 te kurulan Gıda ve Tarımsal &Uuml;r&uuml;n Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi bu konuda ne t&uuml;r &ccedil;alışmalar yaptı, hangi sonuca vardı ve ne t&uuml;r adımlar attı? Bu sorular konunun kırmızı et tarafıyla ilgili ama yaş meyve sebze, hububat ve bakliyat tarafında da &uuml;retimden maliyetlere, verimlilikten desteklemelere kadar benzer sorular cevap bekliyor. Arz-talep dengesizliğinden, maliyet sorunu ve d&uuml;ş&uuml;k verime kadar pek &ccedil;ok alanda yaşanan sorunlar en sonunda karşımıza gıda enflasyonu olarak &ccedil;ıkıyor. O y&uuml;zden tarım politikalarına bir b&uuml;t&uuml;n olarak bakmak gerekiyor. Hem bitkisel hem hayvansal &uuml;retim politikaları orta ve uzun vadeli olarak yeniden g&ouml;zden ge&ccedil;irilmeli. Ortada &ccedil;ok y&ouml;nl&uuml; bir sorun duruyor ve entegre &ccedil;&ouml;z&uuml;m politikalarına ihtiya&ccedil; var. Y&uuml;ksek gıda fiyatlarına ithalat yolu ile &ccedil;&ouml;z&uuml;m bulmak, kangerene doğru giden bir hastaya pansuman yapmaya benziyor. Sizce, hasta bu şekilde iyileşir mi?

İthalat sopası ile gıda kabusu sona ermez

Diğer Yazılar